Prawnik radzi: świadczenie pielęgnacyjne a ubezpieczenie w KRUS

Mieszkam na wsi, jestem małżonką rolnika i mam ubezpieczenie w KRUS. Mamy też niepełnosprawnego synka. Zdiagnozowano u niego autyzm. Otrzymał orzeczenie o niepełnosprawności, a ja w związku z jego opieką, świadczenie pielęgnacyjne. Pod koniec lata orzeczenie o niepełnosprawności zostało odnowione, poszłam więc do GOPS złożyć wniosek o świadczenie pielęgnacyjne. Musiałam napisać oświadczenie, że rezygnuję z pracy w gospodarstwie. To warunek niezbędny do otrzymania świadczenia. W KRUS złożyłam wniosek o dofinansowanie do składki emerytalno-rentowej dla rodzica opiekującego się niepełnosprawnym dzieckiem. Dowiedziałam się, że w związku ze złożeniem oświadczenia o rezygnacji z pracy w gospodarstwie nie mogę być dalej ubezpieczona w KRUS. Gdzie będę w takim ubezpieczona? Co powinnam zrobić?

Agnieszka P. z woj. podlaskiego

Prawnik Anita Siemaszko: Niestety, takie mamy prawo. Obowiązujące od 15 maja 2014 r. przepisy mówią, że przyznanie rolnikom, ich małżonkom i domownikom prawa do zasiłku opiekuńczego, specjalnego zasiłku opiekuńczego lub świadczenia pielęgnacyjnego zależy od tego, czy złożą w urzędzie gminy oświadczenie:

• w przypadku rolników – o zaprzestaniu prowadzenia przez nich gospodarstwa rolnego;
• w przypadku małżonków rolników i domowników – o zaprzestaniu prowadzenia przez nich gospodarstwa rolnego lub wykonywania pracy w tym gospodarstwie.

Oświadczenie składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań.

Jeśli opiekun stara się o wypłatę zaległego zasiłku, urząd może też zażądać oświadczenia wstecz, czyli za okres od 1 lipca 2013 r.

Gdy rolnik, jego małżonek lub domownik złoży takie oświadczenie, „wypada” z systemu ubezpieczenia emerytalnego i zdrowotnego Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. Jeśli wyłączenie obejmie miesiące wstecz, może to oznaczać konieczność zwrotu przyznanych w tym czasie świadczeń z ubezpieczenia społecznego rolników.

KRUS informuje dalej, że gdyby z zasiłku dla opiekunów, specjalnego zasiłku opiekuńczego lub świadczenia pielęgnacyjnego chciał skorzystać rolnik, który jest jedynym właścicielem gospodarstwa, to złożenie oświadczenia o zaprzestaniu pracy na roli jest równoznaczne z utratą ubezpieczenia KRUS dla domowników pracujących w tym gospodarstwie.

Za osobę pobierającą świadczenie pielęgnacyjne wójt, burmistrz lub prezydent miasta opłaca składkę na ubezpieczenia emerytalne i rentowe od podstawy odpowiadającej wysokości świadczenia pielęgnacyjnego przysługującego na podst. przepisów o świadczeniach rodzinnych przez okres niezbędny do uzyskania okresu ubezpieczenia (składkowego i nieskładkowego) 20-letniego przez kobietę i 25-letniego przez mężczyznę, jednak nie dłużej niż przez 20 lat.

Rolnikowi, który zrezygnował z prowadzenia gospodarstwa, by sprawować opiekę nad niepełnosprawnym członkiem rodziny, zostanie więc opłacona składka ZUS. Konsekwencje zmiany ubezpieczyciela (z KRUS na ZUS) mogą być takie, że nie dostanie Pani emerytury z KRUS, bo nie uzbiera 25 lat składkowych uprawniających do świadczenia.