Rozdział IX - Podatki - różne sposoby rozliczania się z fiskusem

Rozdział publikacji: Rozpoczynam własną działalność gospodarczą

Istnieją 3 sposoby płacenia podatków. Prowadząc określoną działalność, czasem będziesz miał wybór sposobu opodatkowania. Wtedy dobrze jest znać plusy i minusy każdego z nich.

Niestety, ze względu na typ działalności gospodarczej nie będziesz miał prawa wyboru prostszych form rozliczeń z fiskusem. I wtedy będziesz musiał prowadzić bardziej zaawansowaną księgowość, ale może to być dla ciebie też bardziej opłacalne.
Przeczytaj uważnie opis 3 form opodatkowania i dopasuj odpowiedni do twojej działalności.

1. Karta podatkowa
Ta forma płacenia podatków jest najmniej skomplikowana.
Wysokość podatku nie zależy bowiem od wielkości dochodów z działalności. Urząd skarbowy raz w roku wyznacza miesięczną stawkę podatku na podstawie tabeli stanowiącej załącznik do ustawy, biorąc pod uwagę: rodzaj działalności, liczbę mieszkańców gminy, na terenie której jest prowadzona, i liczbę zatrudnionych pracowników.

Warunki opodatkowania kartą podatkową
• z opodatkowania kartą podatkową możesz korzystać jako osoba fizyczna i (z pewnymi wyłączeniami) właściciel spółki cywilnej
• wniosek o zastosowanie opodatkowania w tej formie złóż w urzędzie właściwym dla położenia firmy, do 20 stycznia, a dla firm nowych, przed rozpoczęciem działalności. W spółkach cywilnych wniosek składa jeden ze wspólników
• przejść na kartę podatkową możesz dopiero po otrzymaniu odpowiedniej decyzji - nie później niż 4 miesiące od złożenia wniosku. Do czasu jej otrzymania obowiązują cię dotychczasowe zasady opodatkowania.

Kto korzysta z karty podatkowej?
Korzystają z niej:
• prowadzący działalność usługową lub usługowo-wytwórczą
• gastronomiczną
• usługi przewozu osób: taksówki, riksze, dorożki
• usługi rozrywkowe
• sprzedaż posiłków domowych
• udzielanie korepetycji przez nauczycieli
• usługi zdrowotne w tym usługi lekarzy, stomatologów, techników dentystycznych, położnych i pielęgniarek oraz weterynaryjne
• detaliczny handel spożywczy
• rolno-ogrodniczy oraz handel detaliczny artykułami przemysłowymi (nie tylko obwoźny i obnośny, ale także stacjonarny)
• usługi o charakterze agrotechnicznym i przewozowym na rzecz kół łowieckich
• sprzedaż piasku, żwiru, torfu i innych minerałów wydobywanych w granicach gospodarstwa rolnego
• usługi świadczone przez rolników osobiście lub z pomocą pozostających we wspólnym gospodarstwie domowym członków rodziny, obejmujące przewóz mleka do punktu skupu, ścinkę i wywóz drewna z lasu do punktów przeładunkowych oraz przewóz uczniów do szkół
• usługi hotelarskie, pokoje gościnne (z ew wyżywieniem) do 12 pokoi, prowadzone przez osoby fizyczne, przy zatrudnieniu nie więcej niż 2 pełnoletnich członków rodziny, w tym małżonka
• wytwórczość ludowa i artystyczna wykonana osobiście prowadzona w sposób ręko-dzielny

Rozliczając się za pomocą karty podatkowej:
• nie korzystasz z usług innych firm
• zatrudniasz pracowników tylko na umowę zlecenie
• nie możesz prowadzić innej pozarolniczej działalności gospodarczej
• twój małżonek nie może prowadzić firmy o podobnym zakresie.

Limit zatrudnienia
Dla poszczególnych rodzajów działalności oraz w zależności od miejsca położenia firmy (wielkość miejscowości), jest określona dopuszczalna liczba pracowników, wraz z obowiązującą stawką.

Do limitu pracowników nie jest wliczana wspólnie zamieszkała rodzina (w spółkach cywilnych nie wlicza się rodziny jednego ze wspólników), dowolna liczba uczniów zawodu oraz do 3 tychże uczniów w ciągu 12 miesięcy po zdanym egzaminie.
W czasie wakacji letnich i zimowych nie wlicza się uczniów szkół średnich i studentów. Nie wlicza się również pracowników zatrudnionych przy sprzedaży, przyjmowaniu zleceń, utrzymaniu czystości, prowadzeniu kasy i księgowości oraz kierowców konwojentów, pod warunkiem określenia na piśmie zakresu ich czynności.
Poza limitem zatrudnienia możesz zatrudniać do 3 bezrobotnych (zarejestrowanych od 6 miesięcy) lub absolwentów. Zatrudnienie choć jednej takiej osoby przed upływem miesiąca skutkuje karnym podwyższeniem dla ciebie stawki karty podatkowej o 50% przez 2 miesiące.

