Seminarium Telekomunikacja Polska dla niepełnosprawnych w drodze do UE

W dniu 18 czerwca 2003 r. odbyło się seminarium "Telekomunikacja Polska dla niepełnosprawnych w drodze do Unii Europejskiej" zorganizowane przez Pracownię Rozwoju Sieci i Systemów Telekomunikacyjnych Departamentu Centrum Badawczo-Rozwojowego Telekomunikacji Polskiej S.A.

Organizatorzy seminarium przedstawili najnowsze dyrektywy Unii Europejskiej z 7 marca 2002 dotyczące telekomunikacji:

Dyrektywę Ramową 2002/21/EC oraz dyrektywy szczegółowe:
1. Dyrektywę 2002/19/EC o dostępie i przyłączaniu do sieci komunikacji elektronicznej,
2. Dyrektywę 2002/20/EC o autoryzacji sieci i usług komunikacji elektronicznych,
3. Dyrektywę 2002/22/EC o usługach powszechnych i prawach użytkowników, dotyczących sieci i usług łączności elektronicznej.

Wraz z uzyskaniem członkostwa w Unii Europejskiej Polska jest zobowiązana wprowadzić do swojego porządku prawnego rozwiązania przyjęte w wymienionych dyrektywach UE.
Oznacza to obowiązek znowelizowania ustawy Prawo Telekomunikacyjne z dnia 21 lipca 2001 roku w celu dostosowania Ustawy do regulacji unijnych w zakresie telekomunikacji.

Zgodnie z tymi dyrektywami państwa członkowskie powinny zapewnić każdemu użytkownikowi prawo do powszechnego dostępu do usług, określonej jakości i po przystępnej cenie. W szczególności należy zapewnić taki dostęp osobom starszym, niepełnosprawnym oraz osobom o specyficznych potrzebach społecznych.
 
Państwa członkowskie powinny podjąć odpowiednie środki w celu zagwarantowania dostępu i przystępności finansowej wszystkich publicznych usług telefonicznych w lokalizacji stacjonarnej dla użytkowników niepełnosprawnych i użytkowników o specyficznych potrzebach społecznych.

W trakcie seminarium przedstawiono propozycje ułatwień dla użytkowników niepełnosprawnych, mogą one polegać na: 

• udostępnianiu publicznych aparatów telefonicznych, publicznych tekstofonów oraz podobnych urządzeń dla osób niesłyszących lub niepełnosprawnych w sferze mowy i innych urządzeń specjalnych dla użytkowników niepełnosprawnych,
• dostarczaniu usług takich jak: bezpłatna informacja o numerach telefonicznych dla osób niewidomych oraz niedowidzących, dostarczanie rachunków szczegółowych w formie alternatywnej, na żądanie, dla osób niewidomych oraz niedowidzących,
• ustanowieniu taryf specjalnych, uwzględniających potrzeby użytkowników o niskich dochodach.

Organizatorzy seminarium przedstawili przykładowe rozwiązania poszczególnych państw członkowskich Unii Europejskiej wobec osób niepełnosprawnych w zakresie taryf, spisu abonentów i biura numerów dla niepełnosprawnych oraz bilingów.

Taryfy

W Belgii około 370,000 osób niepełnosprawnych korzysta z taryf socjalnych: 70% redukcji opłaty instalacyjnej, 50% redukcji opłaty abonamentowej, 50 bezpłatnych jednostek licznikowych na 2 miesiące. W Grecji obowiązują specjalne taryfy dla abonentów niewidomych - 150 bezpłatnych jednostek na miesiąc. W Hiszpanii stworzono specjalny "socjalny abonament", który zawiera 95% upust miesięcznej opłaty i 70% upust za pierwsze podłączenie linii dla niepełnosprawnych i osób powyżej 64 lat (jeśli ich dochody nie przekraczają określonej kwoty).

