Bo chcieć, to znaczy móc

O tym, że dostępność jest ważna, wiemy nie od dziś, i że trudno jest ją wprowadzić w starszych budynkach, blokach z wielkiej płyty czy kamienicach. Konkurs Laur Dostępności pokazał, że dla chcącego nic trudnego i że chcieć znaczy móc. Poznajcie miejsca i ludzi, którzy zrealizowali inwestycje poprawiające bezpieczeństwo i dostępność wspólnych przestrzeni.

Laur Dostępności to konkurs zorganizowany przez Stowarzyszenie Przyjaciół Integracji i Bank Gospodarstwa Krajowego, w którym nagrodzone zostały inwestycje prowadzące do likwidacji barier architektonicznych i zwiększające dostępność istniejących budynków ze wsparciem Funduszu Dostępności – Dostępność Plus.

Do konkursu licznie zgłosiły się spółdzielnie i wspólnoty mieszkaniowe, Towarzystwa Budownictwa Społecznego oraz instytucje publiczne, m.in. szkoły, szpitale, przychodnie i instytucje kultury. A kapituła konkursu składająca się z niezależnych architektów, ekspertów w projektowaniu uniwersalnym i przedstawicieli organizatorów konkursu nagrodziła i doceniła tych, którzy dołożyli wszelkich starań, aby budynki i wspólna przestrzeń stały się bezpieczne, przyjazne i dostępne dla każdego.

Obiekt Mieszkalny

To nie była łatwa kategoria konkursu. Kapituła przez długi czas spierała się na argumenty, aby wśród wielu inwestycji wybrać tę zasługującą na miano wzorcowej i nagrodzić ją Laurem Dostępności. I udało się. Budynek przy ul. Św. Teresy 5 w Częstochowie, który należy do Śródmiejskiej Spółdzielni Mieszkaniowej, został doceniony za liczne rozwiązania architektoniczne, które ze względu na bardzo duże nachylenie terenu powodowało ogromne bariery dla mieszkańców. Likwidacji barier wewnątrz budynku musiała towarzyszyć gruntowna przebudowa terenu.

- Różnica poziomów pomiędzy wejściem do budynku a chodnikiem to ponad 4 metry – podkreślał Robert Komender, zastępca prezesa spółdzielni ds. technicznych. – Zmodernizowaliśmy całą strefę wejściową do budynku. Winda dostępna jest z poziomu terenu. Stworzyliśmy podjazd, wyznaczyliśmy miejsca parkingowe dla pojazdów osób z niepełnosprawnością, wyremontowaliśmy drogę i chodniki. Wymieniliśmy też schody terenowe wraz z poręczami oraz odświeżyliśmy cały teren wokół budynku. Można powiedzieć, że Fundusz Dostępności zaczął wprowadzać ten budynek w XXI wiek.

Jak poinformował Roman Komender, Śródmiejska Spółdzielnia Mieszkaniowa już szykuje likwidację barier w kolejnym budynku.

Kapituła Konkursu Laur Dostępności zdecydowała przyznać także wyróżnienie dla kamienicy położonej przy ul. Uniwersyteckiej 6 na terenie Kolonii Lubeckiego – zabytkowego osiedla na warszawskiej Ochocie, która jest przykładem tego, jak można dbać o dostępność w obiektach o wysokiej wartości historycznej.

- Dostosowanie naszej kamienicy do dzisiejszych standardów dostępności opierało się w całym projekcie na budowie szybów windowych w dwóch klatkach oraz przebudowie poddasza, który stanowi dziś łącznik komunikacyjny. Dodatkowo wykonaliśmy tam pełne oświetlenie i przekonstruowaliśmy poręcze na wszystkich piętrach. Co więcej, dostosowaliśmy domofony przy furtkach i drzwiach wejściowych, tak by były one dostępne dla osób niskich i tych, które poruszają się na wózkach. Budżet opiewał na kwotę 950 tys. zł, ale dzięki wsparciu z Funduszu Dostępności udało nam się uzyskać 30-procentowe umorzenie tej kwoty – wspomina Jacek Rajewski, członek zarządu wspólnoty mieszkaniowej.

Obiekt Użyteczności publicznej

Drugą kategorią budynków, nad którą pochylała się kapituła konkursu, były budynki użyteczności publicznej, m.in. szkoły, szpitale, przychodnie i instytucje kultury. Tu niekwestionowanym zwycięzcą okazał się Urząd Miasta w Biłgoraju, który jest przykładem tego, jak można w sposób kompleksowy uczynić obiekt dostępnym dla ludzi o różnych potrzebach. 