Zwolnienie przez ciebie pracownika w drugim miesiącu skutkuje podwyższeniem stawki przez miesiąc. Stawka nie zostanie podwyższona, jeżeli było to uzasadnione rozwiązaniem umowy bez wypowiedzenia lub na miejsce osoby zwolnionej w ciągu 10 dni przyjmiesz innego bezrobotnego lub absolwenta. Ponadto:
• poza limitem możesz również zatrudniać 4 bezrobotnych absolwentów, skierowanych przez urząd pracy, na staż do 12 miesięcy
• w każdym miesiącu pomniejszasz ustaloną kwotę podatku o kwotę opłaconych składek zdrowotnych (twojej i osób współpracujących)
• nie możesz rozliczyć się wspólnie z małżonkiem
• dochodów opodatkowanych kartą podatkową nie łączy się z innymi dochodami
• nie możesz dokonywać żadnych odliczeń.

Podatek ustalony zostaje wg ustawowych stawek miesięcznych i zależy od branży, wielkości miejscowości, liczby pracowników i osiąganych przychodów.

Będąc „kartowiczem” prowadzisz w zasadzie sprzedaż nieudokumentowaną, zobowiązany jesteś tylko do wystawienia rachunku (faktury) na żądanie klienta.
Jeśli stosujesz kasę fiskalną, dokumentujesz sprzedaż paragonami z kasy.

W razie przerwy w działalności trwającej nieprzerwanie co najmniej 10 dni, stawka miesięczna karty podatkowej ulega stosownemu obniżeniu o 1/30 stawki za każdy dzień, pod warunkiem zgłoszenia planowanej przerwy do urzędu skarbowego co najmniej w dniu poprzedzającym jej rozpoczęcie.

W przypadku choroby powinieneś zawiadomić urząd o przerwie wynikającej ze zwolnienia lekarskiego w dniu rozpoczęcia działalności po tej przerwie.
Zwolnienie otrzymujesz, jeśli twój obrót roczny nie przekracza 10 000 euro. Nadal za to nie musisz prowadzić wykazu środków trwałych. Prowadzenie usług zdrowotnych i weterynaryjnych w ramach spółki cywilnej wyłącza cię z możliwości opodatkowania kartą podatkową. Z gastronomii, obiadów domowych i handlu spożywczego wyłącza te usługi, w których serwowany jest alkohol powyżej 1,5%.

Konieczne jest jednak złożenie wniosku o przyznanie takiej formy opodatkowania. Jeżeli uznasz, że bardziej ci się opłaca opodatkowanie na zasadach ogólnych, możesz zrezygnować z karty (ale dopiero od następnego roku). Podatek w formie karty jest ustalany corocznie decyzją urzędu skarbowego. Jeżeli nie zmienią się warunki twojej działalności ani jej rodzaj, podatek płacony w formie karty ma przez cały rok stałą wysokość. Z góry więc wiesz, ile w danym roku trzeba oddać fiskusowi. W przepisach o karcie podatkowej są konkretne rodzaje działalności i branże objęte tą formą opodatkowania oraz warunki prowadzenia działalności, min. w postaci maksymalnego stanu zatrudnienia dla poszczególnych rodzajów działalności.

Są to:
• działalność usługowa lub wytwórczo-usługowa obejmująca w sumie 95 branż, począwszy od ślusarstwa, a skończywszy na radiestezji i usługach świadczonych w gospodarstwach domowych
• usługi w zakresie handlu żywnością, w tym owocami i warzywami, napojami i wyrobami tytoniowymi oraz kwiatami
• usługi w zakresie handlu detalicznego artykułami nieżywnościowymi
• gastronomia (także sprzedaż lodów z automatów), pod warunkiem że nie prowadzi się sprzedaży napojów alkoholowych o zawartości powyżej 1,5% alkoholu
• usługi transportowe - taksówki: osobowe, bagażowe, dorożki, riksze, usługi transportu wodnego wykonywane bez użycia jednostek o napędzie mechanicznym, w tym transport osób na Dunajcu
• usługi rozrywkowe (automaty zręcznościowe, karuzele, strzelnice, huśtawki itp.)
• sprzedaż posiłków domowych
• wolne zawody - świadczenie usług w zakresie służby zdrowia (lekarze: lekarze stomatolodzy, felczerzy, technicy dentystyczni, pielęgniarki, położne)
• wolne zawody w zakresie świadczenia usług weterynaryjnych
• opieka domowa nad dziećmi i osobami chorymi
• usługi edukacyjne w zakresie udzielania lekcji na godziny (korepetycje)
• usługi przewozowe i agrotechniczne na rzecz kół łowieckich
• sprzedaż piasku, żwiru, gliny, kamieni z gruntów gospodarstwa rolnego
• usługi hotelarskie - wynajem pokoi gościnnych i domków turystycznych, gdy liczba tych pokoi nie przekracza 12
• usługi w zakresie wytwórczości ludowej i artystycznej

