Wspólna lekcja wrażliwości. Premiera spektaklu „Brzydkie Kaczątko”

Czym jest dostępność teatru? Jak wpisywać szczególne potrzeby twórców i odbiorców w teatralne dzieło? Odpowiedzi na te pytania przynosi projekt realizowany przez Teatr Pinokio w Łodzi, który jest laureatem Ogólnopolskiego Konkursu „Kultura Wrażliwa”. Jego zwieńczeniem będzie przedstawienie „Brzydkie kaczątko” przygotowywane we współpracy zespołu teatru z osobami z alternatywną motoryką, niepełnosprawnością intelektualną i neuroróżnorodnością. Premiera już 16 listopada.

Ogólnopolski Konkurs „Kultura Wrażliwa”, organizowany przez Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych zakłada produkcję wydarzenia artystycznego z udziałem osób z niepełnosprawnościami oraz twórców zawodowo zajmujących się daną dziedziną sztuki. Propozycja Teatru Pinokio w Łodzi, obejmująca realizację oraz późniejszą eksploatację przedstawienia „Brzydkie kaczątko” zdobyła uznanie organizatorów konkursu i zapewniła projektowi finansowanie.

Warsztaty 

Przed rozpoczęciem prac nad spektaklem zorganizowano cykl warsztatów aktorskich, ruchowych oraz z emisji głosu, w których udział wzięły osoby z alternatywną motoryką. Przygotowano też zajęcia edukacyjne „Tworzenie opowiadania. Tworzenie dialogu” dla osób z niepełnosprawnością intelektualną.

- Te spotkania, rozmowy i wspólne działania umożliwiły nam wnikliwe rozpoznanie potrzeb naszych odbiorców. Zastanawialiśmy się też, na ile nienormatywność ekspresji w ruchu może stanowić dodatkową wartość artystyczną – mówi Bartosz Kurowski, koordynator projektu, a zarazem reżyser „Brzydkiego kaczątka”, który do prac nad przedstawieniem zaprosił nie tylko aktorki i aktorów oraz realizatorów i realizatorki z Teatru Pinokio w Łodzi, ale również twórców z alternatywną motoryką, osoby z niepełnosprawnością wzroku, z niepełnosprawnością intelektualną i osoby neuroróżnorodne.

Wśród nich jest Tatiana Cholewa (choreografka poruszająca się na wózku), a także występujący gościnnie: Anna Dzieduszycka, Wiktoria Cymer, Joanna Puchała oraz Łukasz Derendarz, który dołączył do obsady, uprzednio będąc uczestnikiem warsztatów.

- Oni reprezentują osoby, które nierzadko – jako twórcy oraz jako odbiorcy – mają ograniczony dostęp do kultury i sztuki. Dlatego ich doświadczenia są nie do przecenienia i umożliwiają tworzenie spektaklu dostępnego – podkreśla Bartosz Kurowski. – Zależało nam na wypracowaniu takiego procesu twórczego, który w założeniu i od samego początku będzie ukierunkowany na priorytet dostępności rezultatu w możliwie najszerszym zakresie otwierając teatr na różnorodność odbioru – dodaje.

Pomoże w tym również wprowadzenie audiodeskrypcji (symultanicznego opisu tego, co widać na scenie, przygotowywanego dla osób z niepełnosprawnością wzroku), symultanicznego tłumaczenia na Polski Język Migowy i wykorzystanie pętli indukcyjnej (systemu poprawiającego jakość słyszenia dla osób z aparatami słuchowymi), zainstalowanej w ramach projektu. Wykorzystanie zasad prostego języka do stworzenia scenariusza rozszerzy grupę odbiorców o publiczność z niepełnosprawnością intelektualną. Twórcy nie zapominają też o odbiorcach szczególnie wrażliwych na bodźce sensoryczne. Tempo oraz dynamika przedstawienia zostaną dostosowane do ich potrzeb a poczucie bezpieczeństwa w Teatrze Pinokio w Łodzi zapewni im także dobrze znany Pokój Spokój – miejsce wyciszenia, z którego każdy może skorzystać.

Sam spektakl, przygotowywany z myślą o widzach od czwartego roku życia, stanowić ma rzetelne, ale także zabawne przeniesienie na scenę popularnej baśni Hansa Christiana Andersena, oprawionej w konwencję teatru formy. Barwne, przerysowane lalki i maski oraz muzyka, piosenki i ruch przykują uwagę odbiorcy, by ukierunkować ją na ważne sprawy – kategorie tolerancji i akceptacji, a także prawo do szacunku oraz poszukiwania własnej drogi i miejsca dla siebie.

Premiera odbędzie się 16 listopada. Szczegółowe informacje na temat spektaklu oraz biletów dostępne są na stronie internetowej teatru Pinokio.

Brzydkie kaczątko

Autor: Hans Christian Andersen

Reżyseria: Bartosz Kurowski

Scenografia: Mateusz Mirowski

Muzyka: Łukasz Matuszyk

Choreografia: Tatiana Cholewa

Edukacja: Marta Magalska

Audiodeskrypcja: Danuta Kołaczek

Tłumaczenie na PJM: Zuzanna Gieras

Obsada: Łukasz Batko, Wiktoria Cymer (gościnnie), Łukasz Derendarz (gościnnie), Anna Dzieduszycka (gościnnie), Hanna Matusiak, Piotr Osak, Joanna Puchała (gościnnie), Natalia Wieciech

Inspicjentki: Aleksandra Mysłek, Anna Woźniak-Płacek

Realizacja światła: Marcin Gorczak

Realizacja dźwięku: Kamil Stasiak

Montażyści: Roman Chmielewski, Dariusz Kielan

Garderobiana: Dagmara Szczygieł-Mączewska

Konsultacja języka prostego: Agnieszka Bienias, Piotr Jędrzejewski, Anna Wieczorek

Plakat: uczniowie i uczennice ze Szkoły Podstawowej Specjalnej nr 176 w Łodzi

Producent: Leon Jachimiak

Premiera: 16 listopada 2024 roku