Lista Mocy 1918-2018. Feliks Steuer

1889–1950
dialektolog, badacz gwar śląskich, pedagog

Urodził się i wychował we wsi Sułkowo na pograniczu śląsko-morawskim w ubogiej, wielodzietnej rodzinie. Dzięki swojej pracowitości ukończył najpierw gimnazjum w Głubczycach, studiował filologię słowiańską, a w 1915 r. zdobył tytuł doktora na Wydziale Filozofii Uniwersytetu Wrocławskiego. Studiował też w Innsbrucku.

W czasie I wojny światowej został zmobilizowany do armii pruskiej. Podczas walk na froncie zachodnim został ciężko ranny, w związku z czym amputowano mu nogę. Nosił później protezę i utykał.

Po plebiscytowym podziale Śląska przeniósł się do polskich Katowic, rodzinę zostawiając po stronie niemieckiej. Przez wiele lat był nauczycielem języka polskiego i łaciny. Pełnił też funkcję dyrektora kolejno dwóch gimnazjów w Katowicach: Państwowego Gimnazjum Klasycznego (1923–1925) i męskiego Miejskiego Gimnazjum Matematyczno-Przyrodniczego (1925–1948, z przerwą w czasie II wojny światowej).

Zasłynął przede wszystkim jako badacz gwar śląskich, głównie okolic, z których pochodził. W 1934 r. Polska Akademia Umiejętności w Krakowie wydała jego „Dialekt sułkowski”, a po trzech latach – „Narzecze baborowskie”. W pracach tych stawiał sobie za cel ocalenie polszczyzny tam, gdzie bardzo widoczne były skutki germanizacji.

Jako dialektolog zbierał również materiały do słownika gwar górnośląskich, jednak wojna i długotrwała choroba sprawiły, że dzieło nie powstało. Po jego śmierci duża część rękopisów i maszynopisów została zniszczona jako „pisma w nieznanych językach”.

Oprócz tego, że gwarę badał, był także autorem dwóch broszur pisanych dialektem: tomiku poezji „Z naszej źymjy ślunskej” (pod pseudonimem F. Res, 1935) oraz historii rodzinnej „Ostatni gwojźdźaurz” (Ostatnigwoździarz, 1935).