Będą wyższe świadczenia dla opiekunów!

Od lipca 2015 r. świadczenie pielęgnacyjne będzie przysługiwać także opiekunom dorosłych osób z niepełnosprawnością. Będzie to 800 zł obwarowane kryterium dochodowym. Takie są propozycje Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej.

Wszyscy opiekunowie osób z niepełnosprawnością, rezygnujący z pracy, otrzymają świadczenie pielęgnacyjne – czytamy na stronie Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej. Obecnie świadczenie przysługuje jedynie rodzicom niepełnosprawnych dzieci.

Odpowiedź na najważniejszy postulat

Propozycje ministerstwa przedstawiła w poniedziałek, 9 lutego 2015 r., wiceminister Elżbieta Seredyn na spotkaniu z przedstawicielami środowisk osób z niepełnosprawnością i ich opiekunów.

- Przygotowane przez nas rozwiązania są odpowiedzią na najważniejszy postulat opiekunów osób niepełnosprawnych – powiedziała wiceminister Seredyn.

Projekt ustawy zakłada, że świadczenie pielęgnacyjne otrzymają wszystkie osoby, które zrezygnują z pracy (lub jej nie podejmą) z powodu opieki nad niepełnosprawnym członkiem rodziny. Ich dochód na osobę w rodzinie nie będzie mógł jednak przekroczyć 1 tys. zł.

Obecnie świadczenie pielęgnacyjne przysługuje wyłącznie rodzicom niepełnosprawnych dzieci. Opiekunowie dorosłych otrzymują zasiłek dla opiekuna lub specjalny zasiłek opiekuńczy.

- Opiekunowie, pobierający dzisiaj świadczenia, zachowają prawa nabyte. Każdy będzie mógł wybrać, czy woli otrzymywać wsparcie na nowych, czy na dotychczas obowiązujących zasadach – tłumaczy wiceminister Seredyn.

Wysokość świadczenia będzie zależała od wieku osoby, którą zajmuje się opiekun. Opiekunowie osób, które nie ukończyły 18 lat (lub 25 lat, gdy się uczą) otrzymają na rękę 1200 zł (brutto 1638 zł) w 2015 r. oraz 1300 zł (brutto 1774 zł) od 2016 r. Po przekroczeniu tego wieku świadczenie wyniesie 800 zł (brutto 1092 zł). Dla porównania: zasiłek dla opiekuna i specjalny zasiłek opiekuńczy wynoszą obecnie 520 zł (brutto 710 zł).

Świadczenia dla obojga rodziców

Na tym nie koniec zmian. Projekt ustawy zakłada, że każdy z opiekunów osób z niepełnosprawnością może otrzymać świadczenie, gdy zrezygnuje z pracy. Obecnie osoby opiekujące się np. dwoma osobami z niepełnosprawnością mogą otrzymać wyłącznie jedno świadczenie, nawet jeśli oboje zrezygnowali z pracy.

Świadczenie będą mogli dostać także emeryci i renciści. Obecnie takiej możliwości nie mają. Będzie ono jednak wypłacane w wysokości różnicy między kwotą świadczenia a kwotą pobieranej emerytury lub renty.

Projekt ustawy realizuje wyrok Trybunału Konstytucyjnego.

- Trybunał wytyczył ramy prawne, w jakich możemy się poruszać. Za kluczowe uznał stworzenie całościowego systemu wsparcia dla opiekunów osób niepełnosprawnych, uwzględniającego możliwości budżetu państwa i szanującego prawa nabyte osób już pobierających świadczenia. Nasza propozycja odpowiada na te wytyczne – powiedziała wiceminister Seredyn.

Projekt ustawy ministerstwo przekaże wkrótce do konsultacji społecznych. Nowe zasady mają zacząć obowiązywać od 1 lipca 2015 r.

Komentarz: kierunek dobry, rozwiązanie niesprawiedliwe

- W moim odczuciu te rozwiązania nie są sprawiedliwe. Kierunek jest dobry, sytuacja opiekunów po wprowadzeniu proponowanych przez stronę rządową zmian by się poprawiła, ale pomysł różnicowania wysokości świadczeń słabo się broni – mówi nam na gorąco Rafał Bakalarczyk, który uczestniczył w spotkaniu minister Seredyn z opiekunami 9 lutego 2015 r., podczas którego przedstawiono te propozycje. – Na pytanie o to, jakimi przesłankami kierowano się, przyjmując to różnicowanie, otrzymałem odpowiedź, że wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 21 października ub.r. wskazuje na szereg przesłanek, które umożliwiają szczególne potraktowanie w tym wypadku dzieci.

Taka argumentacja jest jego zdaniem średnio przekonująca. Choćby z tego względu, że artykuł konstytucji, na którym jest ona oparta, mówi o możliwości szczególnego potraktowania dzieci i osób niepełnosprawnych, ale też tych w podeszłym wieku. Poza tym cały czas mowa jest o świadczeniu dla opiekunów, a nie samych osób z niepełnosprawnością, co sprawia, że ta akurat przesłanka ma zdecydowanie mniejsze uzasadnienie.

Rafała Bakalarczyka nie przekonuje również argument mówiący o tym, że opiekunom osób niepełnoletnich należą się wyższe świadczenia, gdyż ich podopieczni nie mają wypracowanych emerytur, a także uprawnień do renty socjalnej.

- Jest to oczywiście prawda, ale świadczenie przyznawane będzie tylko osobom, które zmieszczą się w kryterium dochodowym, więc nawet jeśli te osoby mają to dodatkowe uposażenie, to w praktyce jest ono na bardzo niskim poziomie, który nie przekracza kryterium – zwraca uwagę.

W rozmowie z nami Rafał Bakalarczyk zwrócił też uwagę na kilka innych punktów dzisiejszej dyskusji.

- Opiekunowie mówili między innymi o tym, że świadczenie przyznawane jest jedynie osobom, na których ciąży obowiązek alimentacyjny, a nie wszystkim osobom, które faktycznie sprawują opiekę. Poruszono też kwestię opieki nad dwoma osobami z niepełnosprawnością; w tej chwili świadczenie nie jest podwyższane w takich sytuacjach – relacjonuje Rafał Bakalarczyk. – Była też przytaczana sprawa mężczyzny, który sam będąc osobą z niepełnosprawnością sprawuje opiekę nad swoją żoną i nie przysługuje mu wsparcie, co jest sytuacją bulwersującą i paradoksalną.