Prawnik radzi: jak wrócić na rentę?

Jestem osobą niedosłyszącą. Miałem rentę socjalną, ale kilka lat temu mi ją odebrano. Mój stan zdrowia się pogorszył, a podjęte leczenie go nie poprawia. Czy mogę wystąpić ponownie o przyznanie renty socjalnej? Czy jest specjalna procedura takiego działania?

Kamil G.

Odpowiada prawniczka Anita Siemaszko:

Ustawa o rencie socjalnej z 27 czerwca 2003 r. (Dz.U. Nr 135 poz. 1298 z późn. zm.) stanowi, komu renta socjalna przysługuje. Przytaczam kluczowy artykuł:

„Art. 4.1 Renta socjalna przysługuje osobie pełnoletniej całkowicie niezdolnej do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało:

1. • przed ukończeniem 18. roku życia;
   • w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej – przed ukończeniem 25. roku życia;
   • w trakcie studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej.
2. Osobie, która spełnia warunki określone w ust. 1, przysługuje:
   • renta socjalna stała – jeżeli całkowita niezdolność do pracy jest trwała;
   • renta socjalna okresowa – jeżeli całkowita niezdolność do pracy jest okresowa”.

Co oznaczają przepisy?

1. Renta socjalna okresowa przysługuje przez okres wskazany w decyzji jednostki organizacyjnej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, zwanego dalej Zakładem.
2. Jeżeli więc chciałby Pan ponownie ubiegać się o rentę socjalną, to musiałby Pan spełniać następujące warunki: lekarz orzecznik ZUS musiałby uznać, że jest Pan całkowicie niezdolny do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu, które – UWAGA! – powstało w okresach wymienionych w przytoczonym wyżej artykule. Jeśli schorzenia są nowe, nie mają swojego źródła w tamtych okresach, to nie zostanie spełniony ów podstawowy warunek. Oczywiście, sprawę przesądza lekarz orzecznik.

Jeśli z kolei w tzw. międzyczasie podjął Pan zatrudnienie, wówczas (po spełnieniu odpowiednich warunków) mógłby Pan ubiegać się o rentę z tytułu niezdolności do pracy. W przeciwnym wypadku ewentualnie (zależy to od orzeczenia, a także innych warunków) pozostaje ubieganie się o rentę wyjątkową przyznawaną przez prezesa Zarządu ZUS lub o zasiłek stały z pomocy społecznej.

Potrzebne dokumenty

W przypadku ubiegania się o rentę socjalną powinien Pan złożyć:

• wniosek o rentę socjalną (druk w ZUS lub podanie),
• druk ZUS N-9 zaświadczenie o stanie zdrowia dla celów świadczeń z ubezpieczenia społecznego, wydane przez lekarza prowadzącego leczenie,
• druk ZUS N-9a załącznik do wniosku o ustalenie uprawnień do świadczenia pieniężnego,
• druk ZUS N-10 wywiad zawodowy dla celów świadczeń z ubezpieczenia społecznego – druk wypełnia płatnik składek, jeżeli ubezpieczony pozostaje w zatrudnieniu,
• dokumentację medyczną.