- Audyt dostępności Urzędu Miasta Biłgoraja został przeprowadzony w październiku 2019 r. Wykazał szereg barier architektonicznych, negatywnie wpływających na poziom dostępności budynku dla osób z niepełnosprawnością oraz trudnościami w poruszaniu się – powiedział w rozmowie z „Integracją” Janusz Rosłan, burmistrz Biłgoraja. – Podczas audytu wzięto pod uwagę wejścia do budynku oraz prowadzące do nich ciągi komunikacyjne. Nie spełniały one najnowszych standardów dostępności. Należało przeprowadzić modernizację wszystkich wejść oraz wybudować zewnętrzny szyb windowy, by umożliwić dostęp do piętra, na którym znajduje się większość biur.

Zbudowano też zewnętrzny szyb windowy wraz z dźwigiem osobowym, dostosowanym do potrzeb osób poruszających się na wózkach, oraz z łącznikiem budynku na pierwszym piętrze. Zadbano też, by podłoga w budynku urzędu była wyposażona w oznaczenia dla osób z niepełnosprawnością narządu wzroku.

Kapituła konkursu zdecydowała się nagrodzić Urząd Miasta w Biłgoraju za kompleksowość wprowadzanych zmian i ich jakość estetyczną.

Fundusz Dostępności: naprawdę warto!

Laur Dostępności to pierwsza tego typu nagroda przyznawana zarządcom budynków, którzy zdecydowali się skorzystać z Funduszu Dostępności i dzięki temu poprawić, a czasem wręcz umożliwić normalne życie mieszkańcom lub użytkownikom budynku. Można powiedzieć, że biorące w nim udział podmioty już wygrały. Dlatego warto, aby coraz więcej budynków mieszkalnych i użyteczności publicznej mogło być otwartych dla wszystkich. Nie tylko dla tych, którzy sprawnie pokonują każdą przeszkodę. Dzięki wsparciu z Funduszu Dostępności – Dostępność Plus coraz więcej budynków ma szansę stać się otwartymi i dostępnymi dla wszystkich, niezależnie od sposobu, w jaki się poruszają.

Z Funduszu Dostępności skorzystać mogą m.in.:

• jednostki samorządu terytorialnego, ich związki i stowarzyszenia, jednostki organizacyjne, jednostki samorządu terytorialnego posiadające osobowość prawną;
• podmioty administracji rządowej, m.in. państwowe osoby prawne, w tym jednostki od nich zależne;
• spółki komunalne oraz inne podmioty zależne od jednostek samorządu terytorialnego;
• inne niewymienione powyżej jednostki sektora finansów publicznych posiadające osobowość prawną.

Pożyczkę z Funduszu Dostępności można przeznaczyć na:

​1) likwidację barier zewnętrznych w budynkach, np. na:

• budowę lub kompleksową modernizację dojścia do budynku;
• kompleksową modernizację wejścia do budynku (np. montaż pochylni, platform pionowych);
• budowę lub kompleksową modernizację dojścia do terenów bezpośrednio wokół budynku, jak np. miejsca parkingowe, przyblokowe ogródki czy altany śmietnikowe;
• zainstalowanie głośnomówiących domofonów na odpowiedniej wysokości;

2) likwidację barier wewnątrz budynków, np. na:

• dobudowę szybu windowego oraz zakup i montaż dźwigu osobowego,
• wymianę lub modernizację dźwigu osobowego (niedostosowanego do potrzeb osób o szczególnych potrzebach),
• modernizację ciągów komunikacyjnych,
• prace związane z likwidacją różnic wysokości podłoża, dostosowanie przestrzeni wspólnych do potrzeb osób ze szczególnymi potrzebami,
• odpowiednie oznakowanie wewnątrz budynku.

Szczegółowe informacje na temat Funduszu Dostępności można znaleźć:

• na stronie https://www.bgk.pl/programy-ifundusze/fundusze/fundusz-dostepnosci/

• w poradnikach: spółdzielni mieszkaniowych: /ledge/x/2103726 l instytucji publicznych: /ledge/x/2143812

  ---

  Artykuł pochodzi z numeru 6/2023 magazynu „Integracja”.

  Sprawdź, jakie tematy poruszaliśmy w poprzednich numerach.

  Zobacz, jak możesz otrzymać magazyn Integracja.