Ustawa o asystencji w wykazie prac legislacyjnych rządu! Pełnomocnik zdradza szczegóły

Zgodnie z obietnicą, jaką podczas Wielkiej Gali Integracji złożył Pełnomocnik Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych Łukasz Krasoń, rządowa i zgodna z Konwencją ONZ ustawa o asystencji osobistej została wpisana do wykazu prac legislacyjnych Rady Ministrów. Co to oznacza i jakie zapisy zawiera ta oczekiwana od dawna ustawa?

Mateusz Różański: Dzisiaj wpisano ustawę wykazu prac rząd co to oznacza? Kiedy trafi ona do Sejmu?

Pełnomocnik Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych Łukasz Krasoń: Uzyskanie wpisu ustawy do prac legislacyjnych rządu jest to ważny etap w procesie tworzenia prawa w Polsce. W tym momencie możemy już pokazać proponowane przez nas rozwiązania i rozpocząć konsultacje społeczne i międzyresortowe. Po ich przeprowadzeniu – skierujemy ustawę do Komitetu Stałego Rady Ministrów i do samej Rady Ministrów. Mam nadzieję, że już w pierwszym kwartale 2025 roku ustawa trafi do Sejmu, a po pracach parlamentarnych zostanie podpisana przez prezydenta.

Czym różni się ona od tej, przygotowanej przez Kancelarię Prezydenta?

Nasz projekt jest realizacją zapisów Konwencji ONZ o Prawach Osób z Niepełnosprawnościami. Dlatego m.in. obejmuje on młodzież - asystencja będzie dostępna dla osób poniżej 18 roku życia. Dodatkowo, zgodnie z naszym projektem, to osoba z niepełnosprawnością będzie decydować, kto będzie jej asystentem, wybierając go spośród osób zaproponowanych przez powiat lub działającą na danym terenie organizację pozarządową, będzie mogła też wskazać go bezpośrednio. Kluczową różnicą jest właśnie samozarządzanie — naprawdę ważne jest dla mnie to, że osoba z niepełnosprawnością będzie mogła sama wybrać sobie asystenta, podpisać umowę trójstronną z nim i podmiotem realizującym asystencję na danym terenie i sama zarządzać tym, jak realizowana będzie ta usługa.

Jak w myśl tej ustawy będzie można ubiegać się o usługi asystenckie?

Gdy ustawa zostanie już podpisana przez prezydenta, rozpocznie się pracochłonny proces przygotowania do wprowadzenia jej w życie. To przede wszystkim odrębny system komputerowy, którego zadaniem będzie maksymalne uproszczenie procedury uzyskania usług asystenckich przez osobę z niepełnoprawnością. Osoba, która spełni zawarte w ustawie warunki, będzie miała zagwarantowane ustawowe prawo do asystenta. By móc korzystać z tej usługi będzie trzeba złożyć wniosek i odbyć spotkanie z zespołem określającym zakres asystencji i stawkę dla przyszłego asystenta. Bo w naszym projekcie, w przeciwieństwie do tego prezydenckiego, stawki asystentów będą zróżnicowane ze względu na zakres podejmowanych przez nich czynności i faktyczne potrzeby osoby z niepełnosprawnością, ale też to, czy asystent będzie mieszkał w tej samej miejscowości, co osoba z niepełnosprawnością czy będzie musiał do niej dojeżdżać. Gdy już ustalony będzie zakres wsparcia i wynagrodzenie asystenta, osoba z niepełnosprawnością będzie mogła wybrać sobie asystenta i rozpocząć realizację usługi.

Kto według tej ustawy będzie mógł zostać asystentem?

Przede wszystkim chcemy podnieść rangę i prestiż zawodu asystenta osobistego. Gdy ustawa będzie już realizowana w praktyce, pojawi się tak naprawdę nowa gałąź usług. Oceniamy, że docelowo będzie z nich korzystać około 100 tysięcy osób. Asystentem będzie mógł zostać każdy, z kim dana osoba z niepełnosprawnością będzie chciała podpisać stosowną umowę. Oczywiście będzie też cała procedura weryfikacji, np. sprawdzenie niekaralności, ale też szkoleń. Te będą realizowane również online i będą dopasowane do potrzeb danej osoby. W niektórych przypadkach będą zawierały komponent dotyczący czynności medycznych, jeśli takie będą potrzebne. Chcemy, by ten proces był możliwie szybki i pozbawiony zbędnej biurokracji. Pomoże w tym właśnie system komputerowy, o którym mówiłem.

Co chciałby Pan przekazać osobom z niepełnosprawnością czekającym na tę ustawę?

Ta ustawa wpłynie w sposób rewolucyjny na jakość życia ogromnej liczby osób z niepełnosprawnościami w Polsce i gruntownie zmieni postrzeganie osób z niepełnosprawnościami w naszym kraju. Taka forma wsparcia, realizowana nie tylko poprzez transfery pieniężne, ale przede wszystkim usługi, to kierunek, w którym powinniśmy dążyć. Bardzo się cieszę , że realizujemy cel, który postawiłem sobie, obejmując stanowisko pełnomocnika.