Chirurgia bariatryczna ocalona. Dobra wiadomość dla osób z otyłością

Chorzy na otyłość olbrzymią nadal będą leczeni chirurgicznie. Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji (AOTMiT) oddzieliła chirurgię bariatryczną od ogólnej i utworzyła nową grupę świadczeń gwarantowanych pod nazwą chirurgiczne leczenie otyłości, refundowanych przez Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ).

- Decyzja Agencji jest dla nas przełomowa – mówi Magdalena Gajda, prezes Fundacji OD-WAGA, Społeczny Rzecznik Praw Osób Chorych na Otyłość. – To pierwszy krok do utworzenia systemu diagnostyki, leczenia i rehabilitacji choroby otyłości oraz opieki nad chorymi na otyłość w Polsce.

Szpitale się bały, tracili pacjenci

Do tej pory w taryfikatorze NFZ jako zabieg chirurgii bariatrycznej wpisane było jedynie założenie opaski żołądkowej. Dwa inne zabiegi wykonywane u chorych na otyłość: rękawowa resekcja żołądka (tzw. sleeve) i bypass żołądkowy (gastric bypass) zaliczane były do ogólnej grupy: zabiegów chirurgicznych na układzie pokarmowym.

W przypadku kontroli finansowej, NFZ często kwestionował zasadność wykonania takich operacji u pacjentów chorych na otyłość i domagał się zwrócenia przez szpitale wydanych na nie pieniędzy. W tak niepewnej sytuacji szpitale wstrzymywały zabiegi bariatryczne lub w ogóle z nich rezygnowały.

Konsekwencje odczuwali przede wszystkim pacjenci.

- Od ubiegłego roku docierały do Fundacji Osób Chorych na Otyłość OD-WAGA informacje o tym, że szpitale przesuwają terminy zabiegów, że tworzą się coraz dłuższe kolejki i do diagnostyki przedoperacyjnej, i do samej operacji, że pacjenci szukają po całym kraju szpitali z wolnymi terminami – mówi Magdalena Gajda. – Chorym mówiono o realnym zagrożeniu, że operacji bariatrycznych w ogóle w Polsce nie będzie. W listach, telefonach, mailach do Fundacji chorzy żalili się, że odbiera się im się ostatnią szansę na leczenie i zwykłe, godne życie.

Zmiany od 1 stycznia 2017 r.

Po ostatnich wyborach parlamentarnych, zmianach w Ministerstwie Zdrowia i innych instytucjach działających na rzecz zdrowia publicznego, chirurdzy bariatrzy i Fundacja OD-WAGA podjęli działania na rzecz przekonania nowych władz o konieczności uregulowania obszaru chirurgii bariatrycznej w Polsce.

- Instytucją, która dostrzegła potrzebę wprowadzenia klarownego systemu leczenia chorych na otyłość, jest Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji – podkreśla Magdalena Gajda. – W maju br. prezes Agencji zarekomendował oddzielenie chirurgii bariatrycznej od chirurgii ogólnej i utworzenie nowej grupy świadczeń operacyjnych pn. chirurgiczne leczenie otyłości, objętych gwarancją refundacji przez NFZ. W grupie tej znalazły się wszystkie trzy typy operacji bariatrycznych wykonywanych w Polsce u pacjentów z otyłością.

Rada ds. Taryfikacji AOTMiT, podczas posiedzenia 15 czerwca 2016 r., przychyliła się do rekomendacji prezesa Agencji. Ostatecznie, według nowej taryfy, jeden zabieg chirurgii bariatrycznej został wyceniony na 210,46 pkt. Przy obecnej wartości jednego punktu (52 zł), kwota refundacji jednej operacji bariatrycznej wyniesie 10 tys. 943,92 zł. Nową taryfę zatwierdzono obwieszczeniem Prezesa AOTMiT z dnia 21 czerwca 2016 r., a opublikowano w Biuletynie Informacji Publicznej 29 czerwca 2016 r. To oznacza, że od 1 stycznia 2017 r. wejdzie w życie nowy, tak długo oczekiwany przez chorych na otyłość olbrzymią system refundacji operacji bariatrycznych.

Pół miliona osób z otyłością olbrzymią

W Polsce zaledwie nieco ponad 30 szpitali wykonuje operacje bariatryczne refundowane przez NFZ. Ich adresy dostępne są na stronie Fundacji OD-WAGA. Rocznie przeprowadza się ok. 2 tysięcy takich zabiegów, a według szacunkowych danych w Polsce żyje ok. 500 tys. chorych na otyłość olbrzymią (BMI 40+) i skrajnie olbrzymią (BMI 50+), których uratuje już tylko chirurgia bariatryczna.

- Mamy więc ogromną nadzieję, że jasny system refundacji zabiegów chirurgicznego leczenia otyłości skłoni inne szpitale do wprowadzenia takich procedur i nowi chirurdzy zechcą się specjalizować w bariatrii – mówi Magdalena Gajda.

Decyzja AOTMiT jest przełomowa dla środowiska chorych na otyłość. Ale Fundacja OD-WAGA wskazuje, że walka o polską chirurgię bariatryczną jeszcze się nie kończy.

- Nowa taryfa refundacji zabiegów chirurgii bariatrycznej dotyczy chorych na otyłość z BMI 40+, ale jest jeszcze ok. 1 miliona chorych z BMI pomiędzy 35 a 40 oraz z ciężkimi schorzeniami współwystępującymi – tłumaczy Magdalena Gajda. – Między innymi z cukrzycą, do której leczenia z powodzeniem korzysta się z operacji typu gastric bypass. Przychylamy się także do opinii Rady ds. Taryfikacji, że konieczne jest również jak najszybsze utworzenie modelu skoordynowanej opieki i finansowania leczenia pacjentów z otyłością olbrzymią.