„Koperty” według potrzeb

1 września 2014 r. wszedł w życie przepis, który zobowiązuje organ właściwy do zarządzania ruchem na drogach do wyznaczania odpowiedniej liczby tzw. kopert adekwatnie do wielkości danego parkingu. Sprawdziliśmy, jak nowe prawo działa w praktyce.

Zgodnie z nowym artykułem 12a Ustawy o drogach publicznych, zarządzający ruchem na drogach ma wyznaczać miejsca parkingowe dla posiadaczy karty parkingowej na drogach publicznych, w strefach zamieszkania oraz strefach ruchu. Od 1 września 2014 r. ma to być:

• 1 „koperta” – jeżeli liczba wszystkich stanowisk wynosi 6–15;
• 2 „koperty” – jeżeli liczba stanowisk wynosi 16–40;
• 3 koperty – jeżeli liczba stanowisk wynosi 41–100;
• a jeśli stanowisk jest więcej niż 100 – 4 proc.

- Art. 12a jest przepisem już obowiązującym, który dotyczy zarówno stref płatnego parkowania, jak i stref zamieszkania i stref ruchu. Przepis ma zastosowanie w przypadku wyznaczania nowych miejsc przeznaczonych na postój pojazdów. Zatem dotyczy nowych inwestycji – wyjaśnia Piotr Popa, rzecznik prasowy Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju (MIiR).

Zaznacza także, że zgodnie z art. 10 Ustawy Prawo o ruchu drogowym minister właściwy ds. transportu sprawuje nadzór nad zarządzaniem ruchem jedynie na drogach krajowych, na których organem zarządzającym jest Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad (GDDKiA), z wyłączeniem dróg publicznych położonych w miastach na prawach powiatu i w Mieście Stołecznym Warszawie, i nie może ingerować w działania podejmowane przez organy zarządzające ruchem na pozostałych drogach publicznych, w strefach ruchu i zamieszkania.

Czy tylko nowe inwestycje?

- Ustawa z 23 października 2013 r. o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw, zawiera przepis (art. 8), zgodnie z którym do projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, w stosunku do których podjęto uchwałę o przystąpieniu do sporządzenia albo zmiany planu oraz zawiadomiono o wyłożeniu projektu planu do publicznego wglądu, a plan nie został uchwalony do dnia wejścia w życie ustawy, stosuje się przepisy dotychczasowe – mówi rzecznik MIiR. – Obowiązujące w dniu wejścia w życie ustawy miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego zachowują moc. Zatem nie ma konieczności dokonywania zmiany w zakresie minimalnej liczby miejsc do parkowania, obowiązujących i będących w trakcie uchwalania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego.

Z takim podejściem nie zgadza się Krzysztof Pater, były minister polityki społecznej i doradca sejmowej Komisji Polityki Społecznej i Rodziny:

- Moim zdaniem ta interpretacja budzi poważne wątpliwości. Jeśli założymy, że przepis dotyczy tylko nowych inwestycji, to doprowadzi nas to do tego, że plan zagospodarowania przestrzennego ma określić minimalną liczbę miejsc do parkowania, a art. 12a nie określa minimalnej liczby „kopert”, tylko mówi o konkretnych wskaźnikach. Opinia ministerstwa jest wiążąca, ale trzeba zastanowić się nad korektami.

Zamknąć, wyburzyć?

Wiedza o nowo obowiązujących od 1 września ub.r. przepisach nie jest powszechna wśród projektantów, co potwierdza Tomasz Pracki z Biura Drogownictwa i Komunikacji m.st. Warszawy.

- Jeżeli wpływa do nas dokumentacja, w której uwzględnione są miejsca do parkowania dla osób z niepełnosprawnością, wymagamy naniesienia odpowiedniej liczby miejsc parkingowych w nowych inwestycjach. Ale wiedza o przepisie nie jest powszechna i projektanci są mocno zdziwieni, że wymaga się większej liczby „kopert” – mówi Tomasz Pracki.

Przyznaje, że w inwestycjach bliżej centrum miasta niekiedy nie można uwzględnić przewidzianej przepisami liczby „kopert”.

- Na przykład ul. Browarna w Warszawie ma 5 m szerokości, a chodnik metr. Wprowadzenie odpowiedniej liczby „kopert” wymagałoby albo zamknięcia ulicy dla ruchu, albo likwidacji chodnika, albo wyburzenia kamienicy, co nie jest oczywiście możliwe – podkreśla.

Biuro Drogownictwa i Komunikacji nie prowadzi dokładnych statystyk, jednak Tomasz Pracki zaznacza, że nie ma wielu projektów, w których niemożliwe byłoby uwzględnienie art. 12a.

- Wszędzie, gdzie jest taka możliwość, nakazujemy projektantom wyznaczanie odpowiedniej liczby „kopert”, i w inwestycjach oddalonych od centrum nie stanowi to zazwyczaj większego problemu. – Jego zdaniem widać zapotrzebowanie na tego typu miejsca. – Problem w tym, że od tego przepisu nie ma żadnych wyjątków, co może stanowić przeszkodę w realizacji. Trudno zastosować ten przepis do każdego rozwiązania projektowego.

Rzecznik MIiR podkreśla, że gdy w wyniku prowadzonych robót na danym parkingu następuje ponowne wyznaczenie miejsc przeznaczonych na postój pojazdu, czyli następuje zmiana stałej organizacji ruchu na tej drodze, to wówczas należy stosować art. 12a Ustawy o drogach publicznych:

- Jeśli zaś wymieniana byłaby nawierzchnia, a oznakowanie na parkingu nie zmieniało się, to nic się nie zmienia.

