Rozdział VIII - Jak założyć własną firmę - krok po kroku

Rozdział publikacji: Rozpoczynam własną działalność gospodarczą

KROK 1. Urząd gminy lub miasta
Osoby fizyczne lub wspólnicy spółki cywilnej rejestrują się w Wydziale Handlu i Ewidencji Działalności Gospodarczej. Od pewnego momentu będą się rejestrować w Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS), czyli tam, gdzie wszystkie spółki poza spółką cywilną. Ten termin odwleka się ze względu na przeciążenie KRS. Może to i lepiej, bo pewnie opłata wzrośnie.

Na otrzymanym w urzędzie miejskim (gminnym) formularzu piszesz nazwisko i imię, swój adres, adres siedziby firmy (jeśli jej nie masz, to adres prowadzenia działalności) i to, jaką chcesz prowadzić działalność oraz przewidywany termin jej rozpoczęcia. Możesz tu zaproponować swojego pełnomocnika. Nie musi on być u ciebie zatrudniony, ale będzie miał prawo zastępować cię we wszystkich kontaktach z urzędami.

Wpisujesz też pełną nazwę, jaką nadajesz firmie, a także nazwę skróconą. Zgłoszenie składasz w urzędzie właściwym dla twojego miejsca zamieszkania. Najpóźniej po 14 dniach od złożenia dokumentów otrzymujesz zaświadczenie o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej twojej firmy

Opłata za wpis do ewidencji wynosi obecnie 100 zł, a za zmianę wpisu 50 zł. Ale niektóre gminy wcale nie pobierają opłat. Od tej chwili jesteś przedsiębiorcą.

ZGŁOSZENIE DO EWIDENCJI DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ
1. Imię i nazwisko przedsiębiorcy.............................
2. Nazwa, pod którą wykonywana jest działalność gospodarcza............
3. Miejsce zamieszkania i adres przedsiębiorcy.............
4. Jeżeli działalność wykonywana jest stale/poza miejscem zamieszkania, wskazanie:
a) adresu siedziby (zakładu głównego):.............
b) adres oddziału:.................
c) innych stałych miejsc wykonywania działalności gospodarczej:.............
5. Określenie przedmiotu wykonywanej działalności gospodarczej:............
6. Data rozpoczęcia działalności gospodarczej/data zmiany............
7. W przypadku dokonywania zmian - numer posiadanego zaświadczenia...........
8. PESEL .............
9. Dodatkowa informacja, tel. domowy .........
tel. siedziby.........
Data i czytelny podpis Załączniki: Tytuł prawny do lokalu (szt....)
*niewłaściwe skreślić

KROK 2. Urząd statystyczny
Mając w ręku wpis do ewidencji działalności, udajesz się do siedziby właściwego urzędu statystycznego (najczęściej w powiecie) w celu zgłoszenia twojej firmy do systematyki państwowej.

Otrzymasz tam druk oświadczenia, w którym podajesz nazwę i adres firmy, rodzaj podstawowej, a także ewentualnie drugo- i trzeciorzędowej działalności, jakie masz zamiar prowadzić, oraz rodzaj własności i sposób finansowania działalności. Otrzymasz tam (najczęściej tego samego dnia) numer REGON, który będzie przypisany twojej firmie do końca jej istnienia. Zmienić go musisz tylko wtedy, gdy zmienisz podstawowy profil działalności.

REGON - to wieloczłonowy numer ewidencyjny nadawany firmom przez GUS. Numer ten pozwala GUS-owi odróżnić przedsiębiorstwo w systemie, a także stwierdzić, czym taka firma się zajmuje.
Wraz z Regonem otrzymasz też określenie twojej działalności podstawowej i drugorzędowej wg polskiej (PKD) i europejskiej (EKD) klasyfikacji działalności.

PKD (Polska Klasyfikacja Działalności) - jest to opis wszystkich rodzajów działalności, jakie może prowadzić przedsiębiorstwo. Każda działalność ma swój numer. Rejestrując się w urzędzie statystycznym, należy wybrać numer odpowiadający twojej podstawowej działalności. Uzyskanie statystycznego numeru Regon jest wolne od odpłat!

Uwaga!
Do wniosku o Regon należy dołączyć odpis zaświadczenia z ewidencji działalności gospodarczej (wystarczy kserokopia, lecz przy składaniu wniosku należy okazać oryginał).
 
