Akcja „Wybory dostępne dla wszystkich”

Rusza akcja „Wybory dostępne dla wszystkich”. 4 kwietnia, w ostatnim dniu zgłaszania kandydatów i kandydatek w wyborach prezydenckich, startuje obywatelski monitoring dostępności kampanii wyborczej dla osób z niepełnosprawnościami.

W Polsce żyje około pięciu milionów wyborców i wyborczyń z różnymi rodzajami niepełnosprawności. Ich podstawowe prawa obywatelskie wciąż nie są w pełni przestrzegane. Brakuje łatwych do wyszukania i zrozumiałych informacji o programach wyborczych, brakuje dostępnych dla osób z niepełnosprawnościami stron internetowych i spotkań z kandydatami i kandydatkami, a także w pełni dostępnych lokali wyborczych.

Sojusz organizacji i instytucji

– Dotychczas osoby z niepełnosprawnościami nie były postrzegane jako pełnoprawni wyborcy i wyborczynie. Kandydaci i kandydatki w wyborach kompletnie o nich zapominali – mówi Anna Duniewicz, koordynatorka Inicjatywy „Nasz Rzecznik”, współpracującej z Biurem Rzecznika Praw Obywatelskich. Chcemy to zmienić!

W trwającej kampanii prezydenckiej organizacje społeczne działające na rzecz praw człowieka i zasad państwa prawa wspólnie z Biurem Rzecznika Praw Obywatelskich upominają się o pełną dostępność procesu wyborczego dla osób z niepełnosprawnościami. Inicjatywa „Nasz Rzecznik”, Akcja Demokracja, Fundacja Wielogłosu, Fundacja Blind&Proud, Fundacja Odpowiedzialna Polityka, Fundacja Avalon, Stowarzyszenie „Pro Civium” oraz inne organizacje partnerskie angażują się i zachęcają wszystkich do obywatelskiego monitoringu spotkań, materiałów oraz lokali wyborczych.

Każdy może dołączyć

Do akcji „Wybory dostępne dla wszystkich” może przyłączyć się każda osoba, dla której dostępne wybory to ważna sprawa. – Nie ma demokratycznych wyborów bez osób z niepełnosprawnościami. Prawo do głosowania jest gwarantowane w Konstytucji, a prezydent ma reprezentować wszystkie Polki i Polaków – podkreśla Anna Tomaszewska z Akcji Demokracji. 

10 kwietnia na stronie DostepneWybory.pl, prowadzonej przez organizacje społeczne, oraz w zakładce dostepne-wybory na portalu Rzecznika Praw Obywatelskich zostaną zamieszczone materiały zarówno dla wyborców i wyborczyń, potrzebne do obywatelskiego monitoringu wyborów, jak i te dla Komitetów wyborczych, umożliwiające zapewnienie dostępności. Znajdą się tam: ankieta oceny dostępności spotkań z kandydatkami i kandydatkami oraz ankieta dostępności lokali wyborczych. Będą tam również minimalne wytyczne dla spotkań wyborczych opracowane przez Radę Osób z Niepełnosprawnościami przy Rzeczniku Praw Obywatelskich, przydatne poradniki, instrukcje, raporty. Na podstawie obywatelskich ankiet na stronie DostepneWybory.pl będą na bieżąco publikowane oceny zaangażowania poszczególnych kandydatów i kandydatek w zapewnienie dostępności spotkań.

Aby włączyć się w obywatelski monitoring spotkań wyborczych, wystarczy wziąć udział w spotkaniu wyborczym wybranego kandydata lub kandydatki w dowolnej miejscowości i wypełnić krótką ankietę oceny dostępności spotkania. Dodatkową pomocą może być poradnik.

Równie prosty jest monitoring dostępności lokali wyborczych dla osób z niepełnosprawnościami. – Może się w niego włączyć każda osoba, która chce pokazać, jak ważna  dla prawdziwej demokracji jest pełna dostępność, co aktywistki i aktywiści Akcji Demokracji udowodnili w poprzednich wyborach – zachęca Katarzyna Jaślar z Akcji Demokracji.
 

Ankiety można wypełnić online, nawet na komórce:

https://bip.brpo.gov.pl/wspolne_dzialania/content/spotkania-wyborcze-dostosowane-do-potrzeb-osob-z-niepelnosprawnosciami

Można je też wydrukować, wypełnić ręcznie i zdjęcie lub skan wysłać mailem na adres cps@brpo.gov.pl. Ankieta do wydruku:

https://bip.brpo.gov.pl/sites/default/files/2025-04/Spotkania-wyborcze-dostosowane-do-potrzeb-osob-z-niepelnosprawnosciami-arkusz-oceny-do-wydruku.pdf

Wypełnione ankiety trafią do Biura Rzecznika Praw Obywatelskich i znajdą się w raporcie RPO.

– Dzięki waszemu zaangażowaniu mamy szansę zwiększyć świadomość społeczną o prawach osób z niepełnosprawnościami – mówi Dariusz Supeł, koordynator akcji z Biura RPO.

Akcja „Wybory dostępne dla wszystkich” pomoże przygotowywać dostępne spotkania z kandydatami i kandydatkami, bo organizacje zaangażowane w akcję będą przyznawać punkty za dostępność, opisywać dobre praktyki i regularnie informować komitety wyborcze, co muszą poprawić.

– Obywatelski monitoring dostępności wyborów pozwoli uwrażliwić kandydatów i kandydatki na potrzeby wszystkich grup wyborców, co z kolei ułatwi osobom z niepełnosprawnościami świadomy udział w wyborach. Wspólnie zadbajmy o wybory dostępne dla wszystkich – zachęca Zofia Lutkiewicz z Fundacji Odpowiedzialna Polityka.

– W wyborach liczy się każdy wyborca i każda wyborczyni, i każdy głos ma równą wartość – podkreśla Anna Wróblewska z Fundacji Blind&Proud.

Do akcji „Wybory dostępne dla wszystkich” i skorzystania z przygotowanych przez ekspertki i ekspertów wskazówek zaproszone są wszystkie komitety wyborcze.

https://bip.brpo.gov.pl/sites/default/files/2025-04/Poradnik-Minimalne-wytyczne-dla-spotkan-wyborczych.pdf

To po ich stronie leży zapewnienie dostępności spotkań i materiałów kampanijnych dla wszystkich wyborców. Czas na ich ruch!