Koperty przy autostradach

Jan Krynicki, rzecznik prasowy Biura GDDKiA, organu zarządzającego na drogach krajowych, informuje, że na każdym Miejscu Obsługi Podróżnych (MOP), w każdej ze stref parkingowych, wymagane jest przygotowanie stanowisk dla pojazdów osób z niepełnosprawnością.

- Zwyczajowo są to 2 specjalnie oznaczone stanowiska w sąsiedztwie budynku stacji paliw, 2 przy restauracji, 1 w sąsiedztwie budynku toalet i 1 w strefie piknikowej.

Wszystkie dotychczas oddane dla podróżnych obiekty zostały oddane do użytku przed wrześniem zeszłego roku – nie licząc MOP Machnacz przy autostradzie A1, który uzyskał pozwolenie na budowę także przed terminem wskazanym w art. 12a. Oznacza to, że nie musieliśmy stosować wymogów wskazanych w Ustawie o drogach publicznych. Mimo to MOP ten, oferujący łącznie 58 stanowisk postojowych dla samochodów osobowych, zapewnia 4 stanowiska dla pojazdów osób z niepełnosprawnością i 4 miejsca dla pojazdów rodzin podróżujących z małymi dziećmi – mówi Krynicki.

W rozpatrywanym obecnie pozwoleniu na budowę MOP Komorów przy autostradzie A4 zaplanowanych jest 110 miejsc postojowych dla samochodów osobowych, w tym minimalnie 10 „kopert”.

- Na realizowanym obecnie MOP Baranów III będą 164 miejsca dla pojazdów osobowych i 7 dla pojazdów osób niepełnosprawnych. Na MOP II Baranów będzie 105 stanowisk dla pojazdów osobowych, w tym 6 dla osób niepełnosprawnych – dodaje rzecznik GDDKiA.

Nowe miejsca w miastach

Zarząd Dróg Miejskich (ZDM) w Warszawie, odpowiedzialny za „koperty” w Strefie Płatnego Parkowania, informuje, że wszystkie wnioski wpływające do Zarządu Dróg Miejskich od osób z niepełnosprawnością w związku z utworzeniem miejsca parkingowego, są rozpatrywane pozytywnie.

- Wychodzimy z założenia, że osoby te wiedzą najlepiej, gdzie takie miejsca są najbardziej potrzebne. Wyjątki stanowią te wnioski, gdzie np. z przyczyn technicznych nie ma możliwości wykonania miejsca parkingowego, którego parametry byłyby zgodne z przepisami. Wszystkie projekty we wrześniu 2014 r. były już przygotowywane na podstawie nowych przepisów. Obecnie mamy zatwierdzonych pięć projektów, w uzgodnieniach czeka kilkanaście kolejnych – mówi Karolina Gałecka, rzecznik ZDM.

Oznacza to w praktyce, że liczba „kopert” wyznaczana jest we wskazanych przez osoby z niepełnosprawnością miejscach zgodnie z art. 12a Ustawy o drogach publicznych.

- W momencie poszerzania strefy sami wyznaczamy miejsca dla osób niepełnosprawnych w przygotowanym projekcie organizacji ruchu, jednak od 1 września 2014 r. nie było poszerzenia Strefy Płatnego Parkowania Niestrzeżonego w stolicy. Natomiast osoba z niepełnosprawnością zawsze może wystąpić do ZDM z wnioskiem o utworzenie „koperty” – dodaje Gałecka.

Zarząd Dróg Wojewódzkich (ZDW) w Zielonej Górze podczas przebudowy i rozbudowy dróg wojewódzkich dokonywał jedynie przebudowy istniejących miejsc parkingowych, których ze względów technicznych, jak tłumaczy, nie można zlokalizować poza pasem drogowym.

- Po wprowadzeniu obowiązku wyznaczania adekwatnej co do wielkości parkingu liczby miejsc dla osób z niepełnosprawnością ZDW nie realizował dotąd i nie realizuje obecnie żadnej dokumentacji, w której zachodziłaby konieczność projektowania miejsc postojowych – mówi Grzegorz Szulc, zastępca dyrektora ds. zarządzania drogami i mostami.

Dodaje też, że przed zmianą przepisów w każdym przypadku przebudowy miejsc parkingowych ZDW brał pod uwagę potrzeby osób z niepełnosprawnością i w większości przypadków wyznaczano dla nich miejsca postojowe.

Na efekty trzeba poczekać

Według Sławomira Piechoty, przewodniczącego sejmowej Komisji Polityki Społecznej i Rodziny, za ok. dwa lata będzie można zobaczyć, jak w praktyce działa art. 12a.

- Założyliśmy, że będzie to proces ewolucyjny, bo nigdy dotąd nie było takich przepisów. Wprowadziliśmy miękki zapis w ustawie, gdyż początkowo wzbudzał on duży opór. Jednak jeśli nie będzie realizowany, będziemy interweniować – zapowiada poseł.

Krzysztof Pater dużą rolę w szerzeniu wiedzy o tym przepisie i jego wdrażaniu wyznacza radnym:

- Powinni na swoim terenie inicjować interpelacje i pilnować, aby przepis żył. Nawet jeśli to się stanie za pół roku, rok, to można dużo zrobić.