Prawa seksualne osób z niepełnosprawnością. Podsumowanie wrocławskiej konferencji

„Komu wolno pójść na randkę?” – odpowiedzi na to pozornie proste pytanie szukała Milena Trojanowska, socjolog i doktorantka Uniwersytetu Łódzkiego w czasie konferencji „Osoby z chorobami rzadkimi - leczenie, rehabilitacja, edukacja. Seksualność osób z chorobami wrodzonymi i chorobami przewlekłymi prowadzącymi do niepełnosprawności”. Wydarzenie odbyło się 26 października we Wrocławiu, zgromadziło ponad 250 osób. Prelegenci zastanawiali się między innymi nad tym, jak postrzegane są związki i seksualność osób z niepełnosprawnością fizyczną i intelektualną.

Milena Trojanowska zagadnienie seksualności osób z niepełnosprawnością bada jako naukowiec, ale też – jako przedstawicielka organizacji pozarządowej. Temat zna z autopsji – sama żyje z przewlekłą chorobą. Prelegentka wspomniała między innymi o problemach z dostępem do gabinetów ginekologicznych, bo często zdarza się, że pierwsze pytanie, jakie w czasie rejestracji kobieta z niepełnosprawnością słyszy to: „Chce się pani umówić? Ale właściwie po co?”. To pokazuje, jak bardzo w świadomości społecznej sfera seksualności osób z niepełnosprawnościami spychana jest na boczny tor. Dlatego o tym temacie mówić warto.

We Wrocławiu głos zabrał między innymi Bartłomiej Skrzyński, rzecznik Prezydenta Wrocławia ds. Osób z Niepełnosprawnością i dyrektor Biura Wrocław Bez Barier. Z uczestnikami konferencji podzielił się swoimi osobistymi doświadczeniami. Bartłomiej Skrzyński, który od dziecka choruje na postępujący zanik mięśni, wspomniał między innymi o tym, że chciałby, aby zagadnienie seksualności osób z niepełnosprawnościami stało się tematem kampanii społecznej.

- Chcemy odczarować tabu związane z seksualnością osób z niepełnosprawnościami – mówił w czasie konferencji.

Godność

O seksualności w kontekście niepełnosprawności intelektualnej opowiadał natomiast dr hab. Remigiusz Kijak, pedagog specjalny, autor książek o związkach, seksualności, rodzicielstwie osób z niepełnosprawnością intelektualną.

- Prawa seksualne są uniwersalnymi prawami każdego człowieka, bez względu na jego życiową czy społeczną niepełnosprawność, a ich realizowanie zależy od naszej otwartości, zgody na seksualność osób z niepełnosprawnościami i zgody na afirmację naszej własnej seksualności. Im bardziej otworzymy się na własną seksualność, tym łatwiej przyjdzie nam tolerancja wobec seksualności osób z niepełnosprawnościami – powiedział Remigiusz Kijak.

O godności osoby z niepełnosprawnością intelektualną w aspekcie seksualności we wspólnotach zamieszkania L’Arche mówił prof. dr n. med. Robert Śmigiel, kierownik Katedry Pediatrii oraz Zakładu Propedeutyki Pediatrii i Chorób Rzadkich Wydziału Nauk o Zdrowiu Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu. Profesor podkreślał znaczenie inteligencji emocjonalnej u osób z niepełnosprawnością intelektualną.

Następna konferencja za rok

To już kolejna konferencja podejmująca tematykę seksualności.

- Na następną konferencję o seksualności osób z niepełnosprawnościami zapraszam w przyszłym roku. W tej chwili zbieramy od uczestników informacje o zagadnieniach, które warto poruszyć i na tej podstawie będziemy tworzyć program nadchodzącego wydarzenia – mówi Adam Komar, prezes Fundacji „Potrafię Pomóc”.

To właśnie wrocławska Fundacja „Potrafię Pomóc” we współpracy ze Stowarzyszeniem Na Rzecz Dzieci z Rzadkimi Chorobami Genetycznymi i Ich Rodzin „Wspólnie” oraz Wydziałem Nauk o Zdrowiu Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu zorganizowała wydarzenie. Wydarzenie zostało współfinansowane ze środków PFRON - Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, będących w dyspozycji Gminy Wrocław, Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej we Wrocławiu.

Certyfikaty miasta bez barier

W czasie konferencji ogłoszone też zostały wyniki plebiscytu „Wrocław bez barier”, który wyróżnia działania przyczyniające się do rozwoju sytemu wsparcia osób z niepełnosprawnościami. Tegoroczni laureaci, którzy odebrali certyfikaty to:

• w kategorii Społeczna odpowiedzialność biznesu - Wojciech Wróbel - Mercedes-Benz Grupa Wróbel,
• w kategorii Integracja społeczna - Anna Zmarzły z Centrum Żywienia Klinicznego,
• w kategorii Miejsce dostępne - Stowarzyszenie „Ostoja” na Rzecz Osób z Niepełnosprawnościami i jego prezes - Małgorzata Gorący,
• w kategorii Działania innowacyjne w zakresie powszechnej dostępności nagrodzony został Uniwersytet SWPS - Wydział Zamiejscowy we Wrocławiu.

Plebiscyt „Wrocław bez barier” zainaugurowany został w 2010 roku, z inicjatywy rzecznika Prezydenta Wrocławia ds. Osób z Niepełnosprawnością Bartłomieja Skrzyńskiego, obecnie także dyrektora Biura Wrocław Bez Barier. Certyfikat „Wrocław bez barier” promuje dobre postawy oraz działania podejmowane przez firmy, instytucje i osoby fizyczne na rzecz pełnej dostępności i integracji. Dokument jest sygnowany przez Prezydenta Wrocławia. Certyfikaty przyznaje kapituła, w której skład wchodzą przedstawiciele Urzędu Miasta, laureaci poprzednich edycji oraz przedstawiciele organizacji pozarządowych, a od dwóch lat organizuje go Fundacja „Potrafię Pomóc”.