Informator PFRON. Nowy projekt – zarządzanie procesem rehabilitacji

28 grudnia 2017 r. w Centrum Projektów Europejskich podpisano porozumienie o dofinansowanie projektu „Wdrożenie nowego modelu kształcenia specjalistów ds. zarządzania rehabilitacją – jako element systemu kompleksowej rehabilitacji w Polsce” w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój Działanie 4.3 Współpraca ponadnarodowa. Dokument podpisali Dyrektor Centrum Projektów Europejskich oraz p.o. Prezes Zarządu Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.

Celem projektu jest opracowanie modelu kształcenia i programu studiów podyplomowych kształtujących kompetencje specjalisty ds. zarządzania rehabilitacją poprzez przygotowanie, realizację i ocenę efektów tych studiów we współpracy ponadnarodowej.

W wyniku projektu wykształconych zostanie min. 200 absolwentów w trakcie realizacji dwóch edycji studiów podyplomowych.

Za realizację projektu jako Lider odpowiada PFRON, a Partnerami są: Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Uniwersytet Warszawski, Uniwersytet Wrocławski, Gdański Uniwersytet Medyczny, Uniwersytet Medyczny w Lublinie oraz Deutsche Gesetzliche Unfallversicherung e.V. Projekt zaplanowano na 39 miesięcy: od 1 października 2017 r. do 31 grudnia 2020 r.

Dlaczego taki projekt?

Jednym z największych wyzwań, przed którymi stoi funkcjonujący w Polsce system pomocy osobom, które w wyniku różnych zdarzeń losowych mogą stać się niepełnosprawne lub u których nastąpiło pogorszenie stanu zdrowia uniemożliwiające im, przynajmniej czasowo, dalszą aktywność zawodową/społeczną lub mają wrodzoną lub nabytą niepełnosprawność, jest zapewnienie im – w odpowiednim czasie – holistycznego wsparcia niezbędnego dla utrzymania lub przywrócenia im tej zdolności.

Istotną rolę w tym procesie odgrywa specjalista, który będzie zarządzał procesem rehabilitacji – jak np. w Niemczech, gdzie jest to Reha-Manager. Z uwagi na fakt, że w Polsce nie istnieją studia i kursy przygotowujące kompleksowo do wykonywania zadań związanych z zarządzaniem rehabilitacją, jak również dotychczas nie powstał taki zawód ani nawet specjalizacja, konieczne stało się opracowanie programu studiów, które przygotują absolwentów do pełnienia tej funkcji.

Kim będzie specjalista ds. zarządzania rehabilitacją?

To profesjonalista, który nie tylko będzie potrafił sprawnie, skutecznie i całościowo zadbać o potrzeby osób wymagających rehabilitacji, ale zrozumie, dlaczego ten proces jest taki ważny, czemu służy i dlaczego warto go realizować. Jego zadaniem będzie koordynacja działań podejmowanych w ramach rehabilitacji medycznej, psychologicznej, społecznej i zawodowej, składających się na model kompleksowej rehabilitacji. Ma być łącznikiem pomiędzy wszystkimi osobami zaangażowanymi w reintegrację osoby korzystającej z rehabilitacji. Odpowiadał będzie za organizowanie współpracy między tą osobą a pracodawcą, instytucjami społecznymi i państwowymi, lekarzami, ośrodkami rehabilitacyjnymi i szeroko rozumianym otoczeniem, w tym rodziną. Specjalista ds. zarządzania rehabilitacją będzie musiał zawsze kierować się dobrem osoby rehabilitowanej.

Celem realizacji studiów podyplomowych jest wyposażenie przyszłych specjalistów ds. zarządzania rehabilitacją w niezbędne kompetencje umożliwiające skuteczne zarządzanie procesem rehabilitacji. Zadaniem specjalisty ds. zarządzania rehabilitacją będzie wspieranie klienta w procesie rehabilitacji zarówno medycznej, jak i psychologicznej, zawodowej oraz społecznej. Absolwent będzie dysponował niezbędną wiedzą z zakresu nauk biologicznych, medycznych, humanistycznych i społecznych oraz umiejętnościami umożliwiającymi identyfikację i rozwiązywanie zróżnicowanych problemów człowieka, który uległ wypadkowi, a jego skutki (niepełnosprawność) utrudniają powrót do aktywności społeczno-zawodowej lub z powodu swojej niepełnosprawności nie podejmuje aktywności zawodowej. Będzie posiadał umiejętność koordynowania procesu kompleksowej rehabilitacji, uwzględniając potrzeby i sytuację życiową klienta, oraz diagnozę medyczną i wynikające z niej potrzeby leczenia i usprawniania oraz wyboru i przystosowania odpowiedniego stanowiska pracy.

Kompetencje specjalisty ds. zarządzania rehabilitacją będą miały charakter holistyczny, obejmujący:

• rehabilitację medyczną,
• zawodową,
• społeczną,
• rozwój umiejętności samodzielnego funkcjonowania u klienta,
• zwiększanie osobistej motywacji do aktywnego uczestniczenia w rynku pracy,
• terapię zajęciową,
• prawo pracy,
• zabezpieczenie społeczne,
• umiejętności pozwalające na skuteczne motywowanie środowiska rodzinnego i zawodowego w zakresie pomocy osobie rehabilitowanej.

Czy to zadziała?

Nad modelem kształcenia pracuje interdyscyplinarny Zespół składający się zarówno z praktyków, jak i teoretyków. W Zespole znajdują się też przedstawiciele organizacji pozarządowych działających na rzecz osób z niepełnosprawnością i przedstawiciele organizacji pracodawców. Eksperci korzystają z doświadczeń partnera niemieckiego, który posiada blisko 15-letnie doświadczenie w kształceniu specjalistów ds. zarządzania rehabilitacją (die Rehabilitations-Manager). Podczas wizyty studyjnej w Berlinie w październiku 2017 r. Zespół został szczegółowo zapoznany z niemieckimi rozwiązaniami w zakresie przywracania do aktywności zawodowej osób po wypadkach, co stanowi ważny element niemieckiego systemu rehabilitacji. W kolejnej wizycie zaplanowanej na marzec br. udział wezmą m.in. osoby podejmujące decyzje strategiczne w obszarze rehabilitacji kompleksowej.

Opracowywany model powstaje na podstawie diagnozy sytuacji osób niepełnosprawnych w Polsce. Poddawany jest też szerokim konsultacjom z partnerami społeczno-gospodarczymi, bez których wdrożenie jakichkolwiek rozwiązań jest niemożliwe. Ich akceptacja proponowanego rozwiązania jest kluczem do tego, aby wprowadzenie specjalisty ds. zarządzania rehabilitacją mógł zacząć funkcjonować w polskiej rzeczywistości. Pierwsze seminarium, które odbyło się w grudniu ub. roku, okazało się sukcesem – zaproponowany model kształcenia specjalistów ds. zarządzania rehabilitacją został przyjęty bardzo dobrze.

Na uwagę zasługuje również to, że podjęte zostaną działania w celu wpisania specjalisty ds. zarządzania rehabilitacją na listę zawodów. Absolwenci studiów podyplomowych w zakresie zarządzania procesem rehabilitacji mogą być zatrudniani m.in. w ośrodkach rehabilitacji (w tym rehabilitacji kompleksowej), większych firmach wdrażających programy zarządzania rehabilitacją typu return-to-work, instytucjach zabezpieczenia społecznego (w podejściu aktywnym i prewencyjnym, często jako pierwszy kontakt dla osoby wymagającej rehabilitacji) czy w firmach ubezpieczeniowych, albo też prowadzić własną działalność gospodarczą, świadcząc usługi na rzecz pracodawców, pracowników lub firm ubezpieczeniowych. Kompetencje specjalistów ds. zarządzania rehabilitacją będą wykorzystywane też m.in. w działalności ZUS związanej z prewencją rentową i wypadkową. Wiedza i umiejętności specjalistów ds. zarządzania rehabilitacją mogą być wykorzystane także w realizacji programów z zakresu rehabilitacji zawodowej i społecznej, prowadzonych przez organizacje pozarządowe.

Jak zdobyć ten zawód?

Studia będą realizowane przez cztery uczelnie będące partnerami w projekcie. Pierwsza edycja ruszy w październiku 2018 r., a nabór rozpocznie się wiosną br.

Materiał przygotowany przez Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych