Wstęp do ABC... Dla niepełnosprawnego pracownika i pracodawcy

18.03.2005

Jesteś w zasobie archiwalnym naszego portalu. Informacje z tego artykułu mogą być nieaktualne. Polecamy nowsze artykuły na ten temat na naszym portalu. Zachęcamy do skorzystania z naszej wyszukiwarki.

Rozdział publikacji: ABC...Dla Niepełnosprawnego Pracownika i Pracodawcy

Osoby niepełnosprawne stanowią szczególną kategorię pracowników, dlatego też przepisy prawa, poprzez odmienną regulację niektórych uprawnień i obowiązków pracowniczych dla tych osób, mają ułatwić im funkcjonowanie na rynku pracy.

Warto wiedzieć, że system tworzony ustawami z lat 1991 i 1997, motywujący do zatrudnienia osób niepełnosprawnych, był mało skuteczny i nie działał w ich interesie, lecz powodował raczej różnego typu poczynania nastawione na zysk pracodawców. Ponadto jednostki budżetowe przez wiele lat w ogóle zwolnione były z obowiązku zatrudniania osób niepełnosprawnych. Problemem pozostaje nadal niestabilność prawa i mnogość przepisów.

Przykładem jest choćby najważniejsza ustawa dla niepełnosprawnych pracowników, czyli Ustawa o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 1997 r. Nr 123 poz. 776; Nr 160 poz. 1082; z 1998 r. Nr 99, poz. 628; Nr 106, poz. 668; Nr 137, poz. 887; Nr 156, poz. 1019; Nr 162, poz. 1118 i poz. 1126; z 1999 r. Nr 49, poz. 486; Nr 90, poz. 1001; Nr 95, poz. 1101; Nr 111, poz. 1280; z 2000 r. Nr 48, poz. 550; Nr 119, poz. 1249; z 2001 r. Nr 39, poz. 459; Nr 100, poz. 1080; Nr 129, poz. 1444; Nr 154, poz. 1792 i 1800; z 2002 r. Nr 169, poz. 1387; Nr 200, poz. 1679 i 1683; Nr 241, poz. 2074; z 2003 r. Nr 7, poz. 78... do 01.01.08 doszło w sumie kilkadziesiąt kolejnych zmian ustawy).

Dla potrzeb nowelizacji wydano kilkadziesiąt rozporządzeń, oprócz tego na wydanie kolejnych aktów prawnych wpłynęło także nasze wejście
do Unii Europejskiej. Wszystko to sprawia, że i pracodawcy i osoby niepełnosprawne gubią się w tym legislacyjnym gąszczu.

Osoby niepełnosprawne w liczbach

osoby niepełnosprawne ogółem: 4 235 000
osoby niepełnosprawne aktywne zawodowo: 733 000
osoby niepełnosprawne pracujące: 611 000
osoby niepełnosprawne bezrobotne: 122 000

Osoby niepełnosprawne aktywne zawodowo, według stopnia niepełnosprawności:

znaczny: 27 000
umiarkowany: 155 000
lekki: 429 000
(wg GUS, 2003)

Są to dane z 2003 roku, w stosunku do tego okresu zmalała liczba osób niepełnosprawnych aktywnych zawodowo. W zakładach pracy chronionej pracuje ok. 2/3 osób o różnym stopniu niepełnosprawności (pośród zatrudnionych poza rolnictwem). Współczynnik aktywności zawodo wej oraz wskaśnik zatrudnienia niepełnosprawnych w Polsce jest trzykrotnie niższy niż dla ludności ogó- łem. W 3 tys. zakładów pracy chronionej pracuje ponad 60 proc. takich osób. Z drugiej strony, w Polsce jest ok. 2 mln podmiotów gospodarczych, w których w ogóle nie zatrudnia się osób niepełnosprawnych. Być może poprawę obecnej sytuacji przyniesie to, że Polska wstąpiła do Unii Europejskiej akurat wtedy, gdy w państwach członkowskich zaczęto stopniowo przygotowywać odpowiednie rozporządzenia kształtujące politykę wobec osób niepełnosprawnych. Dla tych ludzi praca jest nie tylko drogą do usamodzielnienia ekonomicznego i poprawy warunków bytu, ale także zasadniczym sposobem integracji z otoczeniem. Jej brak natomiast stanowi najistotniejszą barierę właściwego funkcjonowania w społeczeństwie.

Źródło: ABC... Dla niepełnosprawnego pracownika i pracodawcy
Autor: Anita Siemaszko
Stan prawny na dzień 1 stycznia 2008 r.

Zobacz spis treści: