Czy starający się o tzw. 500 plus dla osób niesamodzielnych może stracić rentę? ZUS dementuje

Wiele osób obawia się, że wnioskując o tzw. 500 plus dla osób niesamodzielnych, stracą rentę. Miałoby się tak stać dlatego, że lekarz orzecznik ZUS wzruszy przy okazji posiadane już orzeczenie o niezdolności do pracy. ZUS nie potwierdza tych informacji.

- Osoby, które mają orzeczenie ZUS o niezdolności do pracy, a zgłoszą się, by otrzymać orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji, konieczne do starania się o świadczenie 500 plus dla osób niesamodzielnych, nie mogą mieć wzruszonego orzeczenia o niezdolności do pracy – odpowiedziała naszemu portalowi Ewa Nurzyńska, wicedyrektor Departamentu Orzecznictwa Lekarskiego ZUS, podczas spotkania 11 października 2019 r. z udziałem m.in. prezes ZUS, prof. Gertrudy Uścińskiej, oraz przedstawicieli organizacji pozarządowych.

Oznacza to w praktyce, że można uspokoić obawy wielu osób, które chcą stanąć na komisji lekarskiej ZUS, aby starać się o orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji. Lekarz orzecznik nie może podważyć w takiej sytuacji już posiadanego orzeczenia o niezdolności do pracy.

Oczywiście należy pamiętać, że nie każdy starający się o orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji w ZUS musi je otrzymać. Lekarz orzecznik dokona oceny niesamodzielności i na tej podstawie wyda stosowne orzeczenie.

Kto może złożyć wniosek?

Ewa Nurzyńska potwierdziła także, że lekarz orzecznik nie może wyprosić z komisji lekarskiej tłumacza języka migowego, który przychodzi na komisję z osobą głuchą. Taki temat poruszył Krzysztof Kotyniewicz, prezes PZG.

Z kolei Ewa Wiśniewska ze Stowarzyszenia Rodzin i Przyjaciół Osób Głęboko Upośledzonych „Maja” zwróciła uwagę na to, że brak informacji, czy pełnomocnik osoby z niepełnosprawnością intelektualną lub opiekun prawny może złożyć wniosek o świadczenie 500 plus.

- Taki wniosek może złożyć przedstawiciel ustawowy lub pełnomocnik, takie informacje znajdują się na naszej stronie w dziale „Najczęściej zadawane pytania”. Także opiekun faktyczny osoby może złożyć wniosek o świadczenie 500 plus – powiedziała Ewa Bednarczyk, dyrektor Departamentu Emerytalno-Rentowego ZUS.

Musi tylko do wniosku dołączyć oświadczenie potwierdzające fakt sprawowania opieki.

Prezes Uścińska zdementowała plotki, jakoby świadczenie uzupełniające miało być wypłacane tylko do marca 2020 r.

- Mamy przed sobą ustawę, nie ma takich zapisów i absolutnie dementujemy takie informacje – podkreśliła.

Niemal ćwierć miliona wniosków

Z danych przedstawionych podczas spotkania wynika, że w od 1 września do 9 października 2019 r. do ZUS wpłynęło 245 tys. 885 wniosków o świadczenie uzupełniające. W 70,18 proc. wnioski złożyły osoby w wieku 18-74 lata. Wnioski w większości złożyły kobiety (60,88 proc.), mężczyzn było 39,04 proc.

29,89 proc. osób posiadało orzeczenie, 69,03 proc. osób go nie miało. 2,09 proc. osób otrzymało odmowę ustalenia niezdolności do samodzielnej egzystencji. Większość osób posiadała orzeczenia wydane na stałe (63,09 proc.), orzeczenia okresowe posiadało 36,91 proc. osób. Aż 2/3 osób starających się o 500 plus pobiera świadczenie równe lub niższe niż 1100 zł.

ZUS do 9 października wydał 38 tys. 246 decyzji, przygotowano wypłaty dla 22 tys. 378 uprawnionych, z czego wypłacono już 7089 świadczeń, ponad 15 tys. osób oczekuje na wypłatę.

Jeśli chodzi o wysokość świadczenia uzupełniającego, to 57,26 proc. osób otrzymało decyzję o wysokości świadczenia w pełnej kwocie, czyli 500 zł. Tylko ok. 5 proc. decyzji dotyczy kwoty niższej niż 100 zł.

Żadnych kosztów dla obywatela

Ewa Nurzyńska podkreśliła, że orzeczenia stwierdzające niezdolność do samodzielnej egzystencji wydane do celów innych świadczeń, np. dodatku pielęgnacyjnego, stanowią podstawę do wydania decyzji w sprawie świadczenia uzupełniającego.

- Za zgodą osoby zainteresowanej, w postępowaniu z wniosku o rentę socjalną wydamy także orzeczenie w przedmiocie niezdolności do samodzielnej egzystencji, nawet jeśli ktoś nie złożył wniosku o świadczenie uzupełniające – powiedziała wiceszefowa Departamentu Orzecznictwa Lekarskiego ZUS.

Zaznaczyła także, że osoby występujące z wnioskiem o świadczenie uzupełniające nie ponoszą żadnych kosztów. ZUS zwróci bowiem koszty przejazdu na badanie lekarskie, jak również poniesie wszystkie koszty badań zleconych w postępowaniu, np. koszty wydania opinii przez lekarza orzecznika ZUS.

- Zawsze informujemy osoby o podejmowanych w postępowaniu działaniach – podkreśliła.

12 proc. orzekanych z odmową

W dniach 1-9 października ZUS wydał 13 tys. 376 orzeczeń, z tego w 11 tys. 753 przypadków wydano orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji (88 proc.), a w 1623 (12 proc.) nie ustalono niezdolności do samodzielnej egzystencji.

75 proc. orzeczeń wydano tylko na podstawie dokumentacji medycznej, a 25 proc. na podstawie bezpośredniego badania. Największą grupą wśród orzekanych byli 23-latkowie. Najczęstsze rozpoznania to jak do tej pory dziecięce porażenie mózgowe, niepełnosprawność intelektualna w stopniu znacznym i umiarkowanym oraz zespół Downa.

W wyniku spotkania, które odbyło się w siedzibie ZUS 11 października 2019 r., została utworzona grupa robocza składająca się z przedstawicieli organizacji pozarządowych i przedstawicieli ZUS. Będzie to platforma komunikacji i wymiany doświadczeń dotycząca tematyki niepełnosprawności oraz wspólnych działań ZUS i organizacji pozarządowych.