Ochronę zapewnię

„Do ochrony zatrudnimy kobiety i mężczyzn z aktualnym orzeczeniem o stopniu niepełnosprawności”. „Poszukujemy agentów ochrony, najchętniej rencistów II gr. lub osoby niepełnosprawne w stopniu umiarkowanym” - ogłoszenia podobnej treści można znaleźć w codziennych gazetach w rubrykach i dodatkach Praca. Coraz więcej firm ochroniarskich poszukuje pracowników, kierując ofertę do osób niepełnosprawnych.

Dynamicznie rozwijająca się gospodarka wymaga ochrony. Im większy dobrobyt, tym więcej zagrożeń, a tym samym - więcej obiektów do pilnowania. Nadzoruje się centra handlowe, biurowce, parkingi, osiedla mieszkaniowe, tereny budowlane, ośrodki użyteczności publicznej. Powstają więc nowe miejsca pracy dla agentów ochrony. Wiele stanowisk w ochronie nie wymaga dużych kwalifikacji; wśród szerokiego wachlarza ofert, osoba niepełnosprawna może znaleźć odpowiednie miejsce dla siebie.

Zygmunt Nartowski, obecnie pracownik ochrony w firmie Impel Security Polska Spółka z.o.o., od lat miał problemy zdrowotne, które uniemożliwiały mu pracę w dużym zbiorowisku ludzi. Depresja endogenna (stwierdzona w 1996 r.) nasilała się okresowo i wtedy potrzebował być sam, w spokojnym otoczeniu.

– Już w szkole podstawowej zauważyłem pierwsze objawy choroby – wspomina pan Zygmunt – Chodziłem na wagary, męczył mnie kontakt z kolegami. Później, gdy jako elektryk jeździłem do pracy, nagle wysiadałem z tramwaju i szedłem w przeciwną stronę, byle dalej od ludzi. Po otrzymaniu orzeczenia lekarskiego o lekkim stopniu niepełnosprawności doszedłem do wniosku, że potrzebuję odosobnienia. Dwie, trzy godziny w tłumie i czuję się rozdrażniony.

Któregoś dnia, pan Zygmunt spacerując w okolicy budującego się metra na Bielanach, zauważył, że teren robót chroniony jest przez firmę Impel. Zgłosił się do warszawskiego oddziału na ul. Jagiellońską, gdzie zaproponowano mu stałą pracę w dyżurce przy bramie wjazdowej.

– Moja praca polegała na wciskaniu przycisku, wpuszczaniu wjeżdżających na teren i wyjeżdżających samochodów. Praca miała dobre i złe strony. Miałem wymarzony spokój, ale zajęcie wyłącznie siedzące. Zacząłem tyć. Potrzebowałem trochę więcej ruchu – wyjaśnia pan Zygmunt.

Okazało się, że pracodawca przyjął prośbę ze zrozumieniem i przeniósł go na posterunek dwuosobowy w innym obiekcie. Teraz w dyżurce przy bramie pan Zygmunt pracuje z kolegą. Do jego zadań należy obchodzenie terenu, monitorowanie, a kolega siedzi przy otwieraniu bramy. - Mam to co lubię – śmieje się – kontakt z przyrodą, świeże powietrze i spokój.

Zbigniew Nartowski podczas obchodu strzeżonego terenu
Fot. Hanna Musiał

- Osoby niepełnosprawne są dobrymi, solidnymi pracownikami ochrony– mówi dyr. warszawskiego oddziału Impel Security, Ireneusz Marchut. - Jak dotąd nie spotkałem się z negatywną sytuacją w kontaktach z niepełnosprawnymi pracownikami. Ważna jest akceptacja w środowisku pracy. Uwzględnianie potrzeb i możliwości zatrudnionej osoby niesie obustronne korzyści. Nasi niepełnosprawni pracownicy (na terenie całego kraju jest ich około 2 tys.), korzystają z prawnych przywilejów, mogą podnosić swoje kwalifikacje uczęszczając na refundowane kursy językowe, komputerowe. Firma jest zakładem pracy chronionej, na miejscu w przychodni zakładowej dyżuruje pielęgniarka i lekarz medycyny pracy. Nasze biura terenowe współpracują ze stowarzyszeniami działającymi na rzecz osób niepełnosprawnych. Wszystkie osoby, które zgłosiły się do nas w sprawie pracy i przeszły pozytywnie przez badania lekarskie, zostały zatrudnione w ochronie.

