Od 1 lipca mniejsze ulgi w „karach” na PFRON

Ograniczenie do 50 proc. ulg we wpłatach na PFRON dla firm, które nie zatrudniają odpowiedniej liczby osób z niepełnosprawnością, a kupują usługi firm, które to robią – to najistotniejsza ze zmian w Ustawie o rehabilitacji, która wchodzi w życie 1 lipca 2016 r.

Jak było do tej pory

Według dotychczasowych przepisów, obowiązujących do 30 czerwca br., pracodawca, który osiągał 30-procentowy wskaźnik zatrudnienia osób ze znacznym stopniem niepełnosprawności oraz ze stopniem umiarkowanym z tzw. schorzeniami specjalnymi (osoby niewidome, chorujące psychicznie, z niepełnosprawnością intelektualną, całościowymi zaburzeniami rozwojowymi, epilepsją), mógł udzielać ulg we wpłatach na PFRON swoim kontrahentom przy zakupie produkcji i usług.

Kontrahenci, którzy sami nie spełniali wymogu zatrudnienia 6 proc. osób z niepełnosprawnością, jeśli zatrudniali powyżej 25 pracowników, mogli część „kary” należnej PFRON z tego tytułu rozliczyć ulgami. Pracodawca, który kupował usługi od firmy spełniającej ww. wskaźniki z art. 22 Ustawy o rehabilitacji, obowiązkowo musiał wpłacić do PFRON 20 proc. kary, zaś 80 proc. mógł „rozliczyć” ulgami.

Nie jest to prosty mechanizm. Wysokość ulg zależała od wielkości zakupu, przychodu firmy, liczby zatrudnionych osób z niepełnosprawnością oraz sumy ich wynagrodzeń. Ustawa o rehabilitacji określa algorytm, który dokładnie wylicza wartość ulgi, którą może otrzymać dany kontrahent. Nie może być ona wyższa niż wskaźnik wynagrodzeń osób ze znacznym i z umiarkowanym stopniem ze schorzeniami specjalnymi, zatrudnionych na etacie w firmie udzielającej ulgi.

Jak będzie teraz

Zmiany w udzielaniu ulg od 1 lipca br. można podzielić na te, które dotyczą pracodawców, którzy tych ulg udzielają, oraz firm, które będą z nich korzystały.

- Pracodawcy dalej muszą po 1 lipca zatrudniać powyżej 25 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy i muszą osiągnąć 30-procentowy wskaźnik składający się z grup wszystkich pracowników w stopniu znacznym – bez względu na schorzenie, które wynika z orzeczenia – podkreśla Edyta Sieradzka, wiceprezes Ogólnopolskiej Bazy Pracodawców Osób Niepełnosprawnych (OBPON). – Do tego dodają osoby w stopniu umiarkowanym – i tu jest ta bardzo istotna zmiana. Od lipca, żeby zaliczyć pracownika w stopniu umiarkowanym ze schorzeniami specjalnymi (osoby niewidome, chorujące psychicznie, z niepełnosprawnością intelektualną, całościowymi zaburzeniami rozwojowymi, epilepsją) do tego 30-procentowego wskaźnika, odpowiedni symbol niepełnosprawności musi być wpisany w orzeczenie o niepełnosprawności. Do tej pory pracodawcy mogli posiłkować się zaświadczeniami od lekarza, że np. pracownik choruje psychicznie. Od 1 lipca odpowiedni symbol schorzenia musi znaleźć się w orzeczeniu. Wyjątkiem mogą być osoby niewidome – jeśli kodu 04 nie byłoby na orzeczeniu, a pracownik byłby niepełnosprawny w stopniu znacznym lub umiarkowanym, to może posiłkować się zaświadczeniem od okulisty.

Edyta Sieradzka podkreśla, że ta zmiana może znacznie wpłynąć na liczbę firm mogących udzielać ulg, gdyż nie osiągną one od 1 lipca 30-procentowego wskaźnika zatrudnienia osób ze schorzeniami specjalnymi.

Nowa sprawozdawczość

Inną zmianą obowiązującą od 1 lipca będzie sposób prowadzenia sprawozdawczości.

- Został on jednak znacznie uproszczony w stosunku do kwietniowych projektów – mówi Edyta Sieradzka.

Będzie to jeden druk zbiorczy z okresem sprawozdawczym, który zawierać będzie załączniki dot. udzielonych ulg.

- Sprzedający, który wystawi ulgę we wpłacie na PFRON po 1 lipca – może dotyczyć ulgi za czerwiec, ale wystawionej w lipcu – musi już tę ulgę ująć w swojej ewidencji, którą obowiązkowo musi prowadzić, bo jeśli nie będzie jej prowadził, to pojawia się pierwsza 5-proc. kara, która wynika z nowego całkowicie art. 22b – mówi Edyta Sieradzka. – Jest także nowy druk dla klienta, a nie jak dotychczas oświadczenia firm, a ulga będzie udzielana od każdej faktury. Istotne jest także pilnowanie terminów przez firmy udzielające ulg, gdyż w innym przypadku także będą mogły ponosić kary, a sprzedający nie będzie mógł skorzystać z wystawionej ulgi.

„Kara” na PFRON ulegnie zmianie

Zasadniczą zmianą dla firm nabywających ulgi jest zmiana wysokości „kary” wpłacanej dla PFRON za zbyt niski wskaźnik zatrudnienia osób z niepełnosprawnością.

- Klienci, którzy wpłacają tę karę, mogą wpłacić do PFRON 50 proc. za dany miesiąc – mówi Edyta Sieradzka. – Dla przykładu, jeśli np. dziś firma wpłaca 100 tys. kary, to jeszcze składając dokumenty za czerwiec może wykorzystać 80 proc. ulgi, a od wpłat za lipiec z tych 100 tys. musi już zapłacić 50 proc. Firmy często nie zdają sobie z tego sprawy, a jest to o 30 proc. więcej niż dotychczas wpłacali do PFRON.

Zdaniem Edyty Sieradzkiej zmniejszy się liczba firm, które będą udzielać ulg we wpłatach na PFRON.

- Ze szkoleń, które przeprowadzam dla pracodawców o zmianach przepisów po 1 lipca, z rozmów z nimi, szacuję, że firm, które będą mogły udzielać ulg po 1 lipca zostanie ok. 300, dotychczas było ich ok. 600 – zaznacza.

Ważna zmiana dla pracowników

Istotna zmiana dla pracowników i pracodawców, która wchodzi w życie 1 lipca br., dotyczy zgłaszania niepełnosprawności przez pracownika. Jeśli stał się on niepełnosprawny w trakcie pracy u danego pracodawcy i dotychczas z różnych przyczyn nie przedłożył mu orzeczenia, a zdecyduje się to zrobić, pracodawca będzie mógł ubiegać się w PFRON o dofinansowanie do jego wynagrodzenia.

- Data jego orzeczenia musi być po dacie jego zatrudnienia u tego pracodawcy, musi to być niepełnosprawność, która powstała w trakcie zatrudnienia u tego pracodawcy i dotyczyć może wynagrodzeń wypłaconych za lipiec, nie wcześniej – tłumaczy Edyta Sieradzka.

Także od 1 lipca zakłady opiekuńczo-lecznicze, które prowadzą działalność w zakresie rehabilitacji osób z niepełnosprawnością, zostaną zwolnione z wpłat na PFRON za niezatrudnianie osób z niepełnosprawnością.

W tym roku miały także wejść w życie przepisy o wydawaniu nowych legitymacji osób z niepełnosprawnością, ale nowelizacja ustawy, która jest obecnie procedowana w Sejmie, przesuwa to działanie na październik 2017 r.