NSA: opiekunowi osoby dorosłej nie można odmówić przyznania świadczenia pielęgnacyjnego

10.10.2018

Autor: Mateusz Różański, fot. sanja gjenero/Freeimages.com
Źródło: rpo.gov.pl

Opiekun osoby z niepełnosprawnością ma prawo do zamiany zasiłku dla opiekuna (obecnie 520 zł netto) na świadczenie pielęgnacyjne (obecnie 1477 zł netto) – postanowił Naczelny Sąd Administracyjny. Wyrok jest m.in. efektem działań Rzecznika Praw Obywatelskich (RPO).

Mężczyzna (nazwisko nie zostało ujawnione) do lipca 2013 roku z racji sprawowania opieki nad matką pobierał świadczenie pielęgnacyjne. Jednak stracił je po zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych, które wykluczyło z tej formy pomocy opiekunów osób, u których niepełnosprawność pojawiła się po 18. roku życia. Tacy opiekunowie zamiast świadczenia zaczęli otrzymywać zasiłek dla opiekuna w wysokości 520 zł.

Nierówność świadczeń

Samo świadczenie pielęgnacyjne, które otrzymują osoby rezygnujące z pracy, by podjąć opiekę nad dzieckiem z niepełnosprawnością, było od czasów sejmowego protestu rodziców w 2014 r. regularnie podnoszone. Obecnie osiągnęło pułap 1477 zł netto. Tymczasem zasiłek dla opiekuna przez lata wynosił zaledwie 520 zł. Dopiero od listopada tego roku jego kwota zostanie podniesiona do 620 zł.

W październiku 2014 roku ten podział został przez Trybunał Konstytucyjny uznany za sprzeczny z konstytucyjną zasadą równości. Mimo upływu czterech lat, wyrok Trybunału w tej sprawie nie został zrealizowany, a przepisy o świadczeniach dla opiekunów nie zostały zmienione.

NSA: nie można odmówić wyboru korzystniejszego świadczenia

Wielu opiekunów osób dorosłych weszło na drogę sądową. Tak też zrobił mężczyzna sprawujący opiekę nad matką. Po tym, jak nie udało mu się uzyskać zmiany świadczenia na korzystniejsze w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej, skierował swoją sprawę do sądu administracyjnego.

Choć w pierwszym wyroku, wydanym w czerwcu 2017 r., Wojewódzki Sąd Adminiastracyjny w Warszawie nie podzielił zarzutów skarżącego, to Naczelny Sąd Administracyjny (NSA) uchylił ten wyrok 5 października 2018 r.

Do postępowania przed NSA przystąpił również Rzecznik Praw Obywatelskich, którego argumenty dotyczące możliwości wybrania przez opiekuna korzystniejszego świadczenia zostały przyjęte przez sąd. O szczegółach tej sprawy można przeczytać na stronie biura RPO.

Szukasz odpowiedzi na pytania socjalno-prawne dotyczące niepełnosprawności?
Zadaj pytanie naszym doradcom i prawnikom.

Komentarz

zdanie odmienne od @znzczny.

WO

11.10.2018, 14:52

Aby wygrać sprawę na poziomie SKO lub WSA a nawet na poziomie NSA nie musisz nikomu nic płacić, nie musisz korzystać z pomocy prywatnego adwokata lub prawnika, a nawet nie musisz zwracać się o przystąpienie do Twojej sprawy do Rzecznika. Od kilku lat (po wyroku TK sygn. akt K38/13 z dnia 24.10.2014r.) w sądach administracyjnych wytworzyła się korzystna linia orzecznicza dla opiekunów dorosłych osób niepełnosprawnych, którzy starają się uzyskać prawo do świadczenia pielęgnacyjnego. Jeśli MOPS wyda odmowę przyznania świadczenia to należy odwołać się do Kolegium i można zrobić to samodzielnie, czyli złożyć odwołanie np. takiej treści: " Nie zgadzam się z wydaną przez MOPS decyzją znak: ..... z dnia ...... orzekającą o odmowie przyznania mi prawa do świadczenia pielęgnacyjnego. Wnoszę o merytoryczne rozstrzygnięcie co do istoty sprawy. " Jeśli przyjąć niekorzystny obrót tej sprawy tj., że Kolegium utrzyma decyzję MOPS w mocy, to wtedy należy zaskarżyć tę decyzję Kolegium do WSA. Skargę można napisać samodzielnie wykorzystując wszechobecne wzory z internetu lub można złożyć wniosek do WSA o przyznanie "pomocy prawnej z urzędu" tj. sąd wówczas przydziela do Twojej sprawy prawnika lub adwokata, który w Twoim imieniu złoży skargę do WSA. Za taką pomoc prawnika nic nie płacisz. Jeśli przyjąć znów niekorzystne rozstrzygnięcie tym razem w WSA (sąd skargę oddala) to koniecznie w ciągu 7 dni od wyroku WSA należy złożyć w WSA wniosek o uzasadnienie tego wyroku i o przyznanie kolejnej pomocy prawnej tym razem do złożenia skargi kasacyjnej do NSA (do NSA tylko i wyłącznie prawnik lub adwokat może złożyć skargę - samodzielnie tego zrobić nie można) Oczywiście większość spraw, w których opiekunowie wnioskują o świadczenie, kończy się korzystnie dla opiekunów już na etapach SKO lub WSA, ale jak wyżej napisałem, czasem trzeba walczyć do końca, więc nie obejdzie się nawet bez składania kasacji do NSA. W każdym momencie można skorzystać z pomocy RPO i prosić Rzecznika, aby dołączył do naszej sprawy. Wówczas RPO składa pismo procesowe, co jest dla sprawy bardzo korzystne, gdyż organy odwoławcze (SKO , WSA, NSA) liczą się z oceną prawną Rzecznika. Ludzie nie czekajcie - działajcie - wnioskujcie o ustalenie prawa do korzystniejszego świadczenia pielęgnacyjnego. Proponuję zasięgnąć informacji na blogach opiekunów dorosłych osób niepełnosprawnych.