W każdy poniedziałek od godz. 14.00 do 16.00 dyr. Marchut jest do dyspozycji pracowników. Przychodzą z różnymi sprawami: ktoś prosi o zmianę obiektu, ktoś inny o lżejszą pracę dostosowaną do swoich możliwości.

– Nie sztuką jest zatrudnić człowieka, chodzi o to, by zadowolona była firma, i pracownik usatysfakcjonowany – dodaje dyrektor.

Nie każdą funkcję w ochronie może pełnić osoba niepełnosprawna. Z ograniczoną zdolnością ruchową (np. problem z chodzeniem), dyżurowanie na terenie dużego centrum handlowego nie jest odpowiednim zajęciem. Dyr. Marchut sprawdził to na sobie, pracując przez tydzień podczas uruchamiania Złotych Tarasów. Chciał poznać specyfikę pracy. - Chodziłem po terenie od czterech do sześciu godzin dziennie i tak bolały mnie nogi, że padałem ze zmęczenia – wspomina.

Osoby mające problem z chodzeniem lub dolegliwości objawiające się słabą kondycją fizyczną powinny szukać innego, bardziej odpowiedniego stanowiska, także w ochronie. W centrach handlowych jest wiele możliwości. Osoba niepełnosprawna z powodzeniem może obsługiwać parking, być operatorem monitoringu, czy dozorować strefę dostaw.

Stanowisko na miarę

Szeroko rozumiane bezpieczeństwo daje wiele możliwości. Osoba niepełnosprawna powinna bardzo wnikliwie przemyśleć, na co ją stać.

- Bywa i tak, że człowiek otrzymuje etat, a po trzech dniach rezygnuje uznając, że praca ta jest dla niego za ciężka – mówi Agnieszka Zakrzewska, kierowniczka działu rekrutacji w firmie ochroniarskiej Konsalnet. - Procedura przyjmowania pracownika niepełnosprawnego pozwala na prawidłową ocenę jego możliwości, a także wyraźnie określa jego obowiązki na danym stanowisku. Można dopasować stanowisko pracy do możliwości zdrowotnych osoby zgłaszającej chęć pracy w ochronie.

Co zrobić, gdy już mamy upatrzoną firmę poszukującą pracowników ochrony? Wystarczy zgłosić się do działu rekrutacji. Specjalista przeprowadza wywiad dotyczący niepełnosprawności kandydata. Na tej podstawie firma wyszukuje odpowiednie stanowisko pracy. Po wypełnieniu wniosku kandydat dostaje przydział do konkretnego obiektu. Kierownik placówki wystawia skierowanie na badania lekarskie, przeprowadzane przez lekarza medycyny pracy. Uzyskana akceptacja medyczna jest warunkiem podpisania z firmą umowy.

W firmie Konsalnet Polska Grupa Ochrony pracownicy robią badania lekarskie na własną rękę, a potem zakład zwraca pieniądze. Każda osoba musi dostarczyć dokument z sądu (tzw. zapytanie o niekaralność) z pieczątką: „nie figuruje w kartotece karnej krajowego rejestru karnego.” W przypadku pracy w ochronie nie można wierzyć na słowo.

Agnieszka Zakrzewska uważa, że lepiej, jeśli potencjalny pracownik przed podpisaniem umowy najpierw obejrzy obiekt, aby decyzja była świadoma. Rozmowa ze specjalistą do spraw ochrony ułatwi pracownikowi ocenę warunków pracy, a także swoich możliwości w wypełnianiu obowiązków służbowych. Konsalnet ma doświadczenie we współpracy z osobami niepełnosprawnymi. Swą ofertę firma zgłosiła do działu aktywizacji zawodowej Centrum Integracja w Warszawie. Zamieszcza ogłoszenia w gazetach i urzędach pracy kierując ofertę do osób niepełnosprawnych. Ogromne zapotrzebowanie na pracę w ochronie daje szansę ludziom, którzy ze względu na stan zdrowia nie mogą pełnić funkcji na stanowiskach z powodu ograniczonej sprawności psychofizycznej.