Usługi

W Wielkiej Brytanii klientom, dla których telefony stanowią "linię życia", oferowane jest pierwszeństwo w naprawach, naprawy te są bezpłatne. Klienci głusi i z wadą mowy posiadają rabaty, wynikające z faktu, że rozmowy z tekstofonów trwają dłużej niż zwykła rozmowa, bezpłatne są usługi biura numerów dla niedowidzących klientów i innych niepełnosprawnych, dla użytkowników o niskich dochodach oferowane są następujące ułatwienia: rozłożenie opłaty za przyłączenie na pięć kwartalnych płatności, dla płacących najniższe rachunki - rabat na abonament do maksimum 61%. W Finlandii usługi dla niepełnosprawnych są finansowane bezpośrednio przez państwo, nie stosuje się natomiast żadnych taryf specjalnych dla użytkowników o niższych grupach dochodowych.

Spis abonentów i biura numerów dla niepełnosprawnych

W Belgii spis abonentów i informacja o abonentach są dostępne przez SMS, w Danii istnieje obowiązek zapewnienia dostępu do ogólnokrajowego spisu abonentów, stworzono zestawienie połączeń do numerów po obniżonej taryfie dla osób niewidomych, głuchych, niedowidzących, osób z problemami z czytaniem. W Grecji niewidomi i niedowidzący są uprawnieni do wykonania miesięcznie 20. bezpłatnych połączeń do biura numerów. Operator usługi powszechnej jest zobowiązany do podjęcia odpowiednich środków, aby umożliwić korzystanie osobom niewidomym i niedowidzącym z jego elektronicznego spisu abonentów, dostępnego jedynie w formie tekstowej. W Hiszpanii niewidomi i mieszkający z nimi są uprawnieni do wykonania 10 bezpłatnych połączeń telefonicznych do biura numerów, w Irlandii dostępne są specjalne udogodnienia dla osób z upośledzeniem narządu wzroku i słuchu: rachunki w alfabecie Brajla, specjalne usługi biura numerów, telefony minikomputerowe. W Portugalii osoby niewidome lub niedowidzące są uprawnione do wykonania 20. bezpłatnych połączeń miesięcznie do biura numerów narodowego operatora. W Szwecji zapewnione są bezpłatne połączenia do biura numerów dla osób ze specyficznymi upośledzeniami funkcjonalnymi, w Finlandii usługa finansowana jest przez Ministerstwo Opieki Socjalnej i Zdrowia, w Wielkiej Brytanii bezpłatna usługa biura numerów przeznaczona jest dla tych osób, które nie mogą korzystać z papierowego spisu abonentów.

Bilingi

W Grecji, Hiszpanii, Irlandii prowadzone są bilingi w systemie Brajla, w Portugalii, obok rachunków w systemie Brajla, istnieje poczta elektroniczna dla niewidomych, w Wielkiej Brytanii również rachunki w systemie Brajla oraz dyskietki komputerowe, mówiące rachunki, usługa "powiedz przez telefon mój rachunek oraz wyjaśnij jak mam z tego korzystać".

Organizatorzy seminarium przedstawili aktualne działania Telekomunikacji Polskiej na rzecz niepełnosprawnych, do których zaliczyli: 

• stworzenie specjalnego programu taryfowego dla osób niepełnosprawnych,
• montowanie kabin publicznych dostosowanych dla osób niepełnosprawnych oraz znakowanie tych kabin,
• dostosowywanie budynków mieszczących punkty obsługi klientów dla osób poruszających się na wózkach,
• prowadzenie sprzedaży specjalistycznego sprzętu i urządzeń telekomunikacyjnych dla niepełnosprawnych.

Podsumowując seminarium, organizatorzy jeszcze raz podkreślili, że po wejściu Polski do UE konieczne stanie się dostosowania prawa polskiego do dyrektyw UE w zakresie telekomunikacji, a w szczególności opracowanie norm jakości usług telekomunikacyjnych dla niepełnosprawnych użytkowników i stworzenie specjalnych środków umożliwiających lub ułatwiających korzystanie z usługi telefonicznej stacjonarnej, dostępu do Internetu a także z książki telefonicznej, biura numerów i szczegółowego bilingu.