Debata nad programem Jerzego Hausnera - Drugie spotkanie zespołu eksperckiego ds. rent

Waloryzacją świadczeń rentowych, przekształceniem rent w emerytury osób, które osiągnęły wiek emerytalny oraz rentom rodzinnym poświęcone było drugie spotkanie zespołu eksperckiego ds. rent inwalidzkich. Zespół spotyka się w ramach debaty eksperckiej nad "Programem uporządkowania i ograniczenia wydatków publicznych" wicepremiera Jerzego Hausnera.

Na spotkaniu przedstawiona została propozycja odejścia od obecnej waloryzacji cenowo-płacowej na rzecz waloryzacji cenowej. Proponuje się również zmianę częstotliwości waloryzacji. Obecnie jest ona przeprowadzana co roku, co przy niskiej inflacji, z jaką mamy obecnie do czynienia powoduje, że świadczenie wzrasta o kilka złotych. W propozycjach rządowych znalazł się zapis, by waloryzację świadczeń rentowych przeprowadzać wówczas, gdy skumulowany wskaźnik inflacji wyniesie 5 do 10 proc.

Członkowie zespołu zgodzili się, że przeprowadzanie waloryzacji co roku niepotrzebnie generuje koszty (wydanie decyzji administracyjnej, przesłanie zawiadomienia do świadczeniobiorcy - około 20 mln zł), co przy niskiej kwocie podwyżki wywołuje tylko niezadowolenie społeczne.

Uczestnicy dyskusji zgodzili się również, że bardziej sprawiedliwe jest waloryzowanie świadczeń rentowych o wskaźnik inflacji, a nie jak to ma miejsce obecnie o inflację oraz wskaźnik wzrostu płac. Waloryzacja cenowa nie powoduje zmniejszenia siły nabywczej świadczenia rentowego i nie wiązana jest z aktywnością zawodową osób obecnie pracujących, co dodatkowo motywuje osoby jeszcze pracujące do starania się o zwiększenie dochodów.

Z propozycją waloryzacji tylko cenowej nie zgodził się tylko jeden uczestnik dyskusji.

Rozwiązania zaproponowane przez rząd zakładają, że waloryzacja mogłaby być wyższa. Byłoby to jednak uzależnione od sytuacji budżetu państwa. Padła propozycja, by jasno określić kryteria fiskalne (takie jak np. maksymalny poziom deficytu), przy których rząd będzie zobligowany do zwiększonej waloryzacji.

W drugiej części spotkania zespół zajął się propozycją przekształcenia rencistów, którzy osiągnęli już wiek emerytalny (60 lat kobiety i 65 lat mężczyźni) w emerytów. Przekształcenie rent w emerytury nie wiązałoby się ze zmianą wysokości świadczenia - jego wysokość zostanie zachowana. Operacja taka pozwoli na uporządkowanie statystyk dotyczących rent w Polsce i harmonizację ich ze statystykami międzynarodowymi.

Uczestnicy spotkania zasygnalizowali, że wraz z przekwalifikowaniem rencistów - a więc osób niepełnosprawnych - w emerytów, nie można zapomnieć o dodatkowych świadczeniach i usługach, które przysługują inwalidom, a nie przysługują emerytom. Omówiono także wiele kwestii technicznych proponowanego przekwalifikowania.

Trzecia część spotkania ekspertów poświęcona była rentom rodzinnym. Propozycje rządowe zmierzają do tego, by renty wdowie (przyznawane po zmarłym mężu lub zmarłej żonie) przyznawać współmałżonkom po osiągnięciu przez nich wieku emerytalnego (60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn). Przyznawanie rent wdowich osobom w wieku przedemerytalnym, które często rezygnują z własnej pracy, działa dezaktywizująco. Stąd propozycja, by podnieść wiek, w którym mogą zostać przyznane.

Zmiany nie będą dotyczyć świadczeń już przyznanych.

Uczestnicy dyskusji wyrazili jednak obawy, czy osoby, które nigdy nie pracowały i były utrzymywane przez zmarłego współmałżonka, będą w stanie poradzić sobie na rynku. Padła propozycja, by osoby takie przenieść do systemu pomocy społecznej, a system ubezpieczeń społecznych był tylko systemem ubezpieczeniowym, a nie zapomogowym.

Zasady przyznawania rent sierocych, wypłacanych na rzecz osieroconych dzieci, nie byłyby zmieniane.

Na następnym spotkaniu zespół będzie dyskutował o kwestach orzecznictwa.

W pracach zespołu biorą udział przedstawiciele: Fundacji Aktywnej Rehabilitacji, Polskiego Stowarzyszenia na rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym, Polskiego Związku Głuchych, NBP, Krajowej Izby Gospodarczo-Rehabilitacyjnej, OPZZ, Polskiej Organizacji Pracodawców Osób Niepełnosprawnych, Konfederacji Pracodawców Polskich, Krajowego Przedstawicielstwa Emerytów, Rencistów i Osób Niepełnosprawnych, Caritas, Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych, ZUS, Polskiego Związku Emerytów, Rencistów i Osób Niepełnosprawnych oraz MGPiPS.

Kolejne spotkanie zespołu zaplanowano na wtorek, 18 listopada br.

Źródło: zespół ds. debaty publicznej MGPiPS