Senat wprowadził 76 poprawek do ustawy o świadczeniu wspierającym

Podczas 63. posiedzenia Izby Wyższej Parlamentu Senatorzy przyjęli szereg poprawek do rządowej ustawy o świadczeniu wspierającym. Wśród nich jest m.in. obniżenie progu, od którego będzie ono przyznawane.

Za przyjęciem ustawy wraz z poprawkami głosowali wszyscy uczestniczący w posiedzeniu senatorowie.

Punkty, progi i terminy

W maju sejm zdecydowaną większością głosów przyjął rządowy projekt ustawy o świadczeniu wspierającym. Zakłada stworzenie nowego świadczenia wspierającego, trafiającego do osób, które poddadzą się procedurze oceny potrzeby wsparcia, jeśli zostanie u nich oceniona na 70 lub więcej punktów w 100-punktowej. Świadczenie wspierające będzie przyznawane osobie z niepełnosprawnością dopiero od 18 roku życia. Od 16 będzie można wnioskować o określenie potrzeby wsparcia, na podstawie którego będzie przyznawane świadczenie wspierające. Co ważne – nie będzie można łączyć tych dwóch świadczeń. Zgodnie z ustawą będzie 6 progów i 6 stopni wysokości kwot świadczenia wspierającego, przyznawanych rozłożonych co 5 od 70 do 100 punktów. Kwoty te mają być rozłożone od 40 do 220 procent renty socjalnej. Rodziny będą mogły podjąć wybór czy pozostać w starym systemie (świadczenie pielęgnacyjne bez możliwości dorabiania) czy wybrać nowy system (świadczenie pielęgnacyjne przyznawane do 18 roku życia osoby z niepełnosprawnością bez ograniczeń zarabiania i świadczenie wspierające dla dorosłej osoby z niepełnosprawnością). Dokonanie wyboru będzie można również po poddaniu się przez osobę z niepełnosprawnością ocenie skali potrzeby wsparcia, tak by rodzina mogła wybrać, który system będzie dla niej lepszy. Co ważne osoba z niepełnosprawnością, która zdecyduje się pobierać świadczenie wspierające, będzie mogła je łączyć z rentą, zasiłkiem pielęgnacyjnym i świadczeniem uzupełniającym, ale też z dochodami z pracy. Świadczenie te będzie przypisane do osoby z niepełnosprawnością, a nie do opiekuna. Co ważne, osoby, które po raz pierwszy orzekać się będą po pierwszym stycznia 2024, mają otrzymywać świadczenia tylko według nowych zasad.

Senat głosuje i wprowadza poprawki

W czerwcu ustawa trafiła do Senatu, gdzie najpierw zajmowała się nią Komisja Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej. Podczas głosowania, które odbyło się w czasie posiedzenia Senatu 21 czerwca, zadecydowano o ponownym odesłaniu ustawy, wraz z szeregiem poprawek do Komisji. Ta głosowała nad udzieleniem swojego poparcia dla poszczególnych poprawek. Podczas drugiego dnia posiedzenia Senatu podjęto decyzję o wprowadzeniu do ustawy w sumie 76 poprawek.

 Obniżony próg i inne ułatwienia

Senatorowie zmodyfikowali m.in. zasady ustalania wysokości świadczenia wspierającego przez obniżenie progu punktowego z 70 do 50 punktów oraz zwiększają wartości procentowe w odniesieniu do renty socjalnej, dzięki czemu będzie można uzyskać wyższe świadczenie.

Na podstawie senackich poprawek kobieta, która ukończyła 16 lat i zawarła związek małżeński, przez co stała się osobą pełnoletnią, otrzyma prawo do świadczenia wspierającego. Kolejne zmiany umożliwiają uzyskanie prawa do świadczenia wspierającego przez osoby umieszczone w domu pomocy społecznej, w rodzinnym domu pomocy, zakładzie opiekuńczo–leczniczym, zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym, placówce zapewniającej całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku, zakładzie karnym, zakładzie poprawczym, areszcie śledczym albo schronisku dla nieletnich. Jednocześnie poprawki przesądzają, że w czasie pobytu w danej  placówce świadczenie wspierające nie będzie wypłacane.

Poprawione zasady ustalania potrzeby wsparcia

Senatorowie wskazali w ustawie konkretne obszary codziennego funkcjonowania, które będą brane pod uwagę przy ustalaniu poziomu potrzeby wsparcia. Ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego upoważniono do określenia w rozporządzeniu wag dla poszczególnych obszarów codziennego funkcjonowania i kategorii w nich się znajdujących, z uwzględnieniem zróżnicowania wag w zależności od tego, w ilu i jakich obszarach osoba z niepełnością potrzebuje wsparcia. Ponadto wskazano, że podczas oceny codziennego funkcjonowania należy wziąć pod uwagę wyniki kwestionariusza samooceny trudności w zakresie wykonywania określonych czynności. Senatorzy poparli też poprawkę, która uzupełnia zasady ustalania potrzeby wsparcia przez wskazanie dodatkowych czynników, które powinny być brane pod uwagę, w szczególności bólu i dyskomfortu przy wykonywaniu określonych czynności przez osobę z niepełnosprawnością. O potrzebie takich zmian w rządowym projekcie bardzo głośno mówiła strona społeczna, wskazując na specyficzne potrzeby osób m.in. z autyzmem i niepełnosprawnością intelektualną.

Opiekunowie jak osoby bezrobotne

Senatorowie zdecydowali również, że osoba, która nie podejmie zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej ze względu na potrzebę udzielania wsparcia osobie uprawnionej do świadczenia wspierającego, będzie uprawniona do zasiłku dla bezrobotnych przez 365 dni. Senat wyeliminował też przepisy niezwiązane z zakresem ustawy. Chodzi m.in. o rozwiązania dotyczące małego ZUS-u plus.

Świadczenie również dla małżonka

Kolejna senacka zmiana umożliwia uzyskanie świadczenia pielęgnacyjnego przez małżonków osób, na których ciąży obowiązek alimentacyjny względem osoby wymagającej wsparcia, jeśli wspólnie gospodarują i zamieszkują z osobą wymagającą takiego wsparcia. Zdecydowano też, że opiekun takiej osoby będzie mógł zachować świadczenie pielęgnacyjne przez 2 miesiące po miesiącu, w którym nastąpi jej zgon. Ta ostatnia poprawka już w trakcie prac Komisji Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej uzyskała aprobatę strony rządowej.

Ustawa trafi teraz ponownie do Sejmu, gdzie podjęte zostaną decyzje o jej dalszych losach.