Uwaga!
„Kartowicze” są płatnikami podatku VAT.

Ważne
Wybór karty podatkowej jest twoim prawem, a nie obowiązkiem jako podatnika.

Opłacając kartę nie możesz odliczać ewentualnych strat, prowadzić innej pozarolniczej działalności gospodarczej (możesz pracować na etacie i prowadzić gospodarstwo rolne), oprócz objętej kartą podatkową, korzystać z usług innych zakładów i przedsiębiorstw, chyba że są to usługi specjalistyczne, nie przysługują ci ulgi i odliczenia. Nie masz też prawa do preferencyjnego opodatkowania  przewidzianego dla małżonków i samotnych rodziców.

Przy tej formie opodatkowania nie masz możliwości zrekompensowania w związku z rozliczeniami podatkowymi składek na ubezpieczenia społeczne (rentowe, emerytalne, wypadkowe, chorobowe). Możliwość ta dotyczy tylko składki zdrowotnej. O tę zapłaconą składkę będąc przedsiębiorcą pomniejszasz kwotę karty ustaloną w decyzji naczelnika urzędu skarbowego.

Odliczenie dopuszczalne jest tylko do wysokości 7,75% podstawy ich wymiaru. Reszta składki nie jest rekompensowana.

Kartę podatkową opłacasz do 7. dnia każdego miesiąca, a za grudzień - do 28 grudnia. Natomiast do 31 stycznia następnego roku musisz złożyć w urzędzie skarbowym deklarację (PIT-16 A), w której wykazujesz składki zdrowotne zapłacone w poszczególnych miesiącach i odliczone od karty podatkowej.

Opodatkowany w formie karty nie prowadzisz żadnej innej dokumentacji podatkowej, chyba że płaci VAT. Jest wtedy obowiązany do wydania rachunków lub faktur VAT na żądanie klientów i do przechowywania ich kopii przez 5 lat, licząc od końca roku, w którym je wydał.

Zniżki w płaceniu podatku dla osób niepełnosprawnych:
• 20% ulgi dla podatników niepełnosprawnych (znaczny, umiarkowany i lekki stopień niepełnosprawności), jeżeli przy prowadzeniu działalności z wyjątkiem prowadzenia parkingów nie zatrudniają pracowników, nie licząc małżonka.
• 10% ulgi za każdego niepełnosprawnego pracownika dla pracodawcy.

Uwaga
Ulgi nie kumulują się.

Zniżki w płaceniu podatku dla osób niepełnosprawnych:
• 20% ulgi dla podatników niepełnosprawnych (znaczny, umiarkowany i lekki stopień niepełnosprawności), jeżeli przy prowadzeniu działalności, z wyjątkiem prowadzenia parkingów, nie zatrudniają pracowników, nie licząc małżonka.
• 10% ulgi za każdego niepełnosprawnego pracownika dla pracodawcy.

2. Ryczałt
Być czy nie być ryczałtowcem?
Wszystko zależy od charakteru twojej działalności. Ryczałtowcem opłaca się być, gdy w cenie twojego produktu (usługi) znaczny procent stanowi twój wkład niematerialny (technologia, wiedza, robocizna własna). Przy dużym udziale w cenie wyrobu lub usługi kosztów materiałów, surowców, towarów, transportu, robocizny najemnej czy też kosztów ogólnych firmy, przejdź raczej na opodatkowanie na zasadach ogólnych (książka przychodów i rozchodów).

