Nowocześnie i z pasją, czyli szkolenia dla pracowników

Co zrobić, gdy podczas zwiedzania wózkowicz złapie gumę, jak osobie niewidomej pokazać historię pieniądza i jak zaciekawić tym ucznia z zespołem Aspergera. To wszystko wiedzą pracownicy przeszkoleni przez Fundację Integracja.

Kiedyś wraz z innymi niewidomymi dziećmi byłam na wycieczce w muzeum. W pewnym momencie przewodnik zwrócił się do wychowawców: „A teraz niech opowiedzą to państwo w ich języku” – wspomina Teresa Dederko z Polskiego Związku Niewidomych. Od tamtych czasów wiele się zmieniło.

Kompleksowe podejście

Centrum Pieniądza NBP im. Sławomira S. Skrzypka to nowoczesny obiekt, stworzony przez Narodowy Bank Polski w siedzibie w Warszawie, by w sposób przyjazny i przystępny przekazywać wiedzę o ekonomii, bankowości, finansach i pieniądzach. Można tu obejrzeć m.in. średniowieczne monety, wnętrze XIX-wiecznego banku, zaprojektować własną monetę i dowiedzieć się, jak powstają banknoty i monety, które mamy w portfelach.

To pierwszy obiekt ekspozycyjno-edukacyjny w Polsce z certyfikatem Integracji „Obiekt bez barier”. Certyfikat jest przyznawany budynkom i przestrzeniom dostosowanym do potrzeb osób z niepełnosprawnością. Równie ważna jest postawa pracowników, zwłaszcza w obiekcie udostępnianym zwiedzającym. Władze Centrum Pieniądza NBP poprosiły Fundację Integracja o szkolenie dotyczące obsługi klientów z niepełnosprawnością.

Nachalność lub strach

- Zawsze problemem jest pierwszy kontakt z osobą niepełnosprawną – przedstawia perspektywę opiekuna ekspozycji Marek Belczyk z Centrum Pieniądza NBP. – Często obserwuje się dwa rodzaje zachowań. Albo strach, dystansowanie się od osoby z niepełnosprawnością, albo nadmierną chęć niesienia pomocy za wszelką cenę.

Reprezentowana przez niego instytucja współpracuje z Integracją od swoich początków. Szkolenie z zakresu obsługi było więc kontynuacją polityki placówki. Odbyło się tuż przed oficjalnym otwarciem Centrum Pieniądza NBP (podczas zeszłorocznej Nocy Muzeów). Wzięli w nim udział wszyscy animatorzy i pracownicy Centrum, a także Strażnicy Bankowi – ponad 50 osób.

Jak zachować się właściwie

- Podczas szkolenia zostaliśmy poinstruowani, jak właściwie postępować, unikając postaw skrajnych: ani nie przestraszyć się, ani wykazać nadgorliwością. Nie pokazać zwiedzającemu, że jest jakimś ewenementem, zachowywać się naturalnie, w sposób niewymuszony, tak by nie naruszyć jego godności, sfery prywatności i poczucia wartości – opisuje cel szkolenia Marek Belczyk.

– Nauczyliśmy się, by się nie narzucać z pomocą, ale też bez ponaglania reagować na potrzeby zwiedzają- cych i udzielać odpowiedniego wsparcia – opowiada jeden z uczestników, animator wystawy Adrian Uszkiewicz. – Szkolenie sprawiło, że wiemy, jak się zachować, jak i kiedy oferować pomoc. Choćby tak banalną, jak wskazanie właściwej drogi w przestrzeni wystawy.

Multimedialnie i zwyczajnie

W Centrum Pieniądza NBP duża część ekspozycji ma charakter interaktywny i multimedialny. Bardzo dużą rolę odgrywają w nim gry i urządzenia elektroniczne, które przez zabawę i angażowanie zwiedzającego przekazują wiedzę.

W obiekcie widać liczne dostosowania dla osób z różnymi niepełnosprawnościami. Od udźwiękowionych eksponatów, przez przesuwalne monitory, po gipsowe kopie, dzięki którym osoby z niepełnosprawnością wzroku mogą się przekonać, jak m.in. wygląda najstarsza moneta na świecie. Nie brak tu też „typowych” udogodnień, np. przygotowanego na wszelki wypadek wózka.

- Pewna pani poruszająca się na wózku złapała gumę podczas zwiedzania. Przesadziliśmy ją na wózek, który jest na wyposażeniu Centrum Pieniądza NBP – wspomina Marek Belczyk. – Wózek służy też osobom poruszającym się o kulach lub starszym, które z różnych przyczyn wolałyby odbyć wizytę u nas, poruszając się na wózku.

Przygotowanie na wszelkiego rodzaju wypadki to element szkoleń Integracji. Dzięki nim, jak przyznają pracownicy Centrum Pieniądza NBP, udaje się przezwyciężyć strach i bariery związane z obsługą zwiedzających.

– Takie szkolenia są bardzo potrzebne w pracy osób obsługujących zwiedzanie, zwłaszcza związanych z obsługą zwiedzających. Specyfika różnych niepełnosprawności i potrzeb wymaga dobrego wytłumaczenia, i to dały nam szkolenia Integracji – potwierdza Marek Belczyk.

Tradycja i rozwój

Centrum Pieniądza jest nową placówką na mapie Warszawy. O dostępność dbają też muzea ze znacznie dłuższą historią. W ramach rozwoju i budowy nowych siedzib i oddziałów starają się być jak najlepiej dostosowane do potrzeb osób z niepełnosprawnością, jak np. Muzeum Warszawy, które w oddziałach: Muzeum Pragi i Muzeum Woli skorzystało z wiedzy szkoleniowców Integracji.

- Nie miałam zbyt wielu doświadczeń z osobami z niepełnosprawnością – wspomina Anna Zdanowska, edukatorka z Muzeum Warszawy. – Przychodziły na zajęcia dzieci ze szkół specjalnych. Pewnego razu chłopiec z autyzmem odłączył się od grupy. Chyba przeszkadzał mu hałas, więc schował się pod ekspozytorem. Podeszłam do niego i porozmawiali- śmy. Był niezwykle inteligentny. Zrobiłam mu jednoosobową wycieczkę, a on opowiedział mi o swych zainteresowaniach.

Podobne doświadczenia miał też jej kolega z działu, Patryk Jaworek:

– W pierwszym miesiącu pracy w muzeum prowadziłem zajęcia dla grupy dzieci z niepełnosprawnością intelektualną. Przyznam, że byłem lekko przerażony. Nie wiedziałem, jak do tego podejść i czy przypadkiem nie zanudzę małych zwiedzających. Na szczęście wszystko się udało. Pracownicy Muzeum Warszawy prowadzili już zajęcia dla osób głuchych i niewidomych, uczestniczących w Warszawskim Tygodniu Kultury Bez Barier. Szkolenie przeprowadzone przez Integrację pomogło im usystematyzować zdobytą na różnych etapach kariery wiedzę i lepiej zrozumieć potrzeby zwiedzających.

Najważniejsze to się nie bać

- Podczas szkolenia przedstawiono nam krótką charakterystykę osób z różnymi niepełnosprawnościami: ruchową, narządu wzroku, słuchu  i intelektualną – opowiada Anna Kwiatkowska, pracowniczka działu edukacji Muzeum Warszawy. – Każda grupa była szczegółowo opisana pod kątem jej potrzeb i możliwości. Wytłumaczono nam, na podstawie naszych doświadczeń, jak pracować z osobami z różnymi rodzajami niepełnosprawności. Tę wiedzę mogliśmy utrwalić na warsztatach, które pozwoliły wczuć się w sytuację osoby poruszającej się na wózku lub niewidomej.

Podczas warsztatów pracownicy muzeum usiedli na wózkach i przekonali się, jak wygląda świat z takiej perspektywy. Założyli też opaski na oczy i z białą laską w ręku przeszli się po muzeum. W ramach szkoleń przewidziano także dyskusję na temat potrzeb osób z niewidocznymi niepełnosprawnościami.

- Dla mnie najcenniejsze informacje dotyczyły tego, jak  kontaktować się z osobami z niepełnosprawnością intelektualną lub autyzmem. O ile dysponowałam wiedzą na temat osób na wózkach lub niewidomych, o tyle problemem były reakcje i zachowania osób ze wspomnianymi dysfunkcjami – przyznaje Anna Kwiatkowska.

Ona i jej koledzy zgodnie twierdzą, że szkolenia Integracji były dla nich niezwykle cenne, nauczyli się otwartości na różne potrzeby osób z niepełnosprawno- ścią, ale też zostali przygotowani na sytuacje, które mogą spotkać ich w pracy.

Skok w nowoczesność

- Muzea zmieniają się na naszych oczach. To coraz częściej dynamiczne placówki kulturalne, rozwijające się zgodnie z najnowszymi trendami. Ich nowoczesność nie wynika tylko z multimedialnych ekspozycji czy dostępnych cyfrowo eksponatów. To też kwestia odpowiadania na potrzeby wszystkich grup odbiorców. Fakt, że coraz więcej instytucji korzysta ze szkoleń, jakie oferuje Integracja, świadczy o tym, że polskie muzea idą z duchem czasu i stają się nowoczesne pod każdym względem – podkreśla Ewa Cieśla, szefowa Działu Usług Eksperckich Integracji. – Zapraszamy muzea do współpracy z Integracją.

Zaproszenie do współpracy

Wszystkich zainteresowanych szkoleniami z zakresu m.in. obsługi klienta, dostępności cyfrowej i architektonicznej zapraszamy do kontaktu z Działem Usług Eksperckich Integracji: tel.: 519 066 486, e-mail: ekspert@integracja.org.