Niepełnosprawni mają sfinansować deficyt?

Niepełnosprawni obywatele sfinansują deficyt w budżecie? Pytanie, które było głównym tematem konferencji zorganizowanej przez Stowarzyszenie „Otwarte drzwi”, Polskie Forum Osób Niepełnosprawnych i Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom Niepełnosprawnym „Krok za krokiem”, jest swoistym komentarzem do obecnych prac rządu nad reformą systemu wspierania i rehabilitacji osób niepełnosprawnych.

Organizatorzy konferencji uważają, że rządowe plany odebrania osobowości prawnej PFRON oraz przekazanie kolejnych środków Funduszu samorządom, przyniesie ogromne straty dla środowiska osób z niepełnosprawnością. Obliczyli oni, że w wyniku planowanej reformy tylko w przyszłym roku 31 tys. dzieci i młodzieży niepełnosprawnej oraz 11 tys. osób dorosłych nie otrzyma wsparcia w ośrodkach rehabilitacyjnych, a wiele placówek upadnie. Poza tym, o 2,5 tys. mniej osób dostanie dofinansowanie na zakup sprzętu komputerowego, o 50 proc. zmaleją środki na program „Uczeń na wsi”, o 23 proc. mniej będzie środków na dofinansowanie na wózki (to ok. 8 tys. osób), całkowicie odebrane zostaną środki na dofinansowanie na zakup samochodu (program „Sprawny pojazd”). Aż o 400 mln. mają zostać zmniejszone środki na rehabilitację społeczną i zawodową osób z niepełnosprawnością.

- Ta konferencja to krzyk rozpaczy - powiedziała Anna Machalica-Pułtorak, prezes Stowarzyszenia „Otwarte drzwi”. - Rząd podejmuje się reformy, która w swych skutkach przyniesie ogromne straty dla organizacji pozarządowych i samych osób niepełnosprawnych. Wszystkie spotkania i rozmowy prowadzone z rządem w tej sprawie kończyły się niczym. Rząd twa przy swoim.

Od lewej: Anna Machalica-Pułtorak, prezes Stowarzyszenia "Otwarte drzwi", Krystyna Mrugalska, prezes Polskiego Forum Osób Niepełnosprawnych, Maria Król, prezes Stowarzyszenia "Krok za krokiem".

Największa planowana zmiana, to odebranie PFRON osobowości prawnej. Oznacza to odwołanie zarządu i przejęcie zarządzania Funduszem przez Ministerstwo pracy i Polityki społecznej, oraz likwidację jego  terenowych oddziałów. Zdaniem organizatorów oznacza to utratę społecznej kontroli nad funduszem celowym i dyktat ministerstwa finansów. Wiele samorządów w Polsce nie ma podstawowego rozpoznania potrzeb osób z niepełnosprawnością. Prowadzi do ogromnego ryzyka, że lokalne władze przeznaczać będą otrzymywane środki na najmniej istotne dla środowiska cele. Już dziś niektóre z nich potrafią wydać dużą część tych środków na ratowanie domów pomocy, czy inne cele.

- Expose premiera obudziło w nas ogromne nadzieje - mówiła Krystyna Mrugalska, prezes Polskiego Forum Osób Niepełnosprawnych. - Mówił, że nie zapomina o najsłabszych, że szczególnie bliska jest mu solidarność z niepełnosprawnymi. Niestety, to co przygotowuje obecny rząd jest sprzeczne z tymi słowami. Nawet gdyby przyjąć, że w jakimś obszarze potrzebna jest reforma, to sposób jej przygotowania, jest katastrofalny bo tu rząd popełnia błędy, w dodatku nie słucha głosu środowiska.

Podczas konferencji zaprezentowano także list, jaki organizatorzy wysłali do premiera, w którym opisują zagrożenia i konsekwencje przygotowywanej przez rząd reformy. Likwidacja programu Partner, z którego korzystało wiele organizacji pozarządowych, budzi największe obawy.

- Już teraz w swoich ośrodkach zmuszona byłam wręczyć wypowiedzenia wielu pracownikom - mówiła na konferencji Maria Król, Prezes Stowarzyszenia Pomocy Dzieciom Niepełnosprawnym „Krok za krokiem”. - Likwidacja „Partnera” i przekazywanie dalszych środków do samorządów, sprawi że wiele organizacji upadnie. Oznacza to, że tysiące dzieci niepełnosprawnych nie otrzyma tych usług edukacyjnych, szkoleniowych i rehabilitacyjnych, jakie miały dotychczas.

Od autora:
Przygotowywana przez rząd reforma systemu wspierania osób z niepełnosprawnością budzi ogromne obawy i coraz większy sprzeciw w organizacjach działających na rzecz osób z niepełnosprawnością. Trudno się temu dziwić, znowu za plecami środowiska reformuje się system, na który nie ma on żadnego wpływu, choć w największym stopniu jego on dotyczy.

Nie sposób jednak nie zadać przy tej okazji trudnego pytania: co dotąd robiły organizacje i ich reprezentacje aby nie dopuścić do obecnej sytuacji? Czy w jakieś mierze nie są one za nią odpowiedzialne? Także Polskie Forum Osób Niepełnosprawnych, które siebie uważało za reprezentację środowiska? Co zrobiły w ciągu ostatnich lat, aby zapobiec takiemu traktowaniu środowiska? Obecna sytuacja obnażyła słabość związków i federacji osób niepełnosprawnych, także sejmików oraz PFON, które tak naprawdę działają na własną rękę. Środowisko jest wciąż podzielone, nie ma w swych kręgach organizacji, która byłaby dla rządu partnerem. To gorzka refleksja, ale konferencje rozpaczy i namawianie organizacji do wysyłania protestacyjnych listów do rządu, niewiele już zmienią. Jeśli organizacje działające na rzecz osób z niepełnosprawnością nie podejmą wysiłku powołania wspólnej reprezentacji i zjednoczenia się, aby razem bronić interesów środowiska, to przegrają na tym wszyscy.