Reintegracja osób niepełnosprawnych – seminarium

Reintegracja osób niepełnosprawnych oraz uzależnionych od alkoholu. Analiza efektywności instytucji rehabilitacji medycznej, społecznej i zawodowej. - pod takim hasłem 16 lipca 2003, w gmachu Ministerstwa Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej, odbyło się seminarium poświęcone osobom niepełnosprawnym oraz osobom, które są uzależnione od alkoholu.

Seminarium było efektem zadań, jakie Komisja Europejska postawiła przed wszystkimi krajami kandydującymi do UE. Każde z państw, na podstawie profesjonalnych badań, ma opracować własny program reintegracji, zarówno dla osób niepełnosprawnych, jak też osób uzależnionych od alkoholu.

Celem tych działań jest zwiększenie świadomości państw, uwrażliwienie ich na problemy ubóstwa i grup marginalizowanych. A w rezultacie opracowanie strategii zwalczania ubóstwa i marginalizacji i jednoczesnego mobilizowania władz do realizacji wcześniej wytyczonych celów.

Przeprowadzając badania na rzecz programu reintegracji, socjolodzy oparli się na danych Stowarzyszenia Klon Jawor, z których wynika, że na rzecz grupy osób biednych i wykluczonych społecznie działa około 1800 organizacji.
Prof. Stanisława Golinowska z Instytutu Pracy i Spraw Socjalnych., pod której kierownictwem były prowadzone badania, zwróciła uwagę na fakt, że w ciągu ostatnich lat liczba osób niepełnosprawnych wzrosła blisko o 50 proc. (z 3 mln.735 tys. w 1988r. do 5 mln. 456 tys.). Zaś tylko 18,7 proc. osób niepełnosprawnych jest aktywnych zawodowo. Profesor Golinowska twierdzi, że brakuje programów, które byłyby dynamiczne i długotrwałe. Programy zwykle kończą się wpół drogi, brakuje koordynacji działań na szczeblu administracji samorządowej i rządowej. Ponadto, jej zdaniem, konieczna jest bardziej szczegółowa analiza problemu, ale pojawia się kłopot z finansowaniem tych badań.
Profesor Stanisława Golinowska swoje wystąpienie zakończyła słowami: "Strategia integracji wymaga zmian postaw społeczeństwa, które powinny iść w kierunku tolerancji i akceptacji inności. 15 procent osób niepełnosprawnych, to inny świat obok, który nie powinien być obcy."

Prof. Lucyna Frąckiewicz zwróciła uwagę na fakt, że średnia osób niepełnosprawnych na Śląsku jest niższa niż średnia krajowa. Wynika to z faktu, że do kopalń przyjeżdżają młodzi, zdrowi mężczyźni z całej Polski i jeśli w czasie pracy nabywają niepełnosprawność, wracają do swoich rodzinnych domów. Jednak wypadkowość na Śląsku jest ciągle bardzo wysoka, wpływają na nią m.in. zaniedbania służb bhp oraz brak regularnie przeprowadzanych badań okresowych. Najważniejsze problemy osób niepełnosprawnych na Śląsku to przede wszystkim brak pracy oraz bardzo niski poziom wykształcenia, 80 proc. osób niepełnosprawnych ma wykształcenie podstawowe lub zawodowe.

Z badań, które prowadził dr Adam Kozierkiewicz wynika, że w Polsce mamy 2500 zakładów rehabilitacyjnych (w tym: zoz, nzoz, sanatoria, szpitale uzdrowiskowe), które dysponują 10 tysiącami łóżek. W 1999 r. wydatki państwa na rehabilitację wyniosły 690 mln. zł. Z tego 71 proc. pokrywali płatnicy publiczni (ZUS, kasy chorych).
Zdaniem dr Lucyny Machom-Zajd wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych jest o 40 proc. niższy niż osób sprawnych.

W drugiej części spotkania odbył się panel, któremu przewodniczył prof. Kazimierz Frieske. Wśród osób biorących w nim udział znaleźli się: Alicja Barwicka z ZUS, Tadeusz Sadowisk z Fundacji Pomocy Wzajemnej "Barka", prof. Jerzy Melibruda z Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Krzysztof Krystowski, Podsekretarz Stanu Ministerstwa Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej, dr Michał Boni, były minister pracy, Piotr Pawłowski ze Stowarzyszenia Przyjaciół Integracji. W czasie dyskusji wszyscy uczestnicy uznali, że konieczne jest dążenie do zatrudniania osób niepełnosprawnych, jak tez osób uzależnionych od alkoholu. Koszty zatrudniania powinno ponosić całe społeczeństwo, ponieważ budżet państwa nie udźwignie tego problemu.
Ponadto osoby niepełnosprawne powinny być zatrudniane zarówno przez otwarty, jak i zamknięty rynek pracy.

Zwrócono również uwagę na niefortunne połączenie tematu konferencji. W którym problem osób niepełnosprawnych został połączony z problemami osób uzależnionych od alkoholu.

Raport z badań zostanie wydany we wrześniu 2003.