Plany PFRON na rok 2004

Wypowiedź Prezesa Zarządu PFRON Romana Sroczyńskiego dla magazynu "Integracja".

Na konferencji prasowej w lipcu dowiedzieliśmy się, że Europejski Fundusz Społeczny może przekazać od 400 do 500 mln złotych na działania na rzecz osób niepełnosprawnych. Warunkiem jest sfinansowanie tych działań w 25% przez Polskę, a także zaakceptowanie planowanych działań przez Komisję Europejską. Czy Polska dostanie te pieniądze? Jakie to będą programy?

Europejski Fundusz Społeczny (EFS) wykorzystywany jest w Polsce w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego Rozwój Zasobów Ludzkich.
Program ten obejmuje dziewięć tak zwanych "działań" grupujących środki finansowe na ważne cele społeczne. Jedno z takich działań oznaczone numerem 1.4. nakierowane jest na osiąganie integracji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych. Całkowity budżet tego działania wynosi 119,7 mln euro. Na tę sumę składają się następujące środki: 73,6 mln euro - wkład EFS: 45,1 mln euro - wkład PFRON, 1,0 mln euro - środki prywatne. Celem Działania 1.4, jest "poprawa poziomu przygotowania zawodowego i mobilności osób o znacznym bądź umiarkowanym stopniu niepełnosprawności na rynku pracy oraz tworzenie nowych i doskonalenie dotychczasowych instrumentów zwiększających możliwości osób niepełnosprawnych na rynku pracy". We wdrażaniu tego działania w latach 2004-2006 Fundusz będzie pełnił rolę beneficjenta końcowego, co oznacza, że będzie przyjmował wnioski o finansowanie projektów, podpisywał umowy z projektodawcami, finansował projekty oraz kontrolował ich realizację.

Przewiduje się, że w ramach Działania 1.4. realizowane będą trzy rodzaje projektów.

Pierwszy rodzaj projektów ma być zaadresowany bezpośrednio do osób niepełnosprawnych i polegał będzie na wspieraniu ich na rynku pracy poprzez dostarczenie im specjalnie dostosowanych usług szkoleniowych, doradczych, poradniczych, psychologicznych itp. Ten rodzaj projektów ma także wspierać osoby niepełnosprawne w pierwszym okresie zatrudnienia (pierwsze sześć miesięcy) oraz umożliwiać organizowanie subsydiowanych staży pracy. Ma również wspierać zatrudnienie osób niepełnosprawnych z wykorzystaniem tzw. alternatywnych i elastycznych form pracy, takich jak telepraca, praca do wykonania w domu, praca na zastępstwo itp.

Drugi rodzaj projektów ma być zaadresowany do pracodawców oraz publicznych i niepublicznych instytucji rynku pracy. Ma on polegać na wspieraniu pracodawców i wspomnianych instytucji przy zatrudnianiu i integracji osób niepełnosprawnych w miejscu pracy. Projekty drugiego rodzaju powinny m.in. przełamywać negatywne stereotypy pracodawców i pełnosprawnych pracowników dotyczące przydatność zawodowej osób niepełnosprawnych, podnosić umiejętności instytucji rynku pracy w zakresie kontaktu i pomocy dla niepełnosprawnych oraz ich rodzin, powinny przyczyniać się do kojarzenia potrzeb i oczekiwań pracodawców i niepełnosprawnych pracobiorców, tworzyć sprzyjające warunki dla rozpoczynania i prowadzenia przez osoby niepełnosprawne samodzielnej działalności gospodarczej. Drugi rodzaj projektów ma mieć również na celu wspieranie zatrudnienia osób o znacznym i umiarkowanym stopniu niepełnosprawności na otwartym rynku pracy poprzez pokrywanie kosztów przystosowania miejsca pracy do wymagań pracownika niepełnosprawnego.

Trzeci rodzaj projektów ma służyć zwiększaniu na poziomie regionalnym i lokalnym możliwości i kompetencji we wdrażaniu działań służących integracji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych. Projekty z tego zakresu obejmować mają m.in. tworzenie, udostępnianie i aktualizowanie centralnych i regionalnych baz danych dotyczących osób niepełnosprawnych poszukujących pracy, o ofertach pracy dla niepełnosprawnych, o szkoleniach, o dostępnych formach wsparcia pracobiorców i pracodawców. W ramach trzeciego rodzaju projektów planowane jest m.in. utworzenie ogólnopolskiego portalu dla niepełnosprawnych i administrowanie nim.

Podkreślić trzeba, że zgłaszane do realizacji projekty będą musiały stanowić uzupełnienie, oferować dodatkową wartość w stosunku do dotychczas realizowanych przedsięwzięć. Wykluczone jest zastępowanie finansowaniem pochodzącym z Unii Europejskiej źródeł finansowania realizowanych dotychczas, a służących osobom niepełnosprawnym przedsięwzięć.

Czy w 2004 roku pojawią się nowe programy? Jak wyglądają prace nad programem "wiejski księgowy"?

W roku 2004 pierwszoplanową sprawą dla PFRON będzie rozpoczęcie wdrożenia Działania 1.4. Sektorowego Programu Operacyjnego Rozwój Zasobów Ludzkich. Dla wszystkich instytucji wdrażających programy pomocowe UE to będzie bardzo trudny rok, w którym wiele wysiłków poświęcić trzeba będzie zagadnieniom organizacyjnym związanym z uruchomieniem nowych procedur i mechanizmów działania.

Projekt programu "wiejski księgowy" jest przygotowany. W trakcie prac koncepcja programu uległa rozwinięciu. W koncepcji odeszliśmy od ograniczenia kompetencji niepełnosprawnych uczestników programu tylko do spraw prowadzenia księgowości. W nowym ujęciu podstawowymi umiejętnościami osób, które zdobędą zatrudnienie w ramach programu będą: umiejętność przygotowania aplikacji do programów unijnych, które w całości lub w części skierowane są do osób i podmiotów z obszarów wiejskich, umiejętność obsługi systemu "Ajaks", orientacja w zagadnieniach związanych z rachunkowością rolną. W związku z tym hasłem identyfikującym projekt programu nie może pozostać nazwa "wiejski księgowy".

Na obecnym etapie prac program ma tytuł "Osoby niepełnosprawne w doradztwie rolniczym". Nowym rozwiązaniem jest też wprowadzenie dla poszczególnych projektów finansowanych w ramach tego programu, tzw. drugiego etapu realizacji związanego z wymogiem współfinansowania ze środków unijnych. W trakcie prac nad programem poszczególne rozwiązania konsultowane były z partnerami społecznymi zaangażowanymi w problematykę wiejską (Fundacja Rozwoju Wsi, Fundacja Rozwoju Przedsiębiorczości w Suwałkach). Dalsze prace nad programem prowadzone będą wspólnie z przedstawicielami Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, istnieje bowiem konieczność uzgodnienia rozwiązań programowych z całym systemem pozyskiwania środków unijnych dla terenów wiejskich, którego przygotowanie nadzorowane jest przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Rozmawiała Katarzyna Cichosz
Opracowanie: redakcja niepelnosprawni.pl