Renta a działalność gospodarcza

W tym roku ukończyłam studia i zastanawiam się nad rozpoczęciem działalności gospodarczej. Jeśli jako rencista socjalny, prowadzący działalność gospodarczą, zdecyduję się na opłacanie obniżonych składek na ZUS, to czy przez okres ich opłacania będę mogła pobierać rentę, bez obawy o jej zawieszenie? A jeśli zdecyduję się na pełną składkę, to czy renta zostanie mi zawieszona automatycznie?
Iwona M. z woj. podlaskiego
 
prawnik Anita Siemaszko: Prawo do renty socjalnej ulega zawieszeniu w przypadku osiągania przychodu z tytułu działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego, tj. m.in. prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej i współpracy przy jej wykonywaniu.

Prawo do renty socjalnej podlega zawieszeniu w przypadku, gdy osoba uprawniona osiągnęła przychód w łącznej kwocie przekraczającej 30 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy, ostatnio ogłoszonego przez Prezesa GUS dla celów emerytalnych.

Przychód stanowiący 30 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia wynosi od 1 grudnia 2009 r. do 28 lutego 2010 r. 934,20 zł brutto. Od 28 grudnia 2010 r. kwota ta ulegnie zmianie, nową kwotę na kolejne 3 miesiące (i dalsze) znaleźć można na stronach www.zus.pl.

Z pewnością, gdyby podjęła Pani działalność gospodarczą i opłacała "normalne składki", rentę socjalną powinna Pani zawiesić, ponieważ owym przychodem zawieszającym świadczenie rentowe jest  kwota 1887,60 zł (stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w styczniu i lutym 2010 r.).

Jeżeli jednak spełnia Pani przesłanki do korzystania z ulgowych składek ZUS, to zawieszenie renty socjalnej nie będzie konieczne.

Preferencyjne zasady płacenia składek dotyczą prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą, którzy:
- rozpoczęli wykonywanie działalności gospodarczej nie wcześniej niż 25 sierpnia 2005 r.,
- w ostatnich 60 miesiącach kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej nie prowadzili pozarolniczej działalności,
-  nie wykonują działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy, dla którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym wykonywali w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej.

Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne dla tych osób w 2010 r. stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa niż 395, 10 zł (30 proc. kwoty minimalnego wynagrodzenia w 2010 r.; minimalne wynagrodzenie wynosi 1317 zł). Podstawa wymiaru "ulgowych" składek wynosi więc tylko 395,10 zł i jest niższa od 934,20 zł, czyli przychodu, który powoduje zawieszenie renty socjalnej, może więc Pani podjąć działalność gospodarczą. Należy jednak pamiętać, że z tych niższych składek można korzystać maksymalnie przez 2 lata!

Jeżeli rentę socjalną ma Pani przyznaną na określony czas, należy także pamiętać, że lekarz orzecznik ZUS będzie często literalnie brał pod uwagę przepisy, które mówią, że renta socjalna przysługuje osobie, która jest całkowicie niezdolna do jakiejkolwiek pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało:
- przed ukończeniem 18. r.ż.,
- w trakcie nauki w szkole podstawowej, średniej lub wyższej przed ukończeniem 25. r.ż.,
- w trakcie studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej.

Ostatnio często zdarzają się sytuacje, że lekarze orzecznicy uznają, iż samo ukończenie szkoły policealnej lub studiów powoduje "odzyskanie" zdolności do pracy i tym samym utratę prawa do renty socjalnej. Czy podjęcie działalności gospodarczej może być dowodem na odzyskanie zdolności do pracy? Proszę sobie na to samej odpowiedzieć. Moim zdaniem, obecny stan rzeczy, demotywuje rencistów socjalnych do podejmowania zatrudnienia lub pracy na własny rachunek. Nie podejmując ryzyka, stają się zakładnikami niskich rent i nie nabierają doświadczenia zawodowego i życiowego.