Jak śnią niewidomi? Zapytaj Tommy’ego

Czy osoby niewidome od urodzenia potrafią rozróżniać kolory? Co im się śni? Czy są w stanie same gotować? Jak liczą pieniądze? Na te i wiele innych pytań odpowiada brytyjski niewidomy vloger, Tommy Edison, którego filmiki biją rekordy popularności.

Czy ktoś mógłby przypuszczać, że osoba, która pokazuje, jak wygląda świat z perspektywy niepełnosprawności sensorycznej, może zostać popularnym i cenionym vlogerem? Czemu nie? Tommy Edison postanowił dokumentować funkcjonowanie siebie jako osoby niewidomej i odpowiadać na pytania osób pełnosprawnych, „jak to jest być niewidomym”.

Brytyjczyk Tommy Edison urodził się ze słabo rozwiniętym nerwem wzrokowym – nigdy nie widział. Mimo to jego mama wychowywała go tak samo, jak rodzice widzących dzieci – nie dawała taryfy ulgowej. Zapewne dzięki takiemu podejściu Tommy nauczył się funkcjonować bez marudzenia i narzekania. Na pierwszy plan wysunęło się za to niezwykłe poczucie humoru i autoironia, która jest wszechobecna w jego filmikach.

Jednak to nie jest jego jedyna aktywność.

Jakość pracy nie ucierpi

Jako nastolatek Brytyjczyk słuchał radia i bardzo chciał zostać radiowcem. Dlaczego?

- Cały dzień puszczają muzykę i się śmieją. Ja też to potrafię – mówi o dziennikarzach radiowych w jednym ze swoich filmików.

Jak chciał – tak się stało. Od ponad 20 lat pracuje w radiu.

Od zawsze wielką przyjemność czerpał z oglądania filmów. Pewnego razu rozzłościło go, że dźwięki filmu urywały się w pewnym momencie, przez co nie dowiedział się, co było pod koniec historii. Wymyślił, że dla zabawy pokaże ludziom jak to jest, gdy osoba niewidoma ogląda filmy i nie może poznać końcowej sceny, bo jest nią jedynie sugestywny obraz. W ten sposób został krytykiem filmowym, znanym pod pseudonimem Blind Film Critic (ang. Niewidomy Krytyk Filmowy), a jego motto brzmi: „Bez spoilerów. Nawet nie wiem, co się stanie”.

Sceptycy zapytają oczywiście o jakość pracy mężczyzny, który przecież nie widzi filmu. Fakt, jego praca różni się od pracy widzącego krytyka, ale to nie znaczy, że cierpi na tym jej jakość. Tommy poznaje filmy dzięki muzyce i dialogom, szybko kojarzy fakty oraz przekazuje odbiorcy swoje myśli zwięźle, popierając je racjonalnymi argumentami.

Jak śnią osoby niewidome?

Tommy to silna osobowość, a największymi jego zaletami są poczucie humoru i ogromny dystans do siebie. Właśnie tymi cechami przyciąga nowych odbiorców na swój kanał w serwisie Youtube, a ci często płaczą ze śmiechu. Do tego, widząc autoironię Brytyjczyka, nie wstydzą się zadawać różnych pytań w komentarzach.

Jednym z nich było pytanie, które zadało mnóstwo osób: jak Tommy widzi sny? Mężczyzna wyjaśnił, że od urodzenia nigdy niczego nie widział, więc nie widzi też swoich snów. Jednak przeżywa je w sposób taki, jak codziennie za dnia funkcjonuje: przez zapach, dźwięki, smak i dotyk.

- To jest tak samo jak u was. Dziwne rzeczy dzieją się w snach! – mówi vloger w jednym z filmików i przenosi widza w swój świat snu.

Film przybiera czarny obraz. Z głośników słyszymy tylko wiwatujący tłum podczas jakiegoś biegu, Tommy wyprzedza dwóch z biegaczy i nagle… dźwięk jakby klaps z produkcji telewizyjnej. Za chwilę rozlega się uradowany krzyk dzieci. To przeskok do siódmych urodzin Tommy’ego.

Menu w brajlu

- Czy mają Państwo menu w brajlu?

- Yyy… brązowe menu?

To fragment rozmowy telefonicznej Tommy’ego i kelnerki z pizzerii.

Jak się okazuje, internauci, wśród mnóstwa pytań o to, jak się żyje jako osoba niewidoma, często pytają o bardzo praktyczne rzeczy. Między innymi o to, czy w restauracji ktoś musi Tommy’emu czytać całe menu.

Brytyjczyk stwierdził, że łatwiej będzie zadzwonić do pizzerii i zapytać o dostępność menu w brajlu. Jak można było przypuszczać, 7 na 10 restauracji nie posiadało takiej listy dań, niektórzy kelnerzy potrzebowali wyjaśnienia nazwy. Zdarzyło się nawet, że ktoś się zwyczajnie rozłączył. Wszystkie rozmowy, wraz z reakcją personelu, zostały nagrane i zmontowane w filmik. A Tommy? Dobrze się przy tym bawił.

Ostatecznie wybrał jedną z trzech restauracji, które dysponowały „tajemniczym menu” i pojechał do niej z przyjacielem. W filmiku możemy zobaczyć, jak wygląda brajlowski jadłospis oraz to, jak Tommy biegle czyta oferowane posiłki.

Kolorowe wyzwanie

Pewien z komentujących, Dave, poprosił Tommy’ego o to, by po zapachu markerów opisał, jaki widzi kolor. Vloger chętnie przyjął wyzwanie i zaopatrzył się w dziewięć markerów. Prawie pomalował sobie nos, zaciągając się z wielką chęcią ich zapachem, ale udało mu się zgadnąć kilka kolorów.

Kolory to prawdopodobnie jedna z najciekawszych spraw, nad którymi zastanawiają się widzący w kontekście osób niewidomych od urodzenia. W jednym z filmików Tommy wyjaśnił, że tak naprawdę nazwy kolorów nic mu nie mówią, bo nigdy ich nie widział. Wie, jakie kolory są obecne w naturze i świecie, w którym funkcjonuje, wie, że niebo jest niebieskie, a słońce żółte, ale nie wie, jak wyglądają.

Laski są fajne

Najwięcej śmiechu można mieć z siebie, ale… czasami miło pośmiać się z kogoś innego. Po przyjacielsku oczywiście.

Tommy postanowił pokazać, jak używa białej laski. Do tego zadania wybrał vlogerkę Jackie z kanału Newsy News, znaną w Wielkiej Brytanii z parodiowania wszystkich i wszystkiego.

Na początek mężczyzna wyjaśnił, jak używać białej laski – gdy osoba niewidoma daje krok prawą nogą, uderza laską w lewą stronę. I tak na przemian. Po części praktycznej oddał laskę Jackie, czekając, aż przejdzie z zamkniętymi oczami przez kawałek korytarza w miejscu publicznym.

Vlogerka była dość niepewna, napotykała też na swojej drodze bariery, chyba w pewnym momencie tracąc orientację. Dopiero gdy Tommy się odezwał i poprowadził ją swoim głosem, udało się dziewczynie dotrzeć do „mety”.

- To było naprawdę bardzo trudne. Im bardziej się od ciebie oddalałam tym było straszniej – przyznała Jackie. – Musisz mieć chyba niesamowity słuch!

-… słucham? – wybuchnął śmiechem Tommy.

Potrzeba czasu

Kanał Brytyjczyka w serwisie YouTube to mnóstwo filmików o różnej tematyce. Tommy pokazuje, jak robi burgera, przy okazji wylewając piwo, jak po raz pierwszy robi własną pizzę z Franco, zaprzyjaźnionym Włochem z pizzerii. Znalazł się tam nawet klip, gdzie Tommy po raz pierwszy siada za kierownicę, by przejechać się samochodem po placu.

Mężczyzna pokazuje, że niepełnosprawność nie jest dla niego jakimś dużym ograniczeniem. Po prostu na pewne rzeczy potrzebuje trochę więcej czasu niż widzący, jak np. podczas prawie 12-minutowej wypłaty pieniędzy z bankomatu. Owszem, zalicza małe pomyłki, ale potrafi z nich żartować, a przy okazji spokojnie prosi oczekujących o cierpliwość.

Najważniejsze jednak, że nie boi się robić rzeczy, których pragnie, zważając jednocześnie, by nie zrobić innym krzywdy.