Polscy seniorzy: czują się młodziej niż wskazuje metryka, chętnie korzystają z Internetu i boją się biedy, wykluczenia i niedołężności

Ponad połowa polskich seniorów (53 proc. ankietowanych) czuje się młodziej niż wskazywałaby na to metryka. Prawie tyle samo z nich (45 proc.) przyznaje, że jest niemal cały czas online. Jednocześnie seniorzy wyrazili swoje obawy co do przyszłości – w obszarach dotyczących zdrowia, finansów oraz życia społecznego. Wszystkie te informacje zebrała Fundacja SeniorApp w ramach badania „Ocena potrzeb w zakresie wsparcia dla Seniorów w Polsce” 2024. Wyniki zaprezentowano 29 października w Warszawie podczas inauguracji już IV edycji raportu pod tym samym tytułem.

- Jesteśmy dumni, że po raz kolejny możemy zaprezentować wyniki naszych wielomiesięcznych prac i podzielić się z opinią publiczną, decydentami, wartościowymi informacjami na temat potrzeb polskich seniorów. W tym roku po raz pierwszy inauguracja raportu ma miejsce w stolicy Polski, a patronat honorowy nad tym wydarzeniem objęła m.in. Minister do spraw Polityki Senioralnej. Jest to dowód na rosnące znaczenie polityki senioralnej wśród innych polityk publicznych. Cieszymy się, że zbierane przez nas dane stanowią cenne źródło informacji nie tylko w celu doskonalenia oferty usług dla seniorów w ramach SeniorApp, ale także, że wzbudzają zainteresowanie ekspertów i decydentów – powiedział Przemysław Mroczek Prezes Zarządu SeniorApp.

Szlachetne zdrowie

Badanie przygotowane w ramach raportu zostało przeprowadzone na grupie 1584 seniorów i dotyczyło 4 obszarów. Pierwszy z analizowanych w publikacji to zdrowie. W każdej grupie wiekowej właśnie potrzeby dotyczące pomocy zdrowotnej (lekarskiej, rehabilitacyjnej, pielęgnacyjnej, itp.) były wskazywane przez respondentów najczęściej. Jak wynika z prezentowanych danych, seniorom w kontekście ochrony zdrowia najbardziej doskwierają długie terminy wizyt na potrzebne zabiegi czy badania. Ponadto blisko połowa ankietowanych wskazuje na słaby dostęp do specjalistów w swojej okolicy, wysokie ceny usług zdrowotnych i badań oraz wysokie ceny leków.

W tym kontekście zrozumiałe wydaje się wyrażone w raporcie oczekiwanie respondentów co do dostępu do darmowych szczepień dla seniorów, np. w ramach listy bezpłatnych leków 65+. Odpowiedź „Zdecydowanie tak” zaznaczyło 72 proc. ankietowanych, a 17 proc. wybrało „Raczej tak”. Właśnie dostęp do bezpłatnych szczepień oraz chęć zadbania o własne zdrowie to kluczowe czynniki, które skłoniłyby seniorów do korzystania ze szczepień ochronnych.

- Wydaje się, że zwiększenie dostępności szczepień poprzez sukcesywne włączanie ich na listę bezpłatnych leków może być szansą na poprawę wskaźników wyszczepialności w najstarszych grupach wiekowych – skomentował te wyniki prof. dr hab. n. med. Tomasz Targowski, konsultant krajowy w dziedzinie geriatrii.

Starość? Najwcześniej po 70.

Osoby w wieku powyżej 55 lat określiły, że ich zdaniem starość zaczyna się po 70. r. ż. (43 proc. odpowiedzi), a na drugim miejscu znalazła się odpowiedź, że po 80. r. ż. (27 proc.). Jednocześnie ponad połowa ankietowanych deklaruje, że czuje się młodziej, niż ich faktyczny wiek. Te dane, zebrane w segmentach raportu pt. „Życie społeczne” oraz „Jakość życia”, wskazują, że seniorzy chcą pozostawać aktywni fizycznie, poszukują kontaktów społecznych, a to wiąże się z dużą szansą dla firm i podmiotów oferujących usługi dla seniorów np. w obszarze rozrywki czy wydarzeń kulturalnych.

Ankietowani wskazują, że regularnie spotykają się z rodziną i znajomymi – w tegorocznej edycji badania odsetek osób, którzy spotykają się ze znajomymi co najmniej raz w tygodniu wzrósł do 45 proc. w porównaniu do 32 proc. z ubiegłego roku. Jednocześnie wciąż ponad połowa ankietowanych deklaruje częstotliwość takich spotkań raz w miesiącu lub rzadziej.

