Sprawozdanie z realizacji postanowień Karty Praw Osób Niepełnosprawnych w 2001 r.

27 czerwca 2003 roku podczas posiedzenia Sejmu RP przedstawiona została "Informacja o działaniach podejmowanych w 2001 roku na rzecz realizacji postanowień uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 1 sierpnia 1997 r. - Karta Praw Osób Niepełnosprawnych".

Zgodnie z zapisem w "Karcie Praw Osób Niepełnosprawnych" (Monitor Polski 97.50.475 z dnia 13 sierpnia 1997 r.) rząd zobowiązany jest do składania corocznych informacji o podjętych działaniach, które służyły wprowadzeniu postanowień Karty w życie. Sprawozdanie za 2001 rok, podpisane przez ówczesnego premiera Jerzego Buzka, w Sejmie przedstawiła pełnomocnik rządu ds. osób niepełnosprawnych, minister Jolanta Banach. Minister przedstawiła także dane dotyczące osób niepełnosprawnych uzyskane podczas Narodowego Spisu Powszechnego przeprowadzonego w czerwcu 2002 r.
W sprawozdaniu zostały szczegółowo omówione działania, podejmowane w 2001 roku, w zakresie realizacji poszczególnych praw osób niepełnosprawnych wymienionych w Karcie, czyli m.in. w zakresie prawa do dostępu do dóbr i usług umożliwiających pełne uczestnictwo w życiu społecznym, prawa do dostępu do leczenia i opieki medycznej, diagnostyki, rehabilitacji i edukacji leczniczej, do świadczeń zdrowotnych uwzględniających rodzaj i stopień niepełnosprawności, do zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne, pomocnicze i sprzęt rehabilitacyjny oraz prawa do pracy na otwartym rynku pracy, zgodnie z kwalifikacjami i wykształceniem.

Sprawozdanie stwierdza między innymi, że w 2001 r. "samorządy powiatowe - ze środków przekazanych przez Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych - wypłaciły kwotę 63 719 454 zł na dofinansowanie turnusów rehabilitacyjnych dla 126 486 osób. Przeciętne dofinansowanie na osobę wyniosło 503,77 zł", a w "turnusach wzięło udział:
- 4 106 osób niepełnosprawnych zatrudnionych w zakładach pracy chronionej - średnie dofinansowanie na osobę 380,06 zł
- 65 146 pozostałych dorosłych osób niepełnosprawnych - średnie dofinansowanie na osobę 380,06 zł
- 25 440 zł dzieci i młodzieży niepełnosprawnej - średnie dofinansowanie na osobę 381,66 zł
- 15 777 zł opiekunów dzieci i młodzieży niepełnosprawnej - średnie dofinansowanie na osobę 386,19 zł."

Raport przedstawia także dane GUS z 2001 dotyczące edukacji dzieci i młodzieży niepełnosprawnych. Z danych tych wynika, że "w roku 2001 funkcjonowało 757 szkół podstawowych specjalnych, w których zorganizowano 4 208 oddziałów dla 42 424 uczniów oraz 755 gimnazjów specjalnych, w których zorganizowano 3 345 oddziałów dla 39 776 uczniów.
Uczniowie z różnymi niepełnosprawnościami uczyli się także:
- w 26 liceach ogólnokształcących specjalnych (820 uczniów)
- w 341 szkołach zasadniczych i średnich zawodowych specjalnych (20 711)
- w 41 technikach i liceach specjalnych (1 482 uczniów)
- w 3 szkołach policealnych specjalnych (236 uczniów)
W szkołach ogólnodostępnych na poziomie średnim uczyło się:
- 5 353 niepełnosprawnych uczniów w liceach ogólnodostępnych
- 7 639 niepełnosprawnych uczniów w szkołach zasadniczych
- 112 815 niepełnosprawnych uczniów w szkołach średnich zawodowych.

Przedstawione zostały także informacje na temat zwrotu dla pracodawców kosztów organizacji nowych stanowisk pracy lub przystosowania istniejących stanowisk do potrzeb osób niepełnosprawnych oraz kosztów wynagrodzeń i składek należnych od pracodawcy na ubezpieczenie społeczne od wynagrodzeń osób niepełnosprawnych zatrudnionych na tych stanowiskach. Na realizację tego zadania przekazano samorządom powiatowym w 2001 roku kwotę 138 317 tys. zł (z czego wykorzystały 134 577 tys. zł). Z pracodawcami zawarto 3 206 umów (na łączną kwotę 252 508 tys. zł). Zatrudnionych było 41 020 osób niepełnosprawnych, których wynagrodzenia podlegały refundacji. Największą liczbę nowych stanowisk dla osób niepełnosprawnych na otwartym rynku pracy utworzono w województwie wielkopolskim (498), a na chronionym rynku pracy w województwie śląskim (241).

W Podsumowaniu sprawozdania można przeczytać między innymi, że "pomimo znaczących środków PFRON wydatkowanych rocznie na dofinansowanie uczestnictwa osób niepełnosprawnych w turnusach rehabilitacyjnych, finansowanie kosztów tworzenia i funkcjonowania warsztatów terapii zajęciowej oraz wspieranie działań rehabilitacyjnych podejmowanych przez organizacje pozarządowe, stopień zaspokojenia potrzeb osób niepełnosprawnych w powyższym zakresie jest niestety nadal niezadowalający." Znalazło się tam także stwierdzenie, że sytuacja osób niepełnosprawnych zatrudnionych zarówno na otwartym, jak i chronionym rynku pracy uległa pogorszeniu. Może o tym świadczyć stale wzrastająca liczba bezrobotnych osób niepełnosprawnych (z 26 306 osób zarejestrowanych w powiatowych urzędach pracy w 1997 r. do 50 147 w 2001 r.).
Raport podaje także, że wzrosła liczba obiektów użyteczności publicznej dostępnych dla osób niepełnosprawnych, choć ze względu na wysokie koszty proces ten następuje stosunkowo wolno.

Pełny tekst "Informacji i działaniach podejmowanych w 2001 roku na rzecz realizacji postanowień uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 1 sierpnia 1997 r. - Karta Praw Osób Niepełnosprawnych" można znaleźć na stronie Sejmu RP w dziale "Prace Sejmu" (http://www.sejm.gov.pl/prace/prace.html)

Autor: Joanna Pertkiewicz
Źródło: PAP; Informacja o działaniach podejmowanych w 2001 roku na rzecz realizacji postanowień uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 1 sierpnia 1997 r. - Karta Praw Osób Niepełnosprawnych