Kto nie może być ryczałtowcem?
• ktoś, kto prowadzi działalność opodatkowaną kartą podatkową (chyba że sam zdecyduje się przejść na opodatkowanie ryczałtem)
• prowadzi aptekę, lombard, kantor
• wykonuje wolny zawód (prawnik, ekonomista, inżynier, architekt, technik budowlany, geodeta, rzecznik patentowy, tłumacz, księgowy, makler, doradca podatkowy)
• wytwórca wyrobów oakcyzowanych, (z wyjątkiem wytwarzania energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii)
• świadczący usługi pozostałe, gdzie indziej niesklasyfikowane (na przykład biura matrymonialne, wróżbici, astrologowie, działalność w zakresie usług towarzyskich, z wyjątkiem opieki doraźnej i robienia zakupów)
• ten, kto w 2006 r. przekroczył przychód 250 000 euro.

Stawki ryczałtu:

20%
Z działalności w wolnych zawodach, wykonywanych wyłącznie na rzecz osób fizycznych, dla których dopuszczone zostało opodatkowanie ryczałtu: lekarzy, stomatologów, lekarzy weterynarii, techników dentystycznych, felczerów, położnych, pielęgniarek i nauczycieli udzielających korepetycji.

20%
Z przychodów z najmu prowadzonego przez osobę fizyczną, niewykonującą jednocześnie innej działalności gospodarczej, po przekroczeniu z tego tytułu kwoty 4 000 euro przychodu (15 934 zł).

17%
Usługi: pośrednictwa w handlu hurtowym, hotelarskie, noclegowe, magazynowania i przechowywania towarów w strefach wolnocłowych, parkingowe, pilotowania, pośrednictwa w sprzedaży pojazdów mechanicznych, organizowania i pośrednictwa turystycznego, obsługi centrali wzywania radiotaxi oraz usługi związane z nieruchomościami, wynajem, nauka, pośrednictwo, administrowanie nieruchomością, usługi wynajmu samochodu, maszyn i sprzętu, usługi przetwarzania danych, zarządzanie i konserwacja systemów komputerowych, usługi konserwacji i naprawy maszyn biurowych, usługi związane z internetem.

8,5%
• z działalności usługowej z wyłączeniem usług budowlanych i transportu samochodowego (powyżej 2 ton)
• ze sprzedaży alkoholu w gastronomii powyżej 1,5%
• w komisie wyrobów z materiałów zleceniodawcy
• z przychodów z najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy
• z mycia okien
• ze sprzątania tradycyjnego i specjalistycznego
• z czyszczenia pieców i kominów.

5,5%
• z wszelkiej działalności wytwórczej
• z usług budowlanych i transportu samochodowego powyżej 2 ton
• od prowizji ze sprzedaży biletów komunikacji miejskiej, znaczków do biletów miesięcznych, znaczków pocztowych
• znaczków opłaty skarbowej, żetonów i kart magnetycznych do automatów

3%
• z działalności handlowej (również handel alkoholem)
• z działalności gastronomicznej, z wyłączeniem napojów alkoholowych (powyżej 1,5%)
• z usług związanych z produkcją zwierzęcą (chów, hodowla zwierząt, usługi weterynaryjne)
• z działalności rybaków morskich i zalewowych w zakresie sprzedaży ryb i innych surowców z własnych połowów (z wyjątkiem konserw i przetworów z ryb)
• inne

Rachunkowość ryczałtowca:
Będąc ryczałtowcem musisz prowadzić ewidencję przychodów, gdzie odnotowujesz daty uzyskania przychodów, numer faktury, rachunku (lub podobnego dowodu), kwotę przychodu z podziałem wg stawek: (20%, 17%, 8,5%, 5,5%, 3%).

Jeśli jesteś vatowcem - prowadzisz także ewidencję zakupów i sprzedaży VAT, jeśli nie płacisz VAT - prowadzisz uproszczoną ewidencję sprzedaży dla potrzeb uchwycenia momentu przekroczenia limitu VAT.

Zobowiązany jesteś do prowadzenia wykazu środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych oraz przechowywania dowodów zakupów towarów.

Pamiętaj, że fiskusa nie interesują twoje koszty. Wychodzi on z założenia, że ten system zdopinguje, a właściwie zmusi cię do ich pomniejszenia, bowiem ryczałt zapłacisz od określonego przychodu taki sam, niezależnie od tego, jakie koszty poniesiesz. Analizuj ilość surowca, jaki zużywasz, przebieg twojego samochodu, rachunki za ogrzewanie, za telefon.

Uwaga!
Ryczałtowcy nie mogą odliczać poniesionych kosztów, ale mogą dokonywać w trakcie roku odliczeń od przychodu:
• składki na ubezpieczenie społeczne własne oraz osób współpracujących
• darowizn (z wyjątkiem darowizn dla osób fizycznych)
• składki na rzecz organizacji, do których przynależność jest obowiązkowa
• strat w latach ubiegłych (częściowo)
• wydatków na cele rehabilitacyjne
• zwrotów niezależnie pobranych emerytur, rent, zasiłków z ubezpieczenia społecznego
• wydatków na kontynuacje budowy („stara” ulga budowlana)
• wydatków na spłaty odsetek od kredytów mieszkaniowych nowej ulgi mieszkaniowej.