- Wraz z rozwojem społeczeństwa zmienia się struktura społeczna i obserwujemy narastające zjawisko singularyzacji starości. Przekłada się to na różnego rodzaju obawy związane z przyszłością seniorów. Istotny jest fakt, że to nie ten aspekt najbardziej martwi osoby starsze, lecz to, że mogą być ciężarem dla bliskich (38 proc.) lub dotknie ich poważna choroba powodująca niesamodzielność (47 proc.). Wskazuje to na konieczność poszukiwania rozwiązań, w tym z wykorzystaniem nowoczesnych technologii np. teleopieki, telemedycyny, inteligentnych mieszkań, zdalnego wsparcia asystentów w celu zapewnienia nowoczesnej opieki i wsparcia w codziennym funkcjonowaniu – komentuje Kamil Gwozdowski Prezes zarządu Fundacji 4Future.

Wiele z tych usług – czy w zakresie wsparcia w wykonywaniu codziennych czynności, utrzymania domu, czy np. prywatnej opieki medycznej dla seniorów, dostępnych jest za pośrednictwem aplikacji SeniorApp.

Polscy seniorzy w sieci

Wizerunek osoby starszej ze smartfonem nie dziwi już chyba nikogo. Jak się okazuje, z badania przeprowadzonego przez Fundację SeniorApp wynika, że aż 45 proc. badanych jest praktycznie cały czas online. Najczęściej w celu korzystania z sieci wykorzystują smartfony (63 proc. odpowiedzi – wzrost o 3 p.p. względem badania z 2023 r.). To niewątpliwie bardzo ważny czynnik, który powinni brać pod uwagę twórcy aplikacji, których odbiorcami mają być seniorzy.

- Wyniki badania obalają mit o niskiej digitalizacji pokolenia silver, ukazując, że osoby z tej grupy posiadają kompetencje cyfrowe. Główne narzędzia to urządzenia mobilne, a przywiązanie do komputerów wzrasta z wiekiem, co zbliża ich do młodszych generacji. To kluczowa informacja dla podmiotów, które chcą skutecznie komunikować się z silverami. Mit o niskich kompetencjach cyfrowych tej generacji sprawia, że w sieci pozostaje ogromna, niezagospodarowana przestrzeń do kontaktu z tą grupą, liczącą w Polsce niemal 15 milionów osób. Przeciętny Polak ma 43 lata, co podkreśla rosnącą rolę silverów w życiu społecznym, gospodarczym i politycznym. Ta liczna grupa coraz lepiej porusza się w świecie cyfrowym, co ma istotne znaczenie dla przyszłości komunikacji i integracji społecznej – powiedziała Beata Borucka, znana w sieci jako „Mądra Babcia”.

Jak wynika z głównych celów użytkowania Internetu, z aplikacjami dla seniorów dobrze radzą sobie przede wszystkim banki – 71 proc. seniorów deklaruje, że korzysta z bankowości elektronicznej. Poza tym chętnie poszukują informacji (86 proc.), czytają wiadomości z kraju i świata (68 proc.), utrzymują kontakt z innymi osobami (64 proc.) i dokonują zakupów online (55 proc.).

- Swobodny i powszechny dostęp do internetu od wielu lat zmienia sposób pozyskiwania wiedzy i informacji. Nie powinno zatem dziwić, że aż 86 proc. badanych używa internetu do poszukiwania informacji a 68 proc. właśnie wiadomości z kraju i ze świata. Tak jak nie dziwi fakt powszechnego używania bankowości elektronicznej, tak zaskakuje niski odsetek użytkowników aplikacji zdrowotnych, urzędowych czy usługowych. Jak widać przed instytucjonalnymi jak i komercyjnymi dostawcami usług wielka praca do wykonania wśród seniorów – powiedział Igor Marczak, Wiceprezes Zarządu SeniorApp.

Ocena potrzeb w zakresie wsparcia dla Seniorów w Polsce

Fundacja SeniorApp już od 4 lat realizuje badanie i wydaje raport pt. „Ocena potrzeb w zakresie wsparcia dla Seniorów w Polsce”. Dokument ma na celu określenie najważniejszych wyzwań i oczekiwań seniorów wobec państwa i społeczeństwa. Najnowsza edycja raportu, zaprezentowana 29 października 2024 r. podczas konferencji w Warszawie i obejmująca wyniki badania przeprowadzonego wśród seniorów w 2024 r., dostępna jest do pobrania na stronie internetowej seniorapp.pl.