KROK 3. Urząd skarbowy
W ciągu 7 dni od daty otrzymania potwierdzenia o wpisie do ewidencji, musisz zgłosić się do urzędu skarbowego, właściwego dla twojego miejsca zamieszkania i dokonać zgłoszenia identyfikacyjnego (NIP - Numer Identyfikacji Podatkowej). NIP nadawany jest tylko raz i dożywotnio.

W firmie jednoosobowej twój NIP osobisty jest tożsamy z NIP-em firmy Jeżeli więc masz swój NIP, to złożenie formularza NIP-1 będzie miało jedynie charakter aktualizacyjny, tzn. mający na celu zgłoszenie do urzędu skarbowego faktu rozpoczęcia działalności gospodarczej i nie spowoduje zmiany w numerze.

Jeżeli NIP-u nie masz, musisz o niego wystąpić (przy składaniu wniosku wymagane jest przedłożenie do wglądu urzędnikowi przyjmującemu wniosek oryginałów, np. zaświadczenia z ewidencji działalności gospodarczej, zaświadczenia o numerze Regon).

Z chwilą uzyskania numeru NIP, musisz posługiwać się nim we wszystkich dokumentach, a także używać na wszelkich oficjalnych drukach firmowych, ofertach, wraz z numerem Regon umieścić na pieczątce. Koszt uzyskania NIP to opłata skarbowa w wys. 5 zł + 17 zł od każdego załącznika.
W urzędzie skarbowym (US), określasz swój status wobec VAT. Podatnik, którego ubiegłoroczny obrót nie przekroczył 10 000 euro, oraz rozpoczynający działalność w bieżącym roku (2007) jest z mocy ustawy, zwolniony z VAT do chwili osiągnięcia tej sumy, bez potrzeby składania jakiegokolwiek oświadczenia. Jeżeli podatnik chce zrezygnować ze zwolnienia VAT, składa oświadczenie o rezygnacji ze zwolnienia przed dokonaniem pierwszej czynności opodatkowanej VAT lub przed końcem miesiąca poprzedzającym miesiąc, od którego ubiegłoroczny obrót przekroczył limit VAT, i od nowego roku staje się vatowcem. Pozostali stają się vatowcami w trakcie roku, dokładnie w chwili przekroczenia limitu VAT. Niektórzy przedsiębiorcy od 1 stycznia 2007 r. automatycznie mogli stać się czynnymi podatnikami VAT, mimo że do końca 2006 r. nie mieli obowiązku rozliczania się z tego podatku. Równowartość 10 000 euro, którą należy brać pod uwagę, sprawdzając, czy w 2007 r. będzie się z mocy tego przepisu zwolnionym z VAT, czy nie, wyniesie 39 700 zł (kwota ta została wyliczona według średniego kursu euro ogłoszonego przez NBP na dzień 1 października 2006 r. w zaokrągleniu do 100 zł).

Zatem wszyscy przedsiębiorcy, których sprzedaż za 2006 i w 2007 r. nie przekroczyła tego limitu korzystają obecnie ze zwolnienia (chyba że z niego zrezygnowali). Jednak ta część, która w 2006 r. miała obroty przekraczające 39 700 zł, automatycznie utraciła prawo do zwolnienia z dniem 1 stycznia 2007 r.

Uwaga!
Jeżeli ze zwolnienia z VAT zrezygnowałeś lub zwolnienie ci nie przysługuje, rejestrujesz się jako płatnik VAT na druku VAT-R.
Od dnia dokonania tego zgłoszenia wolno ci wystawiać faktury VAT. Rozbudowany druk VAT-R służyć będzie nie tylko rejestracji, ale także zgłaszaniu wszelkich zmian vatowskiego statusu podatnika. Rejestracja VAT-R kosztować cię będzie - 170 zł.

VAT (ang.: Value Added Tax - podatek od wartości dodanej) - VAT jest podatkiem pośrednim, to znaczy, że jest ukryty w cenach towarów i usług. Podstawowa stawka to 22% (może ulegać zmianom).

