Ponad jedną piątą populacji Polski stanowią seniorzy. To wyzwanie dla neurologii

Według najbardziej aktualnych danych Głównego Urzędu Statystycznego, w 2023 roku w Polsce liczba osób powyżej 65 roku życia wynosiła ponad 7,5 mln, co stanowiło ponad 20 proc. ogólnej liczby ludności. W stosunku do roku poprzedniego, liczba seniorów powiększyła się o niemal 200 tysięcy. Te dane nie pozostawiają wątpliwości, że Polacy są jednym z najszybciej starzejących się społeczeństw. Według prognoz, w 2050 roku osoby mające ponad 60 lat będą stanowić 40 proc. społeczeństwa. A wiadomo, że starszy wiek jest jednym z najistotniejszych czynników ryzyka chorób mózgu, zwłaszcza udarów i chorób neurozwyrodnieniowych, takich jak choroba Parkinsona czy choroba Alzheimera.

- Starzenie się społeczeństwa to jeden z najważniejszych powodów, dla których decydenci powinni zwrócić zdecydowanie więcej uwagi na neurologię. Ta dziedzina wymaga pilnych zmian po to, żeby mogła odpowiedzieć na szybko rosnące potrzeby społeczne. Konieczne są kompleksowe zmiany w organizacji opieki neurologicznej w Polsce, zwiększenie liczby neurologów i personelu pomocniczego, wzrost nakładów na neurologię, a także wdrożenie modelu opieki długoterminowej nad seniorami. Jako Polskie Towarzystwo Neurologiczne służymy wsparciem we wszystkich działaniach zmierzających do wypracowania takiego modelu i do poprawy sytuacji osób starszych w Polsce – podkreśla prof. dr hab. n. med. Alina Kułakowska, prezes Polskiego Towarzystwa Neurologicznego.

Światowy Dzień Seniora

14 listopada obchodzimy Światowy Dzień Seniora. To święto ma na celu zwrócenie uwagi na zagadnienie jakości życia osób starszych, na ważną rolę, jaką odgrywają oni w społeczeństwie oraz na konieczność wspierania ich w codziennym życiu, choćby poprzez zapewnienie możliwości rozwijania zainteresowań, udziału w życiu kulturalnym i sportowym oraz dostępu do opieki medycznej. Niestety z danych GUS wynika, że z roku na rok pogłębiają się problemy seniorów, przede wszystkim finansowe i zdrowotne. Jedną z największych bolączek osób z tej grupy wiekowej jest utrudniony dostęp do opieki zdrowotnej, w tym do lekarzy neurologów, których jest zdecydowanie za mało, aby zaspokoić potrzeby starzejącego się społeczeństwa. Wraz z wiekiem zwiększa się zachorowalność na choroby układu nerwowego. Już teraz ponad 500 tys. osób w Polsce choruje na choroby otępienne, w tym najwięcej na chorobę Alzheimera, 90 tys. na chorobę Parkinsona, a udar mózgu rocznie dotyka 90 tys. osób. Według prognoz, liczby te będą w najbliższej przyszłości szybko rosły. Gwałtownie rosnąca liczba pacjentów dotkniętych tymi chorobami przekłada się na przepełnienie oddziałów neurologicznych, które z powodów finansowych i kadrowych nie są w stanie sprostać takiemu wyzwaniu i leczyć wszystkich chorych.

- Ponad 50 proc. pacjentów na każdym oddziale neurologicznym w Polsce stanowią osoby po 65 roku życia, w niektórych województwach ten odsetek wynosi nawet ponad 60 proc. Średnia wieku pacjentów na oddziałach neurologicznym to ponad 64 lata. Są to pacjenci, którzy często są obciążeni wielochorobowością i między innymi dlatego ich hospitalizacja trwa dłużej. Podczas gdy, średni czas hospitalizacji na oddziale neurologicznym wynosi 6-8 dni, to w przypadku pacjentów po 65 roku życia wydłuża się do 9-11 dni. To oznacza większe obciążenie personelu tych oddziałów. Pojawiają się też trudności z rozliczeniem kosztów leczenia pacjentów z wielochorobowością. Ponadto, widzimy, żezmienił się model rodziny i coraz częściej zdarza się, że mamy problem z tym, aby zapewnić starszym pacjentom dalszą opiekę. Dlatego bardzo ważne jest opracowanie jasnej ścieżki postępowania w takich przypadkach – jako neurolodzy musimy wiedzieć, gdzie możemy bezpiecznie przekazać tych pacjentów z oddziałów neurologii, których stan zdrowia nie wymaga leczenia w warunkach oddziału szpitalnego, jednak uniemożliwia im niezależne, samodzielne funkcjonowanie – mówi prof. dr hab. n. med. Alina Kułakowska z Kliniki Neurologii Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku, prezes Polskiego Towarzystwa Neurologicznego.

Grupa robocza ds opieki długotereminowej

W marcu tego roku Minister ds. Polityki Senioralnej, Marzena Okła-Drewnowicz zainicjowała powołanie międzyresortowego zespołu do spraw systemowych rozwiązań związanych z opieką nad osobami starszymi. W ramach tego zespołu została powołana grupa robocza do spraw opieki długoterminowej. Zakres jej prac obejmuje problematykę domów pomocy społecznej, zakładów opiekuńczo-leczniczych i pielęgnacyjno-opiekuńczych, dostępności świadczeń i usług, wsparcia środowiskowego oraz wsparcia rodziny w opiece nad seniorem. Obecnie trwają prace w zakresie koordynacji w obszarze opieki długoterminowej.

- Polskie Towarzystwo Neurologiczne deklaruje chęć współpracy z Minister ds. Polityki Senioralnej. Służymy naszym doświadczeniem i naszą wiedzą merytoryczną, i z chęcią  wesprzemy wszelkie działania, których celem jest poprawa sytuacji w zakresie zapewnienia seniorom dostępu do kompleksowej i odpowiedniej jakości opieki długoterminowej – podkreśla prof. Alina Kułakowska, prezes PTN.