Nie musisz robić codziennie wpisów do ewidencji. Wystarczy, że w ciągu miesiąca będziesz gromadzić chronologicznie wystawione rachunki, faktury i dowody wewnętrzne. Do ewidencji musisz je wpisać w porządku chronologicznym, najpóźniej do 20. dnia następnego miesiąca. Ewidencję może za ciebie prowadzić odpłatnie biuro rachunkowe. Musisz powiadomić o tym urząd skarbowy w ciągu 7 dni.

Odliczasz od ryczałtu:
• składki na ubezpieczenie społeczne.

Sposób płacenia podatku
Zryczałtowany podatek dochodowy odliczasz z ewidencji po zakończeniu miesiąca.
Po pomniejszeniu go o odliczoną część zapłaconej składki zdrowotnej (swojej oraz osoby współpracującej), wpłacasz na rachunek urzędu skarbowego do 20. dnia następnego miesiąca, a za grudzień -do 31 stycznia, czyli w terminie złożenia zeznania rocznego PIT-28.

Ryczałt musisz opłacić gotówką, ale możesz to oczywiście zrobić za pośrednictwem poczty lub banku.

Złożenie polecenia przelewu po południu skutkuje najczęściej obciążeniem konta dopiero następnego dnia albo w najbliższym dniu roboczym.

Rozliczanie się za pomocą ryczałtu wyklucza możliwość wspólnego rozliczania się z małżonkiem.

Pamiętaj
Zapłaty ryczałtu na poczcie możesz dokonać gotówką do 20. następnego miesiąca, w banku natomiast w takim terminie, by 20. bank mógł już obciążyć twoje konto, bowiem dniem wpłaty jest dzień obciążenia konta.

Uwaga!
Nie możesz być ryczałtowcem, jeśli byłeś (lub jesteś) zatrudniony na umowę o pracę, a chcesz założyć własną firmę i wykonywać takie same czynności, jakie w ostatnim czasie wykonywałeś w ramach stosunku pracy na rzecz byłego (lub obecnego) pracodawcy.

3. Zasady ogólne, czyli książka przychodów i rozchodów
Jest to podstawowa forma opodatkowania - jeśli przed rozpoczęciem działalności nie złożysz wniosku o opodatkowanie kartą podatkową bądź oświadczenia o wyborze ryczałtu, musisz się rozliczać właśnie w ten sposób.

Podatek płacisz w tym przypadku od faktycznie uzyskanego dochodu.
Aby uzyskać dochód, musisz od przychodów z działalności odjąć koszty jej prowadzenia (związane z nią wydatki).

Dlatego wszystkie przychody i koszty powinieneś wykazywać w specjalnej ewidencji, zwanej podatkową księgą przychodów i rozchodów Przy działalności o większych rozmiarach - jeśli twoje przychody przekroczą co najmniej 800 000 euro - konieczne jest prowadzenie ksiąg rachunkowych.

O zaprowadzeniu księgi przychodów i rozchodów rozpoczynając działalność gospodarczą musisz pisemnie poinformować urząd skarbowy, właściwy dla twojego miejsca zamieszkania, w terminie 20 dni od dnia rozpoczęcia. Oprócz księgi przychodów i rozchodów jesteś zobowiązany do prowadzenia innych ewidencje do celów podatkowych, min.: ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, ewidencji wyposażenia, ewidencji sprzedaży, karty pracowników. O ich założeniu nie trzeba informować urzędu.

Twoim przychodem jest kwota należna za sprzedaż towarów, produktów i usług u podatników VAT, pomniejszona o VAT należny.

Przychód powstaje w momencie sprzedaży towaru bądź usługi (wystawienie faktury), niezależnie od tego, czy kontrahent rzeczywiście ci zapłacił.

Do przychodów zaliczasz również inne świadczenia nieodpłatne, otrzymane subwencje i dotacje, odsetki od środków na rachunkach bankowych związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, otrzymane kary umowne, przychody ze sprzedaży, najmu lub dzierżawy składników majątku firmy (np. samochód) odszkodowania za szkody powstałe w tym majątku.

Kosztami uzyskania przychodów są wydatki poniesione w celu osiągnięcia - powstania lub zwiększenia - przychodów (z wyjątkiem takich, które zostały wyraźnie wymienione w ustawie jako niezaliczone do tych kosztów).