Czy warto być vatowcem? (płatnikiem podatku VAT)
Właściwie to pytanie trzeba by zadać inaczej, tzn. czy warto nie być vatowcem? Jeżeli ktoś nie jest vatowcem, nie może rozliczać VAT, czyli nie może odpisywać od podatku należnego VAT (który powinien zapłacić), podatku tzw. naliczonego VAT (czyli tego, który jest ukryty w materiałach zużywanych podczas produkowania w jego firmie, gdy są one kupowane przez prowadzącego firmę). Nie być vatowcem opłaca się tylko wówczas, gdy:
• zarówno dostawca, jak i odbiorca firmy są zwolnieni z VAT
• firma jest detalistą, a jej odbiorcy nie płacą VAT
• produkujesz z materiałów zwolnionych z podatku VAT
• w wyrobach firmy liczy się myśl i praca właściciela, a nie wartość zużytego surowca.

W pozostałych przypadkach opłaca się być vatowcem. W urzędzie skarbowym będziesz musiał ustalić formę rozliczania się z fiskusem - czyli, niestety, płacenia podatków. Z mocy ustawy (o podatku dochodowym od osób fizycznych) opodatkowany będziesz na zasadach ogólnych (prowadzić będziesz książkę przychodów i rozchodów). Nie jest to jednak obowiązkowe. Możesz wybrać opodatkowanie ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych lub opodatkowanie kartą podatkową. Jeśli nie powiadomisz urzędu skarbowego o wyborze innej formy opodatkowania, oznaczać to będzie, że pozostajesz przy zasadach ogólnych.

Pamiętaj
Powiadomienie powinieneś złożyć przed dokonaniem pierwszej czynności podlegającej opodatkowaniu albo do 20 stycznia w stosunku do kolejnego roku prowadzenia działalności.

KROK 4. Bank
Rachunek bieżący przedsiębiorca otwiera w dowolnym, wybranym przez siebie banku po przedłożeniu następujących dokumentów:
• wpisu do ewidencji działalności gospodarczej
• zaświadczenia o nadaniu Regonu
• NIP.

Wcześniej musisz wyrobić swojej firmie pieczątkę, na której należy umieścić: NIP, Regon, nazwę, adres firmy

Pieczątka będzie twoją oficjalną pieczęcią bankową (jej wzór składasz w banku, podobnie jak i wzór podpisu), oraz pieczęcią na twoich rachunkach wystawionych klientom (tzw fakturach).

Konto w banku nie może być tym samym kontem, z którego korzystasz jako osoba prywatna. I jest ono właściwie niezbędne. ZUS i US wymagają, by składki i zaliczki na podatek dochodowy były regulowane poprzez konto bankowe. Poza tym istnieją przepisy zapobiegające „praniu brudnych pieniędzy” - wiadomo, że obrót bezgotówkowy poprzez bank jest bardziej przejrzysty. Tak więc, w sytuacji gdy obrót przedsiębiorcy z innymi firmami przekracza 3000 euro, to takie transakcje powinny być dokonywane przez bank.

Przy wyborze banku nie kieruj się tylko opłatą za prowadzenie konta. Ważne są także inne czynniki:
• solidność
• lokalizacja
• długość kolejki i sprawność obsługi w okienku „obsługa podmiotów gospodarczych”
• stosunek banku do małych i średnich firm
• dostępność kredytów i innych usług oraz produktów.

Ważne
Wybierz bank, w którym większość spraw będziesz mógł załatwić telefonicznie lub za pośrednictwem internetu.

Zamiast banku możesz założy konto w Spółdzielczej Kasie Oszczędnościowo-Pożyczkowej (SKOK). Nie bój się nowoczesności.

W ten sposób zyskasz trochę czasu, który z pewnością będzie ci bardzo potrzebny.
Zanim wykonasz kolejny krok, korzystając z tego, że jesteś w banku, policz, jakie dotychczas poniosłeś koszty rozpoczęcia działalności gospodarczej. Będą one następujące (o ile oczywiście nie musisz ubiegać się o koncesję lub zezwolenie):
• wpis do ewidencji - 100 zł
• zaświadczenie o prowadzeniu działalności gospodarczej - 11 zł
• opłata skarbowa od wniosku o nadanie NIP - ok. 21 zł (jeśli już masz swój NIP - 0 zł)
• opłata rejestracyjna VAT - 170 zł
• pieczątka - od 20 do 50 zł
• otwarcie rachunku bankowego -do 40 zł
• kserokopie - od 5 do 20 zł

RAZEM - ok. 400 zł

KROK 5. ZUS (Zakład Ubezpieczeń Społecznych)
Jeżeli myślałeś, że już wszystkie koszty są za tobą, to, niestety, jesteś w błędzie. Jednym z ważniejszych obciążeń prowadzącego działalność gospodarczą jest opłacanie składek na ubezpieczenie społeczne. Obciążenie to również dotyczy twoich pracowników.

Składki trzeba płacić za okres od dnia rozpoczęcia wykonywanej działalności do dnia zaprzestania działalności. Najpierw zobacz: kto, jak, w jakiej wysokości płaci składki, potem sprawdź możliwości „niepłacenia tych składek” (wyjątków jest niewiele). Będziesz musiał sam zdecydować: czy należysz do osób płacących czy też zwolnionych ze składek.

Kto jest uważany za prowadzącego działalność gospodarczą?
• osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych (np. osoby zakładające szkoły niepubliczne, komornicy)
• twórcy i artyści
• osoby wykonujące wolny zawód (np. lekarze, adwokaci, notariusze, tłumacze, księgowi, radcy prawni)
• osoby współpracujące z prowadzącymi pozarolniczą działalność gospodarczą. Za takie osoby uznaje się małżonka, dzieci własne, dzieci przysposobione, pasierbów, rodziców, macochę i ojczyma oraz osoby przysposabiające, jeżeli pozostają we wspólnym gospodarstwie domowym i współpracują przy prowadzeniu tej działalności lub na umowę zlecenie
• wspólnicy jednoosobowych spółek z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólnicy spółek jawnych, komandytowych i partnerskich.

Jeśli jesteś rolnikiem, który jednocześnie prowadzi działalność gospodarczą, możesz płacić składki w KRUS (Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego), o ile:
• nie jesteś jednocześnie pracownikiem
• nie pozostajesz w stosunku służbowym
• podlegasz ubezpieczeniu w KRUS nieprzerwanie przez co najmniej 3 lata
• od działalności gospodarczej, którą rozpoczynasz, będziesz płacić zryczałtowany podatek dochodowy (tzn. ryczałt od przychodów ewidencjonowanych lub podatek wg karty podatkowej).

Ale to nie wszystko. Poza spełnieniem tych warunków, musisz:
1. W ciągu 14 dni od rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej złożyć w KRUS oświadczenie, że nadal będziesz płacić składki na ubezpieczenie rolników.
2. Przedstawić w KRUS dokument, że spełniasz warunki, by móc płacić zryczałtowany podatek dochodowy: dokument ten musisz złożyć w ciągu 7 dni od otrzymania go z urzędu skarbowego.
Jeśli nie dochowasz tych terminów albo nie spełnisz któregokolwiek z podanych warunków (np. płacisz podatek dochodowy na zasadach ogólnych) zostaniesz z końcem kwartału, w którym uruchomiłeś firmę, wykluczony z KRUS.

Taki sam los spotka cię jeśli twój podatek należny za 2007 r. (oczywiście zryczałtowany) okaże się wyższy niż 2 643 zł. Do 14 lutego 2007 r. musiałeś bowiem złożyć w KRUS zaświadczenie z urzędu skarbowego o wysokości należnego podatku za 2006 r.

Od 2 maja 2004 r. jako rolnik, który jednocześnie prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą, płacisz składkę w podwójnej wysokości tzn. aktualna składka, którą płaci rolnik x 2.

Pamiętaj
Działalnością gospodarczą (w świetle przepisów ZUS) nie jest działalność wytwórcza w rolnictwie w zakresie upraw rolnych, chowu i hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybołówstwa śródlądowego, a także wynajmowania przez rolników pokoi i miejsc na ustawienie namiotów, sprzedaż posiłków domowych i świadczenie w gospodarstwie innych usług związanych z pobytem turystów.

Od jakiej podstawy płacisz składki?
Jeśli prowadzisz pozarolniczą działalność lub współpracujesz z przedsiębiorcą płacisz składki od zadeklarowanej przez siebie kwoty, ale nie niższe niż 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim kwartale. Składka w nowej wysokości obowiązuje zawsze od trzeciego miesiąca następnego kwartału.
Obecnie (maj 2007) podstawa wymiaru nie może być niższa niż 1 597,51 zł to jest 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w IV kwartale 2006 r.)

Jakie składki są obowiązkowe, a jakie dobrowolne?
Rozpoczynając działalność gospodarczą musisz płacić składki:
• emerytalne
• rentowe
• wypadkowe.

Oprócz tego masz obowiązek odprowadzania składki na ubezpieczenie zdrowotne. Natomiast ubezpieczenie chorobowe jest dobrowolne i składki płacisz jeśli chcesz otrzymywać „chorobowe”.

W trakcie miesiąca
Jeżeli zaczniesz działalność nie od początku miesiąca, lecz w jego trakcie, to kwota podstawowa wymiaru będzie niższa. Jak ją obliczyć?

Wysokość składek:
• składka emerytalna wynosi 19,52% podstawy wymiaru (1597,51 zł), czyli:
19,52% x 1597,51 zł = 311,83 zł
• składka rentowa to 13%. podstawy wymiaru, czyli:
13% x 1597,51 zł = 207,68 zł
• dobrowolna składka chorobowa wynosi 2,45% podstawy wymiaru, czyli:
2,45% x 1597,51 zł = 39,14 zł
• składka wypadkowa; stopę procentową należy ustalić samemu. Może ona wynieść od 0,975 do 3,865 podstawy wymiaru, czyli praktycznie = od 15,58 zł do 61,74 zł. Razem to daje niebagatelną kwotę od 519,51 zł do 565,67 zł w zależności od wypadkowości i wysokości składki na ubezpieczenie wypadkowe.
Jeśli myślisz, że to koniec obciążeń, to jesteś w błędzie. Do płacenia co miesiąc czeka cię jeszcze ubezpieczenie zdrowotne.

Przykład:
Jan K. rozpoczął działalność 9 kwietnia 2007 r. Zatem w kwietniu prowadził ją przez 22 dni. Podstawę wymiaru obowiązującą w kwietniu dzieli przez liczbę dni w miesiącu:
1 597,51 zł: 30 dni = 53,250333 zł Otrzymany wynik (bez zaokrąglenia) mnoży przez liczbę dni podlegania ubezpieczeniu w kwietniu: 53,250333 zł x 22 = 1171,5073 zł Po zaokrągleniu najniższa podstawa wymiaru za część kwietnia wynosi 1171,51 zł.

Ubezpieczenie zdrowotne
Tę składkę płacisz co miesiąc za siebie i twoich pracowników, jeśli prowadzisz działalność gospodarczą. Jeśli prowadzisz kilka rodzajów działalności gospodarczej to składkę na ubezpieczenie zdrowotne płacisz oddzielnie za każdy z nich. Jeżeli natomiast jako przedsiębiorca jesteś jednocześnie:
• zatrudniony jako pracownik w innym zakładzie
• zatrudniony na podstawie umowy zlecenia
• pozostajesz w stosunku służbowym
• pobierasz emeryturę lub rentę, to składkę na ubezpieczenie zdrowotne opłacasz z każdego tytułu.

Wysokość składki na ubezpieczenie zdrowotne:
Do nich dolicz jeszcze składkę na Fundusz Pracy. Wynosi ona 2,45% takiej podstawy wymiaru jak przy ubezpieczeniach społecznych, czyli składka na Fundusz Pracy wynosi 39,14 zł. W ZUS musisz więc zostawić: od 558,65 zł do 604,81 zł.
Jeśli prowadzisz pozarolniczą działalność gospodarczą musisz przesyłać co miesiąc do ZUS deklarację rozliczeniową i imienne raporty miesięczne oraz opłacać składki.

Podstawą wymiaru twojej składki jest 75% przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw z poprzedniego kwartału, włącznie z wypłatami z zysku (to inna podstawa niż dla składek ubezpieczenia społecznego). Obecnie podstawa wymiaru wynosi 2116,88 zł. Wysokość składki (maj 2007) wynosi 190,52 zł (9% x 2116,52 zł).

Koszty rosną! Po doliczeniu 190,52 zł wynoszą już 749,17 zł lub 795,33 zł (w zależności od tego, jaką składkę na ubezpieczenie wypadkowe zapłacisz) i opłacane są w terminach:
• do 10. dnia następnego miesiąca - jeżeli opłacasz składki wyłącznie za siebie
• do 15. dnia następnego miesiąca -w pozostałych przypadkach (na przykład gdy opłacasz składki za siebie oraz za osobę współpracującą, za siebie oraz za pracownika).
Ułatwieniem dla ciebie, jeśli opłacasz składki wyłącznie za siebie lub za siebie i osobę współpracującą, jest to, że nie musisz składać dokumentów rozliczeniowych za kolejne miesiące, jeżeli nie zmieniły się żadne dane w stosunku do ostatnio złożonych dokumentów. Podobnie gdy następuje zmiana w stosunku do poprzednich dokumentów, ale wynika ona jedynie ze zmiany minimalnej podstawy składek.

Uwaga!
W 2007 r. składka na ubezpieczenie zdrowotne wynosi 9%.

Ulgowe składki ZUS
Dla tych którzy:
• rozpoczynają pierwszy raz działalność gospodarczą lub
• nie prowadzili działalności gospodarczej przez ostatnie 60 miesięcy możliwy jest wybór niższych składek. Podstawą wymiaru takich składek jest 30% minimalnego wynagrodzenia (936 zł) czyli 280,80 zł.

Ile wynoszą te składki?
Ubezpieczenie emerytalne: 4,81 zł (19,52%)
Ubezpieczenie rentowe: 36,50 zł (13%)
Ubezpieczenie chorobowe: 6,88 zł (2,45%)
Ubezpieczenie wypadkowe (obliczane samodzielnie): zakładając, że stopa wynosi 1,80%), składka wynosi 5,05 zł.

Składka na Fundusz Pracy - osoby rozpoczynające działalność gospodarczą korzystające z ulgi, zasadniczo nie płacą składki na FP (należy jednak pamiętać, że brak opłacania tej składki skutkuje niemożliwością pobierania zasiłku dla bezrobotnych). W sumie obciążenie tymi składkami jest niewielkie i wynosi tylko 103,24 zł + obowiązkowa składka zdrowotna 190,52 zł + 280,60 zł. Niestety, możliwość uiszczania ulgowych składek na ubezpieczenie społeczne kończy się po 2 latach.

Formularze potrzebne w ubezpieczeniach społecznych i zdrowotnych:

ZUS ZUA - zgłoszenie do ubezpieczeń/zgłoszenie zmiany danych osoby ubezpieczonej
ZUS ZZA - zgłoszenie do ubezpieczenia zdrowotnego/zgłoszenie zmiany danych
ZUZ ZIUA - zgłoszenie zmiany danych osoby ubezpieczonej
ZUS ZCNA - zgłoszenie danych o członkach rodziny, których adres zamieszkania nie jest zgodny z adresem zamieszkania ubezpieczonego, dla celów ubezpieczenia zdrowotnego
ZUS ZCZA - zgłoszenie danych o członkach rodziny, których adres zamieszkania jest zgodny z adresem zamieszkania ubezpieczonego, dla celów ubezpieczenia zdrowotnego
ZUZ ZWUA - wyrejestrowanie z ubezpieczeń/kontynuowanie ubezpieczeń
ZUZ ZPA - zgłoszenie/zmiana danych płatnika - osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej
ZUS ZFA - zgłoszenie/zmiana danych płatnika składek - osoby fizycznej
ZUS ZIPA - zgłoszenie zmiany danych identyfikacji płatnika składek
ZUS ZWPA - wyrejestrowanie płatnika składek
ZUS ZBA - informacja o numerach rachunków bankowych płatnika składek
ZUS ZAA - adresy prowadzenia działalności gospodarczej
ZUS RCA - raport imienny dla płatników uprawnionych do wypłaty świadczeń z ubezpieczenia chorobowego
ZUS RZA - raport imienny o należnych składkach na ubezpieczenie zdrowotne
ZUS RSA - raport imienny o wypłaconych świadczeniach i przerwach w opłacaniu składek
ZUS DRA - deklaracja rozliczeniowa
ZUS RMUA - raport miesięczny dla osoby ubezpieczonej

Dobrowolne ubezpieczenie chorobowe
Jest to oświadczenie, dzięki któremu otrzymujesz za czas choroby -zasiłek chorobowy. By zostać nim objętym, złóż wniosek. Ubezpieczenie chorobowe działa od dnia wskazanego we wniosku, ale tylko pod warunkiem że terminowo zgłosiłeś się do obowiązkowych ubezpieczeń: emerytalnego i rentowego. Po to, aby otrzymać pierwszy zasiłek chorobowy, musisz wcześniej opłacać składkę nieprzerwanie przez 180 dni.

