Zawieszenie działalności gospodarczej

20 września br. weszły w życie nowe regulacje dotyczące zawieszania działalności gospodarczej i jego skutków. Wprowadzono także możliwość występowania przez przedsiębiorcę np. do ZUS o interpretację przepisów, z których wynika obowiązek zapłaty składek na ubezpieczenia społeczne.

Zgodnie z ustawą z 10 lipca 2008 r. o zmianie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 141, poz. 888),  przedsiębiorca niezatrudniający pracowników może obecnie zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej na okres od 1 miesiąca do 24 miesięcy. Przez „przedsiębiorcę niezatrudniającego pracowników” należy rozumieć przedsiębiorcę, który nie zawarł stosunku pracy z pracownikami, w rozumieniu Kodeksu pracy. W razie wykonywania działalności gospodarczej w formie spółki cywilnej, zawieszenie wykonywania działalności jest skuteczne tylko pod warunkiem dokonania tego przez wszystkich wspólników.

W okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej przedsiębiorca nie może wykonywać tej działalności i osiągać z niej bieżących przychodów (nie może zatem  dokonywać sprzedaży, świadczyć usług itd.). Zgodnie z ustawą, w okresie zawieszenia przedsiębiorca:
• ma jednak prawo wykonywać czynności niezbędne do zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów, a więc czynności, bez których późniejsze podjęcie i wykonywanie działalności gospodarczej oraz osiąganie z niej przychodów byłoby utrudnione (przedsiębiorca może więc np. kontynuować najem lokalu, w którym znajduje się jego biuro oraz magazynu, a także podtrzymywać kontakty z kontrahentami, z zastrzeżeniem że podejmowane przez niego czynności muszą być uzasadnione i nie mogą oznaczać faktycznego wykonywania działalności gospodarczej w okresie jej zawieszenia – np. poprzez pozyskiwanie nowych zamówień),
• ma prawo przyjmować należności lub obowiązek regulować zobowiązania, powstałe przed datą zawieszenia działalności,
• ma prawo zbywać własne środki trwałe i wyposażenie,
• ma prawo albo obowiązek uczestniczyć w postępowaniach sądowych, postępowaniach podatkowych i administracyjnych związanych z działalnością gospodarczą wykonywaną przed zawieszeniem,
• wykonuje wszelkie obowiązki nakazane przepisami prawa,
• ma prawo osiągać przychody finansowe, także z działalności prowadzonej przed zawieszeniem, a także
• może zostać poddany kontroli na zasadach przewidzianych dla przedsiębiorców wykonujących działalność gospodarczą.

Informacja o zawieszeniu wykonywania działalności gospodarczej oraz o wznowieniu wykonywania tej działalności podlega wpisowi do ewidencji działalności gospodarczej. Dokonywane przez przedsiębiorcę zgłoszenie informacji o zawieszeniu działalności gospodarczej powinno zawierać:
• oznaczenie przedsiębiorcy oraz jego numer ewidencyjny PESEL,
• oznaczenie miejsca zamieszkania i adres przedsiębiorcy,
• wskazanie okresu, na jaki następuje zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej.

Do takiego zgłoszenia przedsiębiorca powinien dołączyć oświadczenie o niezatrudnianiu pracowników.

Zgłoszenie informacji o zawieszeniu wykonywania działalności gospodarczej oraz informacji o wznowieniu działalności jest zwolnione z opłat.
Należy zwrócić uwagę, że w przypadku niezgłoszenia informacji o wznowieniu działalności przed upływem 24 miesięcy od dnia zgłoszenia o zawieszeniu wykonywania tej działalności, wpis do ewidencji działalności gospodarczej ulegnie wykreśleniu.

Warunkiem wykreślenia wpisu będzie jednak uprzednie pisemne wezwanie przedsiębiorcy i wyznaczenie mu dodatkowego 30-dniowego terminu na zgłoszenie informacji o wznowieniu działalności.

Skutki zawieszenia działalności gospodarczej

Podatnik podatku dochodowego od osób fizycznych, który zawiesił wykonywanie działalności gospodarczej, jest zwolniony - w zakresie tej działalności - z obowiązku wpłacania zaliczek za okres objęty zawieszeniem. Podatnik opodatkowany w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, który zawiesił wykonywanie działalności, jest zwolniony - w zakresie tej działalności - z obowiązków obliczania i wpłaty ryczałtu za okres objęty zawieszeniem (ryczałt od przychodów ewidencjonowanych dotyczący okresu zawieszenia należy obliczyć i wpłacić po wznowieniu działalności). W przypadku zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej nie pobiera się podatku opłacanego w formie karty podatkowej za cały okres zawieszenia w wysokości 1/30 miesięcznej należności za każdy dzień zawieszenia (do podatników, którzy zawiesili wykonywanie działalności gospodarczej, w okresie objętym zawieszeniem, nie mają zastosowania przepisy dotyczące przerwy w prowadzeniu działalności).

Również zgodnie ze zmienionymi przepisami ustawy o podatku od towarów i usług, w przypadku zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej, podatnicy nie mają obowiązku składania deklaracji za okresy rozliczeniowe, których dotyczy to zawieszenie.

Zwolnienie z obowiązku składania deklaracji podatkowych, nie dotyczy jednak m.in.:
• okresów rozliczeniowych, w których zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej nie dotyczyło pełnego okresu rozliczeniowego, a także
• okresów rozliczeniowych, za które podatnik jest obowiązany do rozliczenia podatku z tytułu wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu oraz za które jest obowiązany dokonać korekty podatku naliczonego.

W okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej ubezpieczenie emerytalne i rentowe jest zawsze dobrowolne. W okresie zawieszenia działalności przedsiębiorca nie opłaca ubezpieczenia chorobowego i wypadkowego. Zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej wywiera skutki prawne w zakresie ubezpieczeń społecznych od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym przedsiębiorca dokonał zgłoszenia zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej, do ostatniego dnia miesiąca, w którym przedsiębiorca dokonał zgłoszenia wznowienia wykonywania działalności.
Także ubezpieczenie zdrowotne osoby, która zawiesiła wykonywanie działalności gospodarczej, jest dobrowolne.

Interpretacja przepisów dla przedsiębiorców

Zgodnie z nowymi przepisami, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

„Daniny publiczne”, będące przedmiotem interpretacji, powinny być rozumiane szeroko, jako: podatki, składki, opłaty oraz inne świadczenia pieniężne, których obowiązek pono¬szenia na rzecz państwa, jednostek samorządu terytorialnego, funduszy celowych i innych jednostek sektora finansów publicznych wynika z odrębnych ustaw niż ustawa budżetowa.

Zgodnie z nowymi przepisami, wniosek o wydanie interpretacji może dotyczyć zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzeń przyszłych. Przedsiębiorca we wniosku o wydanie interpretacji jest obowiązany przedstawić stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe, a także własne stanowisko w tej sprawie.

Wniosek o wydanie interpretacji powinien także zawierać:
• firmę przedsiębiorcy,
• oznaczenie miejsca zamieszkania i adresu przedsiębiorcy,
• numer identyfikacji podatkowej (NIP),
• numer w ewidencji działalności gospodarczej,
• adres do korespondencji w przypadku, gdy jest on inny niż adres zamieszkania przedsiębiorcy.

Udzielenie interpretacji następuje w drodze decyzji, od której przysługuje odwołanie. Interpretacja powinna zawierać wskazanie prawidłowego stanowiska w sprawie wraz z uzasadnieniem prawnym oraz z pouczeniem o prawie wniesienia środka zaskarżenia.

Wniosek o wydanie interpretacji podlega opłacie w wysokości 40 zł, którą należy wpłacić w terminie 7 dni od dnia złożenia wniosku. W przypadku wystąpienia w jednym wniosku o wydanie interpretacji dotyczącej kilku odrębnych stanów faktycznych lub zdarzeń przyszłych należy uiścić opłatę od każdego przedstawionego we wniosku odrębnego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego.

Interpretacja powinna być wydana bez zbędnej zwłoki, nie później niż w terminie 30 dni od dnia otrzymania przez organ administracji publicznej lub państwową jednostkę organizacyjną kompletnego i opłaconego wniosku. W razie niewydania interpretacji w tym terminie przyjmuje się, że została wydana interpretacja potwierdzająca prawidłowość stanowiska zajmowanego przez przedsiębiorcę.