Więcej możliwości dla spółdzielni socjalnych

Zwiększenie do 50 proc. liczby członków niezagrożonych wykluczeniem społecznym, dotacje, wsparcie prawne, dłuższy okres refundacji składek na ubezpieczenie społeczne - to część proponowanych zmian w ustawie o spółdzielniach socjalnych.  Projekt jest już po pierwszym czytaniu sejmowym.

Spółdzielnia socjalna to podmiot prawny na pograniczu działalności gospodarczej i organizacji pozarządowej. Może być założona przez osoby zagrożone wykluczeniem społecznym (bezrobotne, z niepełnosprawnością, bezdomne, po kryzysach psychicznych, leczących się alkoholików i narkomanów, byłych więźniów, uchodźców) i może mieć od 5 do 50 członków.

Zgodnie z dotychczasowymi przepisami, 20 proc. ogółu członków spółdzielni mogą stanowić osoby spoza wymienionych grup. Najważniejszą zmianą w nowelizacji ustawy o spółdzielniach socjalnych jest podniesienie tego progu do 50 proc. Zdaniem Dariusza Węgierskiego, prezesa Stowarzyszenia na Rzecz Rozwoju Spółdzielczości i Przedsiębiorczości Lokalnej, dzięki temu posunięciu będzie możliwe większe „zasilenie” spółdzielni osobami, które mają wiedzę lub doświadczenie w ich zakładaniu czy prowadzeniu.

Kolejna zmiana to zezwolenie organizacjom pozarządowym i samorządom na zakładanie spółdzielni socjalnych. Będą to mogły robić pod warunkiem, że zatrudnią w nich co najmniej pięć osób zagrożonych wykluczeniem społecznym.

Jeśli chodzi o uwarunkowania prawno–finansowe funkcjonowania spółdzielni, Sejm rozpatrzy kilka propozycji. Pierwszą z nich jest wprowadzenie możliwości zatrudnienia członka spółdzielni nie tylko w formie spółdzielczej umowy o pracę, ale także na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło. Jak podkreśla Przemysław Piechocki, prezes Stowarzyszenia na Rzecz Spółdzielni Socjalnych, jest to szczególnie ważne dla tych jednostek, które dopiero rozpoczynają działalność i często muszą zatrudniać pracowników tylko do jednej czynności, zadania lub do prac sezonowych.

Zakładana jest także zmiana w systemie refundacji składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i chorobowe członków spółdzielni. Nadal będzie robił to starosta, przy wykorzystaniu środków z Funduszu Pracy, ale przez dwa lata – od podstawy, jaką stanowić będzie wynagrodzenie członka spółdzielni, a przez następny rok – od kwoty minimalnego wynagrodzenia. Nowelizacja przewiduje także wsparcie spółdzielni socjalnych środkami z budżetu lub samorządu w formie bezpośrednich dotacji, pożyczek lub  też doradztwa finansowego czy prawnego.