Gdybyś spóźnił się z zapłatą choćby o 1 dzień, możesz złożyć do ZUS wniosek o zgodę na opłacenie składki po terminie.

Musisz podać przyczynę niepłacenia składki. ZUS może się zgodzić, ale nie musi. Jeśli takiej zgody nie wyrazi, jako przedsiębiorca tracisz prawo do zasiłku chorobowego, a odzyskujesz je dopiero po 180 dniach opłacania składki.
Spóźnialstwo ma więc zdecydowanie negatywne konsekwencje.

Kto nie płaci składek ZUS?
Koszty ponoszone przez ciebie, jako przedsiębiorcę w ZUS są spore. Poniżej podaję sytuacje, w których płacenie składek poza składką na ubezpieczenie zdrowotne (ona jest zawsze obowiązkowa!) nie jest koniecznością. Taka sytuacja prawna jest obecnie, czy ulegnie zmianie w ciągu 2007 r.? Nie wiadomo. Jeżeli odnajdziesz siebie wśród tych szczęśliwców, możesz sobie pogratulować zaoszczędzenia niezłej sumki.

1. Jeżeli pracujesz (i otrzymujesz wynagrodzenie wyższe od najniższego - obecnie 939 zł brutto), a jednocześnie prowadzisz działalność gospodarczą, to składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe będą opłacane tylko ze stosunku pracy.

2. Rencista lub emeryt, jeżeli prowadzi działalność gospodarczą, nie musi opłacać składek na ubezpieczenie społeczne, są one dla niego dobrowolne, ale to zwolnienie obowiązuje do 1 lipca 2007 roku. Pozostaje mu do zapłacenia tylko ubezpieczenie zdrowotne 177,36 zł (obecnie). Wyjątkiem są renciści pobierający rentę socjalną - oni płacą wszystkie składki.
3. Rolnik lub domownik rolnika podlegający nieprzerwanie co najmniej rok ubezpieczeniu (KRUS), po podjęciu dodatkowo pozarolniczej działalności gospodarczej, podlega nadal ubezpieczeniu rolniczemu. Czyli nie poniesie większych niż dotychczas kosztów oprócz ubezpieczenia zdrowotnego w wysokości 150,33 zł.
Gdybyś się nie odnalazł wśród tych szczęśliwców, to być może będziesz mógł skorzystać z innych udogodnień.

Przykład:
Ewa K. pracuje w szkole jako sekretarka i zarabia 1000 zł brutto, a jednocześnie prowadzi firmę „Ewa” -przepisywanie tekstów. W tym wypadku Ewa K. nie musi płacić składek na ubezpieczenia społeczne jako właścicielka firmy bo już je uiszcza jako pracownik razem z pracodawcą. Jedynym obciążeniem będzie zapłacenie składki na ubezpieczenie zdrowotne (mimo iż płaci je również w pracy). No, ale 177,36 zł to nie to samo co ponad 700 zł!
Ulga dla niepełnosprawnych z PFRON
PFRON od 1 stycznia 2004 r. dofinansowuje:
• 75% składki na ubezpieczenie emerytalne dla osób ze znacznym stopniem niepełnosprawności
• 50% składki na ubezpieczenie emerytalne dla osób z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności
• 50% składek na ubezpieczenie wypadkowe w przypadku osób o lekkim stopniu niepełnosprawności.

Podstawa prawna
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 29 listopada 2002 r. (Dz. U. Nr. 200, poz. 1692 i Dz. U. Nr 203, poz. 1720).

Uwaga!
Ulgi z PFRON są tylko dla rozpoczynających działalność gospodarczą.

Spis treści

I Co to jest działalność gospodarcza?

II Czy warto zostać przedsiębiorcą?

III Z kim możesz się skonsultować?

IV Skąd weźmiesz pieniądze?

V Dotacje dla bezrobotnych

VI Dotacje dla niepełnosprawnych

VII Twój pomysł na działalność

VIII Jak założyć własną firmę - krok po kroku

IX Podatki - różne sposoby rozliczania się z fiskusem

X Na zakończenie