Każdy przypadek jest inny i wymaga indywidualnego traktowania.

Pani Alicja Nowakowska jest pracownikiem ochrony zatrudnionym w recepcji. Kiedyś była osobą zdrową, pracowała w hurtowni spożywczej, w szpitalu. Zachorowała na raka. Kolejne operacje na tyle osłabiły organizm, że już nie mogła podjąć bardziej wymagającej pracy. Wysiłek fizyczny szybko ją wyczerpuje. Dlaczego zdecydowała się na pracę w ochronie?

– Nie mogłam usiedzieć w domu – mówi pani Alicja. – Zaczęłam chodzić do warszawskiego urzędu pracy (przy ulicy Ciołka 10a), poszukiwałam jakiegoś spokojnego zajęcia, ale wśród ludzi. Właśnie tam dostałam zgłoszenie do firmy ochroniarskiej, zresztą sama wymyśliłam tę pracę w ochronie. Myślałam o portierni, recepcji. Teraz jestem bardzo zadowolona. Przebywam między ludźmi. Dyżurowanie w recepcji nie jest męczące. Mam pod ręką telefon służbowy w razie jakichkolwiek problemów.

Alicja Nowakowska na stanowisku pracy
Fot. Hanna Musiał

Firmy (funkcjonujące jako zakłady pracy chronionej) starają się, aby osoby zatrudnione miały łatwy dojazd do miejsca pracy. Zwykle wyszukują obiekty znajdujące się najbliżej miejsca zamieszkania. Młodzi ludzie pragnący się uczyć są w wyjątkowo dobrej sytuacji. W ramach indywidualnych programów, na dokształcenie mogą uzyskać refundację kosztów studiów lub innych kursów (językowych, informatycznych).

– Ostatnio – mówi dyr. Marchut - zgłosiło się dziesięć osób na kurs komputerowy. W ramach funduszu otrzymają laptopy na własność.

W Impelu zapewniona jest opieka medyczna zgodna z przepisami. Danuta Chotkowska,  jeździ po obiektach, sprawdza warunki pracy, bada pracowników. Do jej obowiązków należy także informowanie, z czego mogą skorzystać w ramach zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych. Możliwości jest wiele. Osoby mające problem z narządem ruchu mogą wystąpić z wnioskiem o sfinansowanie masaży czy basenu. Możliwa jest refundacja leków, aparatu słuchowego, okularów, dostosowania łazienki do potrzeb osoby niepełnosprawnej. Można uzyskać pożyczkę na zakup samochodu. Jeśli pracownik spłaci połowę sumy, jest szansa na umorzenie reszty. W tym roku, w warszawskim oddziale Impel, 34 osoby złożyły wnioski o różne rodzaje dofinansowania.

Dwie strony medalu

Pracownikiem ochrony może zostać prawie każda osoba niepełnosprawna w stopniu lekkim lub umiarkowanym. Nawet dla człowieka na wózku znajdzie się praca w ochronie - portier czy recepcjonista mają pracę siedzącą. W sytuacji zagrożenia wciskają odpowiedni guzik i wkracza grupa interwencyjna.

Nie mogą natomiast ubiegać się o pracę w ochronie ci, którzy nie mogą przebywać bez obecności drugiej osoby, w odosobnieniu.

Nie wszystkim odpowiada system zmianowy 12/24 godziny. Rozważając pracę w ochronie trzeba brać pod uwagę konieczność dwunastogodzinnych dyżurów. Niektórzy pracownicy są zadowoleni, że mają po dyżurach więcej czasu na odpoczynek i swoje sprawy.