Kosztami dla celów podatkowych są więc min.: wydatki na zakup towarów, eksploatacja samochodów wykorzystywanych w tej działalności, wynagrodzenie pracowników, niektóre podatki (od nieruchomości, środków transportowych, akcyza), rachunki telefoniczne, za prąd, wydatki na reklamy, zakup wyposażenia, amortyzacja środków trwałych.

Jeśli twoje przychody są większe niż koszty, powstaje dochód do opodatkowania. W odwrotnej sytuacji - gdy koszty przewyższają przychody - powstaje strata. Podatku wówczas nie płacisz, a stratę możesz odliczyć w ciągu następnych pięciu lat od uzyskanego w tych latach dochodu z działalności gospodarczej (z tym, że odliczanie w żadnym roku nie może być wyższe niż 50% straty).

W trakcie roku musisz samodzielnie obliczać miesięczną zaliczkę na podatek i wpłacać ją do urzędu skarbowego (do 20. każdego miesiąca za miesiąc poprzedni, a za grudzień do 20. grudnia w wysokości zaliczki za listopad).

Musisz też składać deklarację na zaliczkę miesięczną na formularzu PIT-5. Obowiązek wpłacania zaliczki powstaje jednak dopiero od miesiąca, w którym dochód z działalności pomniejszony o niektóre odliczenia min. składki ZUS, darowizny, ulgi rehabilitacyjne przekroczył kwotę powodującą obowiązek zapłacenia podatku (w 2007 r. jest to 3 015,49 zł).

Dopóki podstawa opodatkowania jest niższa od tej kwoty, dopóty nie składasz deklaracji PIT-5. Po zakończeniu roku, w terminie do 30 kwietnia, złóż zeznania roczne na odpowiednim formularzu.

Stawka podatku wynosiła 19%, 30%. lub 40%. (w zależności od dochodu).
Od 2004 r. pojawiła się nowa, rewelacyjna możliwość dla prowadzących działalność na tzw. książce przychodów i rozchodów. Otóż osoby te mają wybór między dotychczasowym sposobem opodatkowania a liniową stawką 19%.

Prawa do 19-procentowego liniowego PIT, nie będą mieli ci, którzy chcieliby świadczyć swoje usługi dla byłego pracodawcy, który zatrudniał ich w 2004 r. Ma to zapobiec przechodzeniu na samozatrudnienie i rejestrowanie jednoosobowych firm przez osoby dobrze zarabiające, po to, by uniknąć płacenia podatku według stawek 30 i 40%.

Uwaga!
Przychód – koszty uzyskania przychodu = dochód

19% nie zawsze korzystne
Większość firm osiąga dochody, które mieszczą się w przedziale podlegającym 19-proc. stawce. W rzeczywistości przedsiębiorcy ci płacą niższy podatek, gdyż korzystają z różnych ulg. W przypadku przejścia na nowy 19-procentowy podatek liniowy nie będzie można korzystać z ulg. Oprócz tego, wielu przedsiębiorców korzystało z możliwości wspólnego z małżonkiem rozliczania podatku dochodowego.
Osoby prowadzące działalność gospodarczą, które wybiorą 19-procentowy podatek, pozbawią się również prawa do wspólnego opodatkowania.

Rozliczanie się według zasad ogólnych.

Przykład:
Jan P. prowadzi sklep. Jego przychodem są przychody ze sprzedaży towarów. Sklep mieści się w jego domu, do transportu używa samochodu.
To co Jan P. zarobi na sprzedaży, to jego przychód. Od przychodu odejmuje koszty jego uzyskania. Będzie to m.in. koszt utrzymania lokalu, opłaty za prąd, wodę, czynsz, ubezpieczenie - więcej na ten temat - poniżej (telefon, płaca pracownika, koszt eksploatacji samochodu).

Przykład:
Pamiętaj, że koszty muszą mieć związek z uzyskaniem przychodu, nie mogą być „wydumane”.

Adwokat prowadzący kancelarię nie może „wrzucić w koszty” zakupu dzieła Michała Anioła, jako wyposażenia lokalu, niezbędnego do prowadzenia działalności.

Masz wybór - opodatkowanie wg stawek 19-, 30-, 40-%+ ulgi i wspólne rozliczanie się z małżonkiem lub stawka podatku 19% bez ulg i wspólnego rozliczania się z małżonkiem.
Wybór należy do ciebie.

PODATKI TO NIE WSZYSTKO
BHP
Gdy zatrudniasz pracowników, musisz w ciągu 30 dni od dnia rozpoczęcia działalności zgłosić ten fakt do Okręgowego Inspektoratu Pracy Państwowej Inspekcji Pracy, właściwego dla twojego rejonu działania.

