ZPChr-y będą zwalniać pracowników

Przedstawiciele zakładów pracy chronionej zapowiadają, że od stycznia będą rezygnować z tego statusu lub redukować zatrudnienie. 1 stycznia 2009r. pomoc publiczna dla chronionego i otwartego rynku pracy zostanie zrównana.

Zgodnie z nowelizacją ustawy o rehabilitacji i zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, która wejdzie w życie 1 stycznia 2009r., Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON) nie będzie już refundował pracodawcom zatrudniającym osoby z niepełnosprawnością składek ZUS od ich wynagrodzenia. Mimo że wzrośnie dofinansowanie do wynagrodzeń tych pracowników, i tak Zakłady Pracy Chronionej dostaną o kilkanaście procent mniej pieniędzy niż obecnie.

Projekt ustawy przewiduje, że pomoc publiczna dla chronionego i otwartego rynku pracy będzie taka sama, mimo że posiadanie statusu ZPChr wiąże się z dodatkowymi obowiązkami.
- Wysokość pomocy będzie taka sama, choć zakłady pracy chronionej muszą wypełniać dodatkowe obowiązki związane np. z dostosowaniem pomieszczeń firmy do potrzeb niepełnosprawnych lub zapewnieniem im opieki medycznej - mówi Wioletta Łuczak z firmy Grobud z Grodziska Wielkopolskiego, posiadającej status ZPChr.

Obecnie zakłady pracy chronionej ryczałtowo ustalające podwyższone koszty zatrudnienia pracownika z lekkim stopniem niepełnosprawności mogą otrzymać dofinansowanie do jego wynagrodzenia w wysokości 40 proc. minimalnego wynagrodzenia. W przyszłym roku pracodawca, który zatrudni taką osobę dostanie wsparcie w wysokości 60 proc. najniższego wynagrodzenia (jednak nie więcej niż 75 proc. kosztów płacy, czyli pensji i opłaconych składek).

Jak szacuje Polska Organizacja Pracodawców Osób Niepełnosprawnych pomoc publiczna na zatrudnienie pracowników z niepełnosprawnością, którzy zarabiają minimalne wynagrodzenie, zmniejszy się o około 15-17 proc. (z wyjątkiem pracowników niepełnosprawnych w stopniu umiarkowanym). Przy wyższych pensjach różnice będą większe. Dofinansowanie do wynagrodzenia osoby z lekkim stopniem niepełnosprawności, zarabiającej 4 tys. zł zmniejszy się o ponad połowę.

- Z naszych szacunków wynika, że miesięczna pomoc z PFRON dla naszej firmy zmniejszy się o 30 tys. zł, czyli o 360 tys. zł w ciągu roku - mówi Czesław Soroczyński ze Spółdzielni Inwalidów Warta z Gorzowa Wielkopolskiego, posiadającej status ZPChr.

Dzięki tym zmianom budżet państwa zaoszczędzi rocznie 392 mln zł, a PFRON 463 mln zł. Niekorzystne dla ZPChr zmiany Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej tłumaczy zmianami w prawie Unii Europejskiej.
- Rzeczywiście w przypadku niektórych zakładów pracy chronionej otrzymywana przez nie pomoc może być mniejsza niż przed nowelizacją. Wynika to jednak z ograniczeń zawartych w nowym rozporządzeniu Komisji Europejskiej w sprawie tzw. wyłączeń blokowych - informuje Marta Lempart, zastępca dyrektora Biura Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych.

- Większość naszych członków mówi, że będzie rezygnować ze statusu ZPChr, jeśli projekt noweli wejdzie w życie w niezmienionym kształcie - uważa Jan Zając, prezes Polskiej Organizacji Pracodawców Osób Niepełnosprawnych, która skupia 600 firm zatrudniających 35 tys. niepełnosprawnych.

Zakłady będą mogły nadal funkcjonować, ale już jako zwykłe firmy.
- W takich sytuacjach będą jednak zwalniać najmniej wydajnych pracowników, czyli w praktyce osoby ze znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności lub np. niepełnosprawnych intelektualnie - mówi Jan Zając.

Nowelizacja ustawy o rehabilitacji i zatrudnianiu osób niepełnosprawnych  likwiduje możliwość przekazywania różnicy między otrzymanym z PFRON dofinansowaniem do wynagrodzenia niepełnosprawnych a ich rzeczywistą pensją na zakładowy fundusz rehabilitacji osób niepełnosprawnych (ZFRON). Obecnie z pieniędzy takich zakłady pracy chronionej finansują rehabilitację swoich pracowników.

Poza tym przy przyjęciu nowego pracownika z niepełnosprawnością będzie przysługiwało pracodawcy wsparcie, jeśli przyjęcie do pracy niepełnosprawnych spowoduje wzrost netto zatrudnienia w firmie w porównaniu z przeciętnym zatrudnieniem w okresie poprzednich 12 miesięcy. Będzie też wypłacane, jeśli ich etaty zostały zwolnione w wyniku rozwiązania umów o pracę za wypowiedzeniem złożonym przez poprzednich pracowników, za porozumieniem stron lub w trybie dyscyplinarnym.

Jeżeli warunki te nie zostaną spełnione, firma otrzyma dofinansowanie tylko wtedy, gdy miejsce pracy niepełnosprawnego powstało w wyniku wygaśnięcia umowy o pracę lub zmniejszenia wymiaru czasu pracy innej osoby na jej wniosek.