Prawnik radzi: mieszkanie za opiekę

Osoby starsze i z niepełnosprawnością z biegiem lat wymagają coraz większej opieki, często mają problemy z codziennymi czynnościami. Korzystają z pomocy rodziny, znajomych, sąsiadów. Nie mając zbyt wiele pieniędzy, by za tę opiekę płacić, nierzadko chciałyby się opiekunom „odwdzięczyć” swoim mieszkaniem – najczęściej jedyną cenną rzeczą, jaką posiadają. Decydują się więc na umowę o opiekę lub umowę dożywocia. W Pani przypadku zapewne mamy do czynienia z tą drugą opcją. Umowa dożywocia to forma zapewnienia sobie opieki przez właściciela mieszkania (domu). Taką umowę podpisać może każda osoba fizyczna, która jest właścicielem nieruchomości. Wiek nie ma znaczenia.

Nabywcą-opiekunem może być osoba z rodziny, ale też ktoś obcy, niespokrewniony, a nawet firma. Umowa dożywocia wiąże się z przeniesieniem własności nieruchomości, więc powinna być zawarta w formie aktu notarialnego, pod rygorem nieważności. Przez zawarcie umowy nabywca zobowiązuje się do zapewnienia zbywcy (np. starszej osobie wymagającej opieki) dożywotniego utrzymania.

Co powinno być zawarte w umowie?

W umowie powinno zostać zapisane to, co najważniejsze, a więc najczęściej, że nabywca nieruchomości musi zapewnić wyżywienie, światło, ogrzewanie mieszkania, pomoc i pielęgnowanie w chorobie oraz na własny koszt musi opłacić pogrzeb dawnego właściciela.

Umowy można kształtować dowolnie, może się więc znaleźć w niej zapis, że senior lub osoba z niepełnosprawnością zachowa dostęp do kuchni, łazienki i że ma jakiś pokój do wyłącznej dyspozycji albo też dostęp do przydomowego ogrodu. Może też być zapisane, że nabywca (czyli opiekun) ma zapewnić zbywcy (czyli dawnemu właścicielowi) możliwość korzystania ze sprzętów domowych.