"Opieka długoterminowa w Polsce - dzisiaj i jutro". Konferencja w Warszawie 24 listopada

„Demograficzna srebrna era. Co dalej z opieką długoterminową?” to temat przewodni kolejnej, czwartej już edycji Ogólnopolskiej Konferencji poświęconej opiece długoterminowej w Polsce. Odbędzie się ona w dniach 24-25 listopada 2022 r. w warszawskim Novotelu Centrum i podobnie jak w ubiegłym roku, będzie miała charakter hybrydowy. Organizatorzy zaplanowali łącznie sześć interaktywnych debat tematycznych - po każdej z nich uczestnicy będą mogli zadawać pytania i wezmą udział w głosowaniu.

- Od wielu lat staramy się przekonać rząd, lokalne samorządy oraz opinię publiczną do pilnej potrzeby budowy w Polsce nowoczesnego systemu wsparcia osób niesamodzielnych. To cel przyświecający powstaniu naszej organizacji i organizowanym przez nas corocznym konferencjom „Opieka długoterminowa w Polsce - dzisiaj i jutro” – mówi Magdalena Osińska-Kurzywilk, prezes Koalicji „Na pomoc niesamodzielnym”.

Jak poradzić sobie z brakiem kadry medycznej i opiekuńczej w opiece domowej?

Jak zaznacza Magdalena Osińska-Kurzywilk, zbudowanie nowoczesnego systemu wsparcia osób niesamodzielnych wymaga nie tylko odpowiednich nakładów finansowych, ale również zapewnienia kadry medycznej i opiekuńczej - lekarzy, pielęgniarek, fizjoterapeutów, opiekunów medycznych (którym w zeszłym roku zmieniono system kształcenia, przez co spadło zainteresowanie tym zawodem), pracowników socjalnych, protetyków słuchu, logopedów, dietetyków, psychoterapeutów i wielu innych specjalistów.

Ministerstwo Zdrowia podkreśla, że nakłady na świadczenia pielęgnacyjne i opiekuńcze w ramach opieki długoterminowej wzrosły z kwoty 1,87 mld zł w 2019 roku do 3,51 mld zł w 2022 roku. Nadal jednak jest to kwota niewystarczająca. A o braku wykwalifikowanej kadry mówi się już od wielu lat, ale poprawy sytuacji wciąż nie widać.

- Kadry medyczne i opiekuńcze w opiece długoterminowej to bardzo aktualny temat i tytuł jednego z paneli, który będę moderować. W gronie przedstawicieli władz i zainteresowanych środowisk będziemy dyskutować, czy wprowadzane przez rząd zmiany powstrzymają masowy odpływ specjalistów zajmujących się osobami niesamodzielnymi – dodaje Magdalena Osińska-Kurzywilk.

W tej dyskusji weźmie udział m.in. Zofia Małas, prezes Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych. Samorząd pielęgniarek i położnych od dłuższego czasu przestrzega, że w związku z wejściem w życie tzw. ustawy płacowej, czyli znowelizowanej ustawy o sposobie ustalania minimalnego wynagrodzenia w ochronie zdrowia, domowa opieka długoterminowa wkrótce może przestać funkcjonować. - Ofiarą tej ustawy stały się podmioty świadczące pielęgniarską długoterminową opiekę domową i zatrudniające pielęgniarki na etat, choć nie tylko. Niestety według naszych wyliczeń nie otrzymały one wystarczających środków na realizację ustawy „o wynagrodzeniach w ochronie zdrowia” , zdarza się również, że świadczeniodawcy się nie bilansują i podmioty te muszą dokładać do realizacji świadczeń - tłumaczy Mariola Łodzińska, wiceprezes Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych, która w imieniu samorządu pielęgniarskiego weźmie udział w sesji dotyczącej bilansu zysków i strat w opiece długoterminowej za 2022 roku.

Wentylacja mechaniczna w warunkach domowych wymaga pilnych zmian

Równie gorąca debata zapowiada się na temat konieczności zmiany zasad finansowania świadczeń wentylacji mechanicznej w warunkach domowych. Nierozwiązanym od lat problemem, z którym borykają się świadczeniodawcy, są tzw. nadwykonania, czyli ponadlimitowe świadczenia wykonane na rzecz pacjentów wentylowanych mechanicznie w domu, za które Narodowy Fundusz Zdrowia nie chce płacić. Co więcej, NFZ od 1 maja 2022 r., wbrew opinii wielu środowisk, powołując się na obwieszczenie prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji, drastycznie obniżył stawki za domową wentylację mechaniczną. Stowarzyszenie Pacjentów na Rzecz Wentylacji Domowej JEDNYM TCHEM! nazwało decyzję NFZ „eutanazją w białych rękawiczkach”.

Niedawno stowarzyszenie poinformowało o kolejnej niekorzystnej zmianie. Mimo że pacjenci podłączeni do respiratorów w domu to głównie osoby starsze i niesamodzielne, a do tego bardzo często cierpiące na kilka chorób współistniejących, to nie mogą korzystać jednocześnie z dwóch różnych świadczeń w ramach opieki długoterminowej. Jeśli są wentylowani mechanicznie, nie zostaną już zakwalifikowani do opieki pielęgniarskiej długoterminowej czy fizjoterapeuty, choć często jej potrzebują. Spośród wszystkich swoich schorzeń powinni sobie wybrać tylko jedno, uznając je za najważniejsze.

Światełkiem w tunelu jest coś, o czym w październiku 2022 r. poinformował wiceminister zdrowia Maciej Miłkowski. W odpowiedzi na interpelację posłanki Pauliny Matysiak z Koalicyjnego Klubu Poselskiego Lewicy stwierdził, że Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji przygotowuje model kompleksowej opieki nad pacjentami z problemami oddechowymi. Z korespondencji z AOTMiT wynika, że w tej sprawie prowadzone są szerokie konsultacje z gronem ekspertów klinicznych, przedstawicielami NFZ oraz organizacjami reprezentującymi pacjentów i świadczeniodawców, które się tego głośno domagały.

Deinstytucjonalizacja nadal tylko na papierze

Deinstytucjonalizacja opieki długoterminowej to temat, który przewija się od pierwszej edycji konferencji „Opieka długoterminowa w Polsce - dzisiaj i jutro”. Tym razem też go nie zabraknie - poświęcono mu cały panel dyskusyjny. Głos zabiorą w nim zarówno teoretycy jak i praktycy (m.in. przedstawiciele zakładów opieki długoterminowej).

W zgodnej opinii ekspertów dobrze przygotowana deinstytucjonalizacja opieki długoterminowej to podstawa wszelkich korzystnych zmian w opiece nad osobami niesamodzielnymi. - Bez niej będziemy kręcić się w kółko i nie ruszymy z miejsca – mówią.

Niestety ostatni rok i w tym względzie nie przyniósł żadnych pozytywnych rozstrzygnięć. W trakcie dyskusji, którą poprowadzi Jacek Szostakiewicz z Koalicji „Na pomoc niesamodzielnym”, okaże się, czy w ogóle wiemy, dokąd zmierzamy.

Program konferencji „Opieka długoterminowa w Polsce - dzisiaj i jutro” dostępny jest na stronie.