Jedynie co siódma gmina chce realizować program „Opieka wytchnieniowa”

Spośród 2477 polskich gmin jedynie 330 chce realizować program „Opieka wytchnieniowa”, a 320 jest zainteresowanych programem „Usługi opiekuńcze”. Takie informacje podano na posiedzeniu sejmowej podkomisji stałej do spraw osób niepełnosprawnych 22 maja 2019 r.

Dyskusję zdominowała informacja Ministerstwa Zdrowia (MZ) dotycząca wsparcia udzielanego osobom ze znacznym stopniem niepełnosprawności w dostępie do wyrobów medycznych i korzystania poza kolejnością ze świadczeń opieki zdrowotnej. Kwestię tę reguluje ustawa o szczególnych rozwiązaniach wspierających osoby o znacznym stopniu niepełnosprawności, która obowiązuje od 1 lipca 2018 r.

Zbigniew Król, podsekretarz stanu w MZ podał, że od 1 lipca 2018 r. do 31 grudnia 2018 r. NFZ sfinansował świadczenia z zakresu rehabilitacji leczniczej 59 tys. 508 pacjentom ze znacznym stopniem niepełnosprawności. Jeśli chodzi o wyroby medyczne, skorzystało 27 tys. 688 osób. Koszt tego wsparcia to ponad 134 mln zł.

W tym samym czasie zrefundowano ponad 7,57 mln sztuk wyrobów medycznych za 27 mln zł dla osób ze znacznym stopniem. Najczęściej refundacja dotyczyła sprzętu stomijnego (7,5 mln zł refundacji), na drugim miejscu były wózki – zaopatrzono blisko 4 tys. pacjentów ze znacznym stopniem. Na trzecim miejscu były wyroby chłonne.

- Nakłady finansowe w planie NFZ na ten rok wzrosły o 6 proc. w stosunku do roku ubiegłego – powiedział Zbigniew Król.

Pieniądze „uciekają” z systemu

Poseł Rajmund Miller (PO), przewodniczący podkomisji, zwrócił uwagę, że w zestawieniu zabrakło porównania roku 2017 do 2018, kiedy ustawa weszła w życie.

Strona społeczna zwracała z kolei uwagę na wiele elementów ustawy, które należy uszczelnić. Chodziło m.in. o ograniczające dofinansowania limity np. na wózki czy o utrudnioną rehabilitację.

- Przychodnie nie mają sprzętu koniecznego do rehabilitacji, np. wózków, podnośników czy uchwytów. Trudny jest także dostęp do turnusów rehabilitacyjnych – mówiła Grażyna Rosołowicz z nowej inicjatywy społecznej „Niesamodzielni”.

Posłanka Jagna Marczułajtis-Walczak (PO), a równocześnie matka niepełnosprawnego dziecka, pytała, czy jest możliwość utworzenia wypożyczalni sprzętu, tak by wózki mogły być przekazywane dzieciom, które z nich wyrosną, innym, które będą ich potrzebować. Zwróciła także uwagę na zbyt wysoką wycenę pampersów przez NFZ, co sprawia, że pieniądze „uciekają” z systemu.

Zakładano mniejszą liczbę korzystających

Zbigniew Król podkreślił, że trwają prace nad kwestią dofinansowania do implantów czy rehabilitacji osób niewidomych.

- Chcemy zintegrować tę opiekę tak, by człowiek otrzymał to, co faktycznie potrzebuje. Jeszcze w tym roku chcemy wprowadzić zmiany w limitach dofinansowań do wózków – powiedział.

Przyznał także, że ustawodawca obserwuje zjawisko nakładania się kolejek do świadczeń zdrowotnych w związku z wprowadzeniem ustawy.

- Zakładana była mniejsza liczba korzystających z uprawnień, ale teraz będziemy inaczej na to patrzeć – dodał.

Zbyt poważna sprawa

Przedstawiciele strony społecznej nie ukrywali, że głównym interesującym ich tematem i powodem obecności na posiedzeniu podkomisji był jeden z punktów jej obrad, dotyczący systemu orzekania. Jednak ze strony Krzysztofa Michałkiewicza, Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych, nie padły żadne konkretne informacje na ten temat.

- Z tego co pamiętam, raport (Zespołu ds. Opracowania Systemu Orzekania o Niepełnosprawności oraz Niezdolności do Pracy – przyp. red.) został przekazany premierowi. Ja w pracach tego zespołu nie uczestniczyłem. Zmiana tego systemu wymaga dużych konsultacji społecznych, bo to jest zbyt poważna sprawa. To program szerszy niż jednego resortu, dlatego to taki trudny temat – mówił minister.

Poseł Sławomir Piechota (PO) przypomniał, że prace zespołu trwały do września 2018 r., potem minister Michałkiewicz przekazał informację, że projekt nowych przepisów został przekazany minister Elżbiecie Rafalskiej.

- Chcielibyśmy wiedzieć, jaki jest etap prac nad tym projektem – mówił poseł.

Przewodniczący podkomisji Rajmund Miller poprosił ministra Michałkiewicza o przekazanie pisemnej informacji na ten temat.

Gminy nie są zainteresowane

Krzysztof Michałkiewicz przekazał natomiast informacje, że do programu „Usługi opiekuńcze” chce przystąpić 320 gmin (na 2477 gmin w Polsce – przyp. red.), a koszt realizacji programu u nich to 31 mln zł.

- Do programu „Opieka wytchnieniowa” wnioski złożyło 330 gmin na kwotę blisko 24 mln zł – dodał.

Alicja Szatkowska, prezes Milickiego Stowarzyszenia Przyjaciół Dzieci i Osób Niepełnosprawnych zwróciła uwagę, by umożliwić organizacjom pozarządowym udział w tych środkach, jeśli gminy nie wyrażają nimi zainteresowania.

- Dajcie nam szansę, dlatego, że my wiemy, jakie są potrzeby, mamy wieloletnie doświadczenie – mówiła.

Wyrok Trybunału bez kontynuacji

Maria Jankowska z Porozumienia Autyzm-Polska zwróciła także uwagę na wyliczenie kosztów pobytu osoby z niepełnosprawnością w mających powstawać centrach opiekuńczo-mieszkalnych.

- Koszt jest wyliczony na 5 tys. zł, natomiast koszt pobytu dla osoby z autyzmem w działającym pod Krakowem domu to 10 tys. zł. Kwota w domu pomocy społecznej też przekracza 5 tys. – mówiła.

Minister Michałkiewicz podkreślił, że nie zna źródeł wyliczenia tej kwoty. Odpowiedział także na zarzut przedstawiciela strony społecznej, że centra mają być tyko dla osób z autyzmem.

- Tu nastąpiła zmiana w trakcie prac i mają być przeznaczone dla osób ze znaczną i z umiarkowaną niepełnosprawnością oraz z niepełnosprawnością sprzężoną – podkreślił.

Na posiedzeniu nie padły także konkretne informacje dotyczące realizacji wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 21 października 2014 r., dotyczącego niekonstytucyjnego różnicowania świadczeń opiekunów. Jedyną informacją na ten temat była ta przekazana przez Olgierda Podgórskiego, dyrektora Departamentu Polityki Rodzinnej w resorcie pracy, z której wynikało, że do realizacji wyroku konieczny jest nowy system orzeczniczy.

Czerwcowe posiedzenie podkomisji stałej do spraw osób niepełnosprawnych ma być poświęcone tzw. pułapce rentowej.