Zrównanie kwot zasiłku pielęgnacyjnego z dodatkiem? Ministerstwo odpowiada

Zrównanie kwot zasiłku pielęgnacyjnego (153 zł) oraz dodatku pielęgnacyjnego (od marca 209,59 zł) kosztowałoby ok. 650 mln zł rocznie. Tak poinformował przedstawiciel Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej podczas posiedzenia sejmowej Komisji ds. Petycji, która obradowała nad możliwością podniesienia zasiłku.

W lipcu 2016 r. Komisja ds. Petycji obradowała nad postulatem podniesienia i wprowadzenia waloryzacji zasiłku pielęgnacyjnego (153 zł od ponad 10 lat) oraz zrównania go z dodatkiem pielęgnacyjnym (od 1 marca 2017 r. będzie to 209,59 zł). Efektem obrad było skierowanie przez posłów dezyderatu w tej sprawie do Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.

Nazwa podobna, świadczenia różne

22 lutego 2017 r. przedstawiciel resortu pracy zaprezentował posłom z Komisji ds. Petycji stanowisko w tej sprawie.

- My, w naszej odpowiedzi, zwracamy uwagę na różnicę miedzy zasiłkiem a dodatkiem. Tym, co łączy oba świadczenia, jest zbliżona nazwa. Natomiast biorąc pod uwagę konstrukcję prawną, są to świadczenia różne – referował Marcin Zieleniecki, podsekretarz stanu w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. – Dodatek pielęgnacyjny ma charakter ubezpieczeniowy – jest wypłacany przez ZUS. Oznacza to, że oparty jest o wkład ubezpieczonego i stanowi dodatek do emerytury lub renty. Z kolei zasiłek ma, według naszej oceny, charakter zaopatrzeniowy i nie jest finansowany z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, tylko bezpośrednio z budżetu państwa. Po drugie, jest świadczeniem samodzielnym, w przeciwieństwie do dodatku pielęgnacyjnego. Różne są też podstawy prawne przyznawania obydwu świadczeń.

Ile kosztuje zrównanie świadczeń?

Na prośbę Komisji ds. Petycji przedstawiciel ministerstwa podał też bliższe dane na temat obydwu świadczeń.

Okazuje się, że zasiłek pielęgnacyjny pobiera w Polsce 920,7 tys. osób (dane z końca 2015 roku) i otrzymują one łącznie 1,7 mld zł rocznie. Wśród pobierających to świadczenie dominującą grupą są osoby do 29. roku życia.

Natomiast dodatek pielęgnacyjny trafia do niemal 2,3 mln osób ubezpieczonych w ZUS i około 500 tys. w KRUS. Łącznie otrzymują one 7,1 mld zł. Te pieniądze w 97 proc. przypadków trafiają do osób po 75. roku życia.

Według wyliczeń ministerstwa, koszt zrównania zasiłku pielęgnacyjnego z dodatkiem wynosiłby ok. 650 mln zł rocznie.

Czekają nas zmiany systemowe

Z argumentacją przedstawioną przez przedstawiciela Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej nie zgodził się przewodniczący Komisji ds. Petycji, poseł Sławomir Piechota.

- W moim przekonaniu kwestie formalne są wtórne wobec pewnej decyzji, która dzieli świadczenia według tego, kto je otrzymuje – stwierdził. – Natomiast ich natura jest tożsama – ma pomóc w pokrywaniu kosztów życia osoby niesamodzielnej. Tylko, że część osób ma uprawnienia emerytalno- rentowe, a część nie.

Wiceminister Zieleniecki nie był w stanie odpowiedzieć, czy są plany zrównania kwot zasiłku i dodatku. Podkreślił natomiast, że rząd zajmuje się obecnie sprawą reformy szeroko rozumianego wsparcia osób niesamodzielnych.

Weryfikacja zasiłku w 2018 r.

Przedstawiciel ministerstwa wskazał też, że choć cel obydwu świadczeń jest podobny, to kierowane są do różnych grup.

Dodatek pielęgnacyjny przysługuje osobie uprawnionej do emerytury lub renty, uznanej za całkowicie niezdolną do pracy i samodzielnej egzystencji, lub osobie, która ukończyła 75 lat i pobiera rentę lub emeryturę.

Zasiłek pielęgnacyjny jest zaś przyznawany: dziecku z niepełnosprawnością, osobie powyżej 16. roku życia z niepełnosprawnością w stopniu znacznym lub umiarkowanym (o ile niepełnosprawność powstała przed ukończeniem 21 lat), a także osobie, która skończyła 75 lat (która nie ma prawa do dodatku pielęgnacyjnego).

Jak wskazał Marcin Zieleniecki, nie można otrzymywać obydwu tych świadczeń naraz. Kolejną różnicą jest podstawa prawna, na podstawie której ustalane są kwoty zasiłku i dodatku. Dodatek pielęgnacyjny jest więc waloryzowany razem z rentami i emeryturami i od 1 marca 2017 roku wynosić będzie 209,59 zł. Natomiast zasiłek pielęgnacyjny jest podnoszony na podstawie mechanizmu weryfikacji wszystkich świadczeń rodzinnych, zgodnie z Ustawą o świadczeniach rodzinnych z 2003 r. W efekcie od ponad 10 lat pozostaje w niezmiennej kwocie 153 zł.

W ustawie z 2003 r. zapisano, że wspomniana weryfikacja ma się odbywać raz na trzy lata. Najbliższy termin to 1 listopada 2018 r. Wówczas Rada Ministrów podejmie decyzje co do kryteriów dochodowych i kwot poszczególnych świadczeń, w tym także zasiłku pielęgnacyjnego.