Lider Dostępności 2022. Poznaliśmy laureatów

- Dla nas największym wzruszeniem było, to gdy chłopak, który wybudził się ze śpiączki po wypadku samochodowym, mógł zrobić na trasie górskiej kilka pierwszych kroków. Jego rodzice po prostu płakali ze szczęścia, że ich syn może znów wędrować po górach – opowiadał Andrzej Raj, Dyrektor Karkonoskiego Parku Narodowego, jednej z ośmiu instytucji nagrodzonych w tegorocznej edycji konkursu Lider Dostępności.

Karkonoski Park Narodowy zwyciężył w kategorii Przestrzeń Publiczna w 7. już edycji konkursu Lider Dostępności, wspólnej inicjatywy Integracji i Towarzystwa Urbanistów Polskich. Jury nagrodziło trasę turystyczną od Kopy do Równi pod Śnieżką, która jest pierwszym wysokogórskim szlakiem dostępnym dla osób z niepełnosprawnością. Oprócz tej, przyznano jeszcze 7 nagród i 6 wyróżnień w kategoriach: Architekt/urbanista, Przestrzeń publiczna, Duży obiekt użyteczności publicznej, Obiekt usług lokalnych, Obiekt biurowo-handlowy, Obiekt mieszkalny/hotelowy, Obiekt zabytkowy. W tym roku przyznano również Grand Prix. Celem Lidera Dostępności jest promowanie projektowania uniwersalnego oraz najlepszych rozwiązań architektonicznych i urbanistycznych w zakresie dostosowania budynków i przestrzeni do potrzeb osób z niepełnosprawnościami. Kapituła Konkursu „Lider Dostępności 2022” przyznała Grand Prix, osiem nagród, pięć wyróżnień i jedno wyróżnienie specjalne.  Konkurs jest organizowany pod honorowym patronatem Prezydenta RP Andrzeja Dudy.

Rzeczywistość bez kantów i przepaści

- Idea dostępności jest ważna, gdyż poprzez swój praktyczny wymiar przekłada się na życie, na rzeczywistość i powoduje, że Polska staje się krajem bardziej nowoczesnym, państwem inkluzyjnym, które dostrzega każdego swojego obywatela – mówił na początku uroczystej gali konkursu w Pałacu Prezydenckim prezydent Andrzej Duda -Ta architektura nie tylko odpowiada na najnowsze światowe trendy, ale też jest atrakcyjna, pięknie wygląda, stwarza niezwykłą estetykę naszego kraju i sprawia, że Polska staje się także w sensie wizualnym bardziej atrakcyjnym krajem – podkreślił prezydent.  

Prezydent, patrząc z perspektywy siedmiu już edycji konkursu, podkreślił, jak ogromne postępy dokonały się, jeśli chodzi o podejście do tworzenia dostępnych dla wszystkich przestrzeni w naszym kraju. Przypomniał też pomysłodawcę konkursu, zmarłego przed czterema laty Piotra Pawłowskiego. Andrzej Duda podziękował i pogratulował też wszystkim, autorom zgłoszonych do konkursu projektów.

- To jest wspaniała myśl architektoniczna, najwyższy kunszt i wielkie serce włożone w te projekty, a także bardzo często ogromne pieniądze. Wszystko to po to, by te dzieła były jak najlepiej wykonane, służyły jak najlepiej i realizowały tę ideę tworzenia rzeczywistości dostępnej, bez kantów i przepaści – mówił Andrzej Duda.  

Różne aspekty dostępności

Dzieło Piotra Pawłowskiego kontynuuje jego małżonka, Ewa Pawłowska, która razem z prezydentem wręczała statuetki tegorocznym zdobywcom tytułu Lidera Dostępności.

 - W pojęciu dostępności łączy się wiele tematów. To nie tylko dostępność architektoniczna, od której Piotr Pawłowski zaczynał wraz z profesor Ewą Kuryłowicz. Chodzi też o podnoszenie świadomości i budzenia wrażliwości nas wszystkich. Abyśmy wszyscy mogli z równymi szansami uczestniczyć w życiu społecznym – podkreśliła prezes Integracji.

Drugim z organizatorów konkursu jest Towarzystwo Urbanistów Polskich (TUP). Jego prezes Tomasz Majda zwrócił uwagę na szerszy aspekt dostępności.

- Zaczynaliśmy od walki z wysokim krawężnikiem po drodze i poręczą na złej wysokości. Teraz, z perspektywy 7 lat widzimy, jak wiele zostało zrobione – zauważył Tomasz Majda - Wydaje mi się, że realizacja potrzeb wyższego rzędu, w tym potrzeby samorealizacji, wymaga tej bardziej abstrakcyjnej, większej skali. Nie chodzi tylko o to, by autobus był dostępny, ale też, żeby po prostu był. Żeby przestrzenie zapewniały możliwość funkcjonowania również w sensie ekonomicznym przedstawicielom tej najsłabszej grupy.

Dostępność weszła do mainstreamu

Prezes Majda wskazał choćby, że wśród zgłoszeń wpływających na inny organizowany przez TUP konkurs na najlepszą przestrzeń, prawie wszystkie mogłyby ubiegać się o nagrodę w konkursie „Lider Dostępności”.

Tę zmianę i to, że dostępność staje się standardem widać też po tegorocznych laureatach i wyróżnionych. Są to budynki i przestrzenie bardzo różnego typu i odpowiadające bardzo różnym potrzebom. Obok wspomnianej już pierwszej wysokogórskiej trasy dostępnej dla osób z niepełnosprawnościami są też m.in. znajdujący się w zabytkowym budynku teatr dla dzieci, biblioteka uczelni wyższej czy placówki jednej z największych instytucji publicznych. 

Laureaci i wyróżnieni – za co zostali nagrodzeni?

Architekt/urbanista

Fot. Bartek Barczyk ArchiSnob

prof. Ewa Kuryłowicz

Pionierka i propagatorka projektowania uniwersalnego w Polsce. Wieloletnia kierowniczka Zakładu Projektowania i Teorii Architektury na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej, jej profesor i wykładowca. Wychowała wiele pokoleń uczniów stosujących i promujących rozwiązania dostępne jako nieodzowny aspekt architektury. Niemal 30 lat temu, w 1994 roku, zainicjowała jako pierwsza w Polsce, wspólnie z Piotrem Pawłowskim, warsztaty symulacyjne dla studentów: „Niepełnosprawność – poczuj to”, organizowane nieprzerwanie do dziś na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej. Podczas warsztatów studenci architektury siadają na wózkach i próbują się na nich poruszać, pokonując przeszkody architektoniczne. Potem każdy z nich opisuje swoje doświadczenia. Prof. Ewa Kuryłowicz jest autorką wydanej w 1996 roku monografii „Projektowanie uniwersalne: udostępnianie otoczenia osobom niepełnosprawnym” (Warszawa, Centrum Badawczo-Rozwojowe Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych), pierwszej polskiej publikacji na ten temat. Prof. Ewa Kuryłowicz brała także udział w przygotowaniu raportu z 2011 r. „Inventory, analysis and feasibility of European and International accessibility standards in the built environment”, w którym opracowała część dotyczącą polskich przepisów w kontekście dostępności architