Prawnik radzi: rehabilitacja w godzinach pracy?

Proszę o udzielenie informacji co do tego, czy przy znacznym bądź umiarkowanym stopniu niepełnosprawności można odbywać rehabilitację w godzinach pracy, ale nie biorąc na ten czas urlopu wypoczynkowego ani też zwolnienia lekarskiego? Czy czas poświęcony na rehabilitację jest traktowany jako nieobecność usprawiedliwiona i płatna? Byłabym wdzięczna za podanie przepisu prawa, który uprawnia do złożenia prośby w tej sprawie u pracodawcy.

Jolanta J.

Katalog zdarzeń, które powodują, że szef ma obowiązek zwolnić pracownika z wykonywania obowiązków służbowych, określa Rozporządzenie MPiPS z dnia 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy (Dz.U. Nr 60, poz. 281 ze zm.).

Żadna z regulacji omawianego rozporządzenia ani też żaden z przepisów prawa pracy nie obliguje pracodawcy do zwolnienia podwładnego na czas trwania zaleconych mu zabiegów rehabilitacyjnych. Należy więc uznać, że udzielenie pracownikowi dnia wolnego z tego powodu zależy wyłącznie od dobrej woli przełożonego. W takim przypadku czas rehabilitacji może zostać potraktowany jako usprawiedliwiona, nieodpłatna nieobecność w pracy. Co ważne, pracodawca, który zgadza się na takie rozwiązanie, nie może żądać od pracownika odpracowywania czasu spędzonego na rehabilitacji. Są jednak wyjątki.

WAŻNE! Warto jednak podkreślić, że istnieją wyjątkowe sytuacje, w których pracodawca zobligowany jest zwolnić pracownika na czas zabiegów rehabilitacyjnych. Obowiązek taki wynika z przepisów Ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U. Nr 123, poz. 776 ze zm.). Stosownie do art. 20 ust. 1 pkt 2 tejże ustawy, pracownik o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności ma prawo do zwolnienia od pracy (z zachowaniem wynagrodzenia) w celu wykonania badań specjalistycznych, zabiegów leczniczych lub usprawniających, jeżeli czynności te nie mogą być wykonane poza godzinami pracy. Jest to jednak jedyny, ustawowo przewidziany, przypadek, w którym pracodawca musi udzielić zwolnienia podwładnemu udającemu się na rehabilitację.

Oprócz tego pracownikowi z niepełnosprawnością przysługuje dodatkowa przerwa na gimnastykę usprawniającą lub wypoczynek: „Art. 17. Osoba niepełnosprawna ma prawo do dodatkowej przerwy w pracy na gimnastykę usprawniającą lub wypoczynek. Czas przerwy wynosi 15 minut i jest wliczany do czasu pracy”.