Pracodawca odpowiedzialny jest osobiście za stan bezpieczeństwa i higieny pracy, za stan i jakość obiektów budowlanych, stosowanych maszyn.

Pracodawca musi przeszkolić pracowników. Oni zaś zobowiązani są do udziału w szkoleniach, stosowania odpowiednich środków ochronnych, a także wykonywania badań kontrolnych.

Inspektor PIP ma ogromne uprawnienia. W przypadku kontroli dyskusja jest w zasadzie zbędna. Bądź uprzejmy i wyraź zgodę na wykonanie wszystkich jego dodatkowych zleceń.

Brak odzieży i obuwia roboczego, w szczególności ochronnego, brak zabezpieczeń na poszczególnych stanowiskach zalicza się do poważnych wykroczeń.

Sanepid
Ogólne wymagania sanitarne obowiązują wszystkich użytkowników i dotyczą np. odprowadzania ścieków, wentylacji i klimatyzacji, oświetlenia czy wysokości pomieszczeń.

Przepisów branżowych jest bardzo wiele i są one różne dla poszczególnych branż. Inne dotyczą np. obiektów związanych z produkcją lub sprzedażą żywności, inne - gabinetów lekarskich, hoteli, aptek.

We wszystkich obiektach związanych z produkcją i obrotem żywnością trzeba wdrażać system HACCP - analiza zagrożeń i krytyczny punkt kontrolny. Jeśli właściciel firmy słabo orientuje się w przepisach i nie potrafi projektować, powinien zatrudnić specjalistę.

Projekt musi zaopiniować specjalista. Może to być zgoda rzeczoznawcy do spraw sanitarno-higienicznych lub powiatowej stacji Sanepidu. Rzeczoznawcy sanitarni, jak i zajmujący się bhp czy pożarnictwem są drożsi, ale ich opinie można uzyskać szybciej niż w odpowiedniej instytucji.

Straż pożarna
Z rzeczoznawcą od spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych musisz uzgodnić projekt budowlany i dostosowanie obiektu do nowych celów.

Projekty uzgadnia się w oparciu o dane od projektanta. Rzeczoznawca w ciągu 14 dni musi wysłać je do Komendy Wojewódzkiej Straży Pożarnej.
Nie zapomnij też o ubezpieczeniu firmy!

Uwaga!
Jeżeli pozwolenie w Sanepidzie kosztuje 100 zł, to u specjalisty 200 zł, ale w urzędzie trzeba czekać 2 tygodnie, a u rzeczoznawcy można to załatwić w ciągu paru dni.

Działalność gospodarcza w mieszkaniu
Jeśli prowadzisz działalność gospodarczą w twoim mieszkaniu, koszty związane ze zużywaniem energii, wody, gazu, telefonu możesz uwzględnić przy ustalaniu dochodu z działalności gospodarczej, pod warunkiem że zostaną właściwie udokumentowane i możliwe będzie wykazanie, iż rzeczywiście służyły celom firmy.

Podatkową korzyść z rozliczania tych wydatków możesz odnieść o ile rozliczasz się na zasadach ogólnych (tj. prowadzą księgę przychodów i rozchodów). Jeśli wybrałeś kartę podatkową lub ryczałt -w ogóle nie ustalasz kosztów swej działalności. Nie możesz ich więc w żaden sposób uwzględnić w swoim rozliczeniu podatkowym.

a) czynsz (to koszt tylko w części) Najprostszą formą oszacowania wydatków, takich jak: czynsz, zużycie energii, wody, gazu jest rozliczanie ich w stosunku do powierzchni.

W tym celu sporządź tzw. dowód wewnętrzny: na podstawie faktury, książeczki opłat czynszowych (lub innych dokumentów). Uwzględnij w nim opłaty tylko w części przypadającej na działalność gospodarczą. Na dowodzie podaj przedmiot operacji gospodarczej (rodzaj wydatku), wysokość kosztu, opatrz go datą i podpisem. Najlepiej podaj też od razu sposób ustalenia wysokości wydatku. Dokumenty będące podstawą sporządzenia dowodu wewnętrznego przechowuj z innymi dowodami poniesienia wydatków.

Niestety, w tej beczce miodu, jest łyżka dziegciu.
Od części domu (mieszkania) zajętego na działalność gospodarczą musisz płacić podatek od nieruchomości według wielokrotnie wyższych stawek niż dla lokali mieszkalnych. Na przykład podatek w przypadku mieszkań wynosi 0,51 zł za m2, o tyle dla tych zajętych na działalność gospodarczą wzrasta do 17,98 zł za 1 m2. O rozpoczęciu działalności w mieszkaniu koniecznie poinformuj gminę, która wydaje decyzję ustalającą wysokość podatku od nieruchomości (możesz go zaliczyć w koszty firmy).

Przykład:
Powierzchnia domu ma 100 m2 z te¬go 25 m2, czyli 1/4 jest zajęta na prowadzenie działalności gospo¬darczej, to kosztem uzyskania przy¬chodu będzie proporcjonalnie 1/4 wydatków poniesionych na ogrze¬wanie, energię elektryczną, wodę, gaz itp.

b) wyposażenie firmy
Prowadząc działalność gospodarczą we własnym mieszkaniu, naucz się precyzyjnie rozdzielać wydatki firmowe od wydatków prywatnych. Tylko te związane ściśle z działalnością gospodarczą i mające na celu powstanie lub zwiększenie przychodu z tej działalności będą kosztami jego uzyskania.

Nie możesz wliczać w koszty firmy wydatków osobistych: mebli, artykułów gospodarstwa domowego, sprzętu radiowo-telewizyjnego, innych elementów wyposażenia mieszkania.

Niekiedy jednak np. sprzęt AGD czy RTV jest potrzebny do celów prowadzonej działalności. Kupując go na potrzeby firmy, trzeba pamiętać o wprowadzeniu go do ewidencji środków trwałych (o ile okres jego uzyskania będzie dłuższy niż 1 rok i cena wyższa niż 3500 zł) lub o wpisaniu go do ewidencji wyposażenia. Wyposażenie to nie może się znajdować w innych pomieszczeniach niż przeznaczone na działalność gospodarczą i nie może być wykorzystywane na potrzeby osobiste.

c) telefon prywatny do celów służbowych
Jeśli załatwiamy sprawy służbowe z domowego telefonu, opłaty za jego używania możemy zaliczyć do kosztów prowadzonej działalności. Jednak nie w całości, ale w odpowiedniej części, bo telefon służy też do prywatnych celów domowników.

Jeszcze więcej wątpliwości dotyczy zaliczania do kosztów abonamentu telefonicznego. Organy podatkowe często kwestionują tę pozycję kosztów, twierdząc, że telefon domowy służy głównie kontaktom prywatnym, a abonament musi być opłacany bez względu na to, czy działalność jest w mieszkaniu prowadzona, czy nie.

Jeżeli jako przedsiębiorca dysponujesz w domu drugim telefonem (oddzielną linią telefoniczną), wyłącznie na potrzeby prowadzonej działalności, nie masz takich problemów. Całość abonamentu i kosztów rozmów zaliczasz do kosztów uzyskania przychodów.

Przykład:
Niektóre urzędy skarbowe nie kwestionują ustalania kosztów służbowych rozmów.
W formie szacunkowej podatnik określa, że np. 80% połączeń w danym miesiącu to połączenia służbowe i według tego klucza ustala wysokość kosztów. W innych urzędach żądają billingów potwierdzających odbycie rozmów z kontrahentem. Niewątpliwie lepiej jest ustalić koszt połączeń na podstawie wydruku odbytych rozmów. Wówczas istnieje dokument potwierdzający, że te rozmowy się odbyły - ich faktyczny koszt można ustalić bardziej precyzyjnie.

d) remont w koszty
Kosztem uzyskania przychodów będą natomiast wydatki poniesione na remont pomieszczeń zajmowanych na działalność gospodarczą.

Roboty remontowe pozwalają na utrzymanie ich we właściwym stanie technicznym, umożliwiającym dalszą eksploatację. Mogą polegać, np. na: naprawie, odnowieniu, wymianie pewnych elementów, instalacji.

Do robót remontowych możesz zaliczyć też: wymianę drzwi, okien, parapetów, zbicie i odtworzenie tynków, zerwanie starych posadzek i położenie nowych, wymianę urządzeń sanitarnych, naprawę kotłowni, demontaż i montaż nowych instalacji. Te wydatki możesz odliczyć, o ile nie zostały wcześniej uwzględnione w uldze remontowej.

Spis treści

I Co to jest działalność gospodarcza?

II Czy warto zostać przedsiębiorcą?

III Z kim możesz się skonsultować?

IV Skąd weźmiesz pieniądze?

V Dotacje dla bezrobotnych

VI Dotacje dla niepełnosprawnych

VII Twój pomysł na działalność

VIII Jak założyć własną firmę - krok po kroku

IX Podatki - różne sposoby rozliczania się z fiskusem

X Na zakończenie