Ciemną stroną pracy w ochronie w przypadku osób niewykwalifikowanych są niskie zarobki. Dotyczy to również osób sprawnych na podobnych stanowiskach. Duże, szanujące się firmy ochroniarskie dążą do podwyższenia płac, renegocjując z klientami wyższe stawki, zbliżone do wynagrodzeń za pracę w innych grupach zawodowych. Obecnie wynagrodzenia w ochronie mieszczą się w szerokim przedziale, od minimalnej stawki 1126 zł. dla osób bez kwalifikacji, do ok. 3000 zł. na odpowiedzialnych stanowiskach. Emeryci i renciści mogą traktować pracę w ochronie jako dodatkowy zarobek.

Bronisław Miętek jest w te korzystniejszej sytuacji. Praca w ochronie piekarni pod Legionowem zaspokaja jego potrzeby. Mieszka w Serocku, dojazdy nie są uciążliwe. Miejsce spokojne, wokół obiektu las, ruch na bramce niewielki.

- Od czasu do czasu obejdę teren, sprawdzę czy nic się nie dzieje i wracam do dyżurki. Czego mi więcej trzeba – uśmiecha się pan Bronisław.

Bronisław Miętek na służbie
Fot. Hanna Musiał

Zupełnie inną funkcję pracownika ochrony pełni pan Jerzy Kołodziejczyk, zatrudniony w biurze jako inspektor BHP. Ma ograniczoną zdolność ruchu z powodu choroby kręgosłupa i kłopoty z poruszaniem się. Umiarkowany stopień niepełnosprawności nie przeszkadza mu w spełnianiu wszystkich obowiązków biurowego pracownika ochrony. Należą do nich: szkolenia pracowników, szkolenia pracowników ochrony, kontrola obiektów pod względem bezpieczeństwa, sporządzanie protokołów kontrolnych i analiz.

Jeśli pracownik zatrudniony w firmie ulegnie wypadkowi, służba BHP bada okoliczności i przyczyny wypadku. Tam, gdzie występuje zagrożenie, pracownik BHP może wstrzymać pracę. Do służbowych obowiązków pana Jerzego należy stały kontakt z pielęgniarką i lekarzem medycyny pracy.

Z rozmowy wynika jeszcze jedna ważna informacja dla osób niepełnosprawnych dyżurujących w portierniach, recepcjach, przy bramach wjazdowych, nadzorujących obiekty: w razie pojawienia się agresywnych intruzów, pijanej młodzieży wracającej nocą z dyskotek, pracownik ochrony nie ma obowiązku bezpośredniej interwencji. Sam musi ocenić czy sytuacja jest zagrożeniem dla jego zdrowia i życia. Jeśli tak, wciska jedynie przycisk napadowy i czeka na pomoc odpowiedniej grupy, wyznaczonej do podobnych akcji. Zdarzały się wypadki, że pracownik pełniący służbę nocną przy wjeździe na teren próbował, chroniąc mienie, zmierzyć się z grupą pijanych młodych ludzi i został poważnie poturbowany. Podpisując umowę z firmą ochroniarską pracownik zawsze jest szczegółowo informowany o zakresie swoich obowiązków i praw. Warto przed podpisaniem umowy rozważyć wszystkie aspekty i nie decydować się zbyt pochopnie. Oszczędzi to rozczarowań i będzie z korzyścią dla obu stron.

Szeroka oferta

Ponad połowa pracowników, zatrudnionych w firmie Centrum Ochrony Security Sp. z o.o. z Centralą w Sosnowcu, ma stwierdzoną niepełnosprawność.

- Wśród pracowników firmy znajdują się osoby niepełnosprawne z bardzo wieloma rodzajami schorzeń. Nie sposób wskazać jeden czy też kilka ich rodzajów. – wyjaśnia Tomasz Jakubiec, specjalista ds. rekrutacji. - Każda niepełnosprawność ma indywidualne podłoże. Każdy pracownik firmy pracuje na stanowisku dostosowanym do jego indywidualnych potrzeb, wynikających z rodzaju i stopnia niepełnosprawności.

