TYLKO U NAS! RPO nie zaskarży do Trybunału Konstytucyjnego przepisów o kartach parkingowych

Rzecznik Praw Obywatelskich (RPO) podjął decyzję o nie wnoszeniu wniosku do Trybunału Konstytucyjnego ws. nowych zasad wydawania kart parkingowych, które weszły w życie 1 lipca 2014 r. Dotychczas RPO badał skargi indywidualne, wnosił skargi do sądu administracyjnego w tych sprawach (np. w kwestii odmowy wydania karty parkingowej) oraz badał konstytucyjność nowych zapisów.

Do Biura Rzecznika Praw Obywatelskich wpływały liczne skargi od osób z niepełnosprawnością, które utraciły w świetle nowych przepisów prawo do posiadania kart parkingowych. Od 1 lipca ub. r. prawa takiego nie mają osoby z lekkim stopniem niepełnosprawności oraz osoby z umiarkowanym stopniem, nie posiadające znacznie ograniczonych możliwości samodzielnego poruszania się.

- Zarzuty wobec nowych przepisów, które do nas wpływały, dotyczyły głównie kwestii utraty praw nabytych przez osoby z lekkim stopniem niepełnosprawności i obniżoną sprawnością ruchową, a po drugie – krótkiego okresu przejściowego, gdyż pierwotnie nowe zasady wydawania kart parkingowych miały obowiązywać od 1 grudnia 2014 r. – mówi Katarzyna Łakoma, dyrektor Zespołu Prawa Administracyjnego i Gospodarczego Biura Rzecznika Praw Obywatelskich. – Rzecznik występował w tej sprawie na piśmie do ministra infrastruktury, ministra pracy i polityki społecznej oraz sejmowej Komisji Polityki Społecznej i Rodziny. W wyniku naszego postępowania otrzymaliśmy odpowiedzi od ministerstw, ale najbardziej twórcy ustawy (posłowie Komisji Polityki Społecznej i Rodziny – przyp. red.) wyjaśnili nam powody, którymi kierowali się, ustalając nowe przepisy – dodaje.

Intencja twórców przeważyła

Rzecznik spotkał się także z przedstawicielami Komisji Polityki Społecznej i Rodziny.

- RPO, analizując tę sprawę, wziął pod uwagę zebrane informacje, przede wszystkim wyjaśnienia Komisji, mianowicie to, że intencją twórców nowelizowanych przepisów było zwiększenie dostępności do kart parkingowych osobom, które rzeczywiście mają utrudnioną zdolność samodzielnego poruszania się, i w ten sposób zapewnienie im udziału w życiu społecznym – argumentuje Katarzyna Łakoma. – Do Komisji wpływały bowiem skargi ws. miejsc zajmowanych przez osoby swobodnie poruszające się lub parkujące bezprawnie na kopertach. W związku z tym ustawodawca uznał, że konieczne jest uporządkowanie przepisów, by służyły tym celom, dla których zostały faktycznie ustanowione, czyli by osoby najbardziej potrzebujące, które mają znaczne utrudnienia w samodzielnym poruszaniu się, miały ułatwione uczestnictwo w życiu publicznym.

Nowelizacja przepisów o karcie parkingowej wprowadziła nową definicję osoby z niepełnosprawnością, mającej prawo do posiadania karty parkingowej – nie jest to już osoba o obniżonej sprawności ruchowej, ale osoba ze znacznie ograniczonymi możliwościami samodzielnego poruszania się.

Co z prawami nabytymi?

Katarzyna Łakoma podkreśla, że RPO w tej sprawie przeanalizował wyjaśnienia Komisji w świetle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, który niejednokrotnie już orzekał, że ochrona praw nabytych nie jest prawem bezwzględnym i ustawodawca w pewnych sytuacjach ma prawo dokonywać zmiany i modyfikacji, przy zachowaniu pewnych standardów konstytucyjnych. Musi on także przede wszystkim wykazać, że istnieją ważne powody społeczne i inne wartości konstytucyjne, które w ten sposób zyskują ochronę i są realizowane.

Musi być także odpowiednio długie vacatio legis dla nowych przepisów tak, by osoby, które zostaną dotknięte tą zmianą, miały czas na przygotowanie się do niej. Termin obowiązywania starych kart parkingowych został przez ustawodawcę wydłużony do 30 czerwca 2015 r.

- RPO uznał, że wydłużone vacatio legis jest wystarczające do przygotowania się do tych zmian, a z drugiej strony nowe przepisy efektywniej chronią prawo osób ze znacznie ograniczonymi możliwościami samodzielnego poruszania się do parkowania na kopertach – podsumowuje Katarzyna Łakoma.