Kierowca bez barier: Twierdza Modlin

W Polsce jest wiele niezwykłych miejsc, w których można dotknąć historii i przeżyć niezwykłą przygodę. Jednym z nich jest znajdująca się na terenie Nowego Dworu Mazowieckiego Twierdza Modlin.

Miłośnicy polskich komedii znają film C.K. Dezerterzy na podstawie powieści Kazimierza Sejdy. Barwne przygody Kani, Benedeka, Habra i Chudeja bawią już kolejne pokolenia. Klimat cesarsko królewskich koszar, w których rozgrywała się pierwsza część filmu, to w dużej mierze zasługa miejsca, w którym była kręcona – Twierdzy Modlin. Twierdza była planem także innych filmów. Zachwyciła m.in. japońskiego reżysera Mamoru Oshii, który nakręcił tam wiele scen Avalon.

Dlaczego akurat to miejsce zdobyło serca filmowców? Jest jedyne w swoim rodzaju.

Dotknąć historii

Twierdza Modlin to jeden z tych obiektów, który powinien odwiedzić każdy miłośnik historii. Jej początki sięgają epoki napoleońskiej. Cesarz Francuzów, jako wybitny fortyfikator, dostrzegł walory militarne tego położonego u zbiegu Wisły i Narwi terenu. Obecny kształt twierdzy to jednak dziedzictwo czasów carskich, kiedy powstała większość istniejących do tej pory budynków. Podczas powstania listopadowego forteca pełniła przez pewien czas funkcję nieformalnej stolicy zbuntowanego przeciwko carowi Królestwa Polskiego. Powstanie niepodległej Polski w 1918 roku otworzyło kolejny rozdział w historii Modlina.

Podczas wojny polsko-bolszewickiej 1920 roku miała tutaj macierzysty port Marynarka Wiślana, która odegrała ogromną rolę w pokonaniu maszerujących na Warszawę Rosjan. Lata międzywojenne były złotym czasem w historii twierdzy. Mieściły tu się m.in. Szkoła Kadetów, Szkoła Pod-chorążych Broni Pancernych, Centrum Wyszkolenia Saperów, elektrownia wodna i port Marynarki Wojennej II RP. Prawdziwym testem dla twierdzy okazała się kampania wrześniowa. Od 11 września 1939 roku twierdzę oblegały przeważające siły niemieckie i atakowały ją z powietrza. Mimo to dowodzeni przez generała Wiktora Thommée żołnierze bronili się aż 18 dni i poddali dopiero dzień po kapitulacji Warszawy.

Czas na zwiedzanie!

Po II wojnie światowej, twierdza przestała odgrywać rolę militarną. Dzisiaj jest przede wszystkim atrakcją turystyczną. To największa i najlepiej zachowana fortyfikacja w kraju. W Europie może konkurować z nią jedynie francuskie Verdun. Na terenie Modlina oprócz licznych fortów i wież obronnych znajduje się m.in. najdłuższy, mierzący 2250 metrów, budynek koszar w Europie. To w nim kręceni byli C.K. Dezerterzy. Chętnie filmowanym obiektem jest też znajdujący się u ujścia Narwi do Wisły spichlerz zbożowy. Kinomani rozpoznają w nim zamek Horeszków z ekranizacji Pana Tadeusza w reż. Andrzeja Wajdy.

Dzięki zaangażowaniu lokalnych władz i miłośników historii twierdza przeżywa renesans. Odbywają się tu m.in. pikniki historyczne, rekonstrukcje bitew i spotkania miłośników militariów. W ramach remontu teren twierdzy został częściowo dostosowany do potrzeb osób z niepełnosprawnością. Oznacza to, że osoby poruszające się na wózkach mogą przemieszczać się po opracowanych z myślą o nich trasach turystycznych i podziwiać takie obiekty, jak: Brama księcia Józefa Poniatowskiego, Muzeum Kampanii Wrześniowej i Twierdzy Modlin, Cmentarz Forteczny i dziedziniec Koszarów Obronnych (dostępny tylko z przewodnikiem; kontakt: Towarzystwo Przyjaciół Twierdzy Modlin, tel.: 503 999 673). Ale już zwiedzanie innych obiektów – na przykład zespołu budynków znajdujących się na terenie Parku Militarnego (poza wyznaczonymi wcześniej terminami dostępne jedynie dla grup zorganizowanych; tel.: 696 081 633, 604 607 092) jest już dla nich utrudnione.

Wiele obiektów jest jednak niedostępnych dla osób poruszających się na wózkach, np. Wieża Tatarska czy kościół św. Barbary. Informacje na temat możliwości zwiedzania konkretnych obiektów i dopisania się do grup zwiedzających można znaleźć na: www.twierdzamodlin.pl.

Ze względu na charakter tego obszaru osoby poruszające się na wózkach powinny na zwiedzanie Twierdzy Modlin wybrać się samochodem i w towarzystwie pełnosprawnej osoby. Doskonałe auto do wypadów za miasto to m.in. Peugeot 2008. Bardzo przyjazne, ze świetnym układem wspomagania kierownicy, który ułatwia manewrowanie na parkingach. Auto doskonale przyśpiesza i mało pali. Ponadto dla kierowców z niepełnosprawnością istotna jest automatyczna skrzynia biegów i duża możliwość regulacji fotela i kierownicy. Peugeot 2008 sprawdza się zarówno przy spokojnej jeździe, jak i przy szybkich manewrach.

Dobrze też zaopatrzyć się np. w wydany w 2015 roku przewodnik Twierdza Modlin. Przewodnik dla niepełnosprawnych (dostępny jako pdf pod adresem www.nowydwormaz.pl/plik,1479,twierdza-modlin-dla-niepelnosprawnych-2014.pdf) oraz zasięgnąć rady w Centrum Informacji Turystycznej przy ul. Baśki Murmańskiej 164 (tel.: 22 713 32 79). Można tam otrzymać pomoc w wynajęciu przewodnika (przygotowanego do oprowadzania osób z niepełnosprawnością). W tym samym budynku znajduje się Muzeum Kampanii Wrześniowej i Twierdzy Modlin (dostępne, z dostosowaną toaletą) i bar Austeria, także z dostępną toaletą.

Muzeum jest otwarte we wtorki, czwartki, soboty i niedziele od 10 do 16. Znaleźć w nim można głównie pamiątki i eksponaty związane z historią twierdzy od czasów carskich po współczesność, m.in. mundury i uzbrojenie wojsk rosyjskich oraz uczestników kampanii wrześniowej.