Tomasz Jakubiec przekonuje, że w jego firmie nie obowiązuje żaden katalog negatywny, tzn. nigdy nie „skreśla się” potencjalnego pracownika z powodu określonego schorzenia. Pewnego rodzaju niepełnosprawności nie pozwalają na wykonywanie danego rodzaju prac, ale nie stanowią żadnej przeszkody w pracy na innym stanowisku. Np. osoba ze schorzeniem kończyny dolnej nie może być gońcem, ale nie ma żadnych przeciwwskazań żeby była doskonałym pracownikiem w miejscu gdzie nie wymagany jest stały ruch, np. w administracji. Każda firma, również zajmująca się usługami porządkowymi i dozorem, musi posiadać rozbudowaną strukturę administracyjną.

- Tu także trzon pracowników stanowią osoby niepełnosprawne. I tak np. na stanowisku administratora naszej strony www pracuje osoba na wózku inwalidzkim. - mówi Tomasz Jakubiec
Dział HR, którego zadaniem jest rekrutacja pracowników i ich rozwój zawodowy w ramach struktur firmy, w 100 % stanowią osoby niepełnosprawne. Także usługi polegające na dozorze i szeroko rozumianym zapewnieniu bezpieczeństwa wymagają rozbudowanej struktury, w ramach której niepełnosprawni świetnie się odnajdują. Profesjonalna usługa to nie armia „dużych gabarytowo i umięśnionych mężczyzn z jednostek specjalnych”. W grupach interwencyjnych pracują doskonale wyszkoleni i w pełni zdrowi pracownicy. To zawód wymagający doskonałej sprawności i zdrowia. Ale już w systemach monitoringu czy dozorze spokojnie mogą pracować osoby niepełnosprawne.

W firmie Centrum Ochrony Security pracownicy wykonują obowiązki na takich stanowiskach jak: wartownicy, kierowcy, konserwatorzy powierzchni użytkowych, pracownicy administracyjno-biurowi. Doskonale radzą sobie również jako koordynatorzy, szefowie jednostek terenowych, menadżerowie działów, kierownicy.

- Niestety – z przykrością stwierdza Tomasz Jakubiec - instytucje państwowe nie wykazują należytego wsparcia procesu aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych. Widać to zarówno w aktywności instytucji realizujących te zadania jak i w środkach finansowych przeznaczanych na te cele.

Stara prawda mówi o tym, że głodnemu nie należy dawać ryby tylko wędkę i nauczyć z niej korzystać. Właśnie taką wędką jest rehabilitacja poprzez pracę.

- Ułatwiając zaistnienie i utrzymanie się osoby niepełnosprawnej na rynku pracy nie tylko dajemy jej narzędzie do zarabiania na własne utrzymanie – zapewnia specjalista ds. rekrutacji. - Jednocześnie uczymy jak funkcjonować w społeczeństwie, pozwalamy im na codzienny kontakt z ludźmi, zawieranie nowych znajomości i poczucie spełnienia się, co jest najważniejsze w procesie rehabilitacji w ogóle.

Otwarty rynek pracy w ochronie spowodował większe zainteresowanie i uaktywnił osoby niepełnosprawne poszukujące stałego zajęcia. Do działu Aktywizacji Zawodowej przy Warszawskim Centrum Integracji zgłasza się coraz więcej osób rozważających pracę w ochronie.

– Około 60 procent ludzi niepełnosprawnych chcących zaktywizować się zawodowo, deklaruje chęć takiej pracy – mówi kierowniczka Działu Aktywizacji Zawodowej, Izabela Broczkowska. - Firmy ochroniarskie składają u nas oferty i wiele zainteresowanych osób zostało zatrudnionych. Preferowani są mężczyźni, ale i dla kobiet są odpowiednie stanowiska. Aby uniknąć rozczarowań przede wszystkim należy bardzo uważnie przeczytać umowę. Firmy ochroniarskie współpracujące z niepełnosprawnymi są elastyczne i starają się spełnić oczekiwania pracowników.

Izabela Broczkowska radzi: - Jeśli szukasz pracy w ochronie najlepiej zgłoś się do Centrów Integracji.

*****

Artykuł powstał w ramach projektu "Integracja - Praca. Wydawnicza kampania informacyjno-promocyjna"
współfinansowanego z Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego Rozwój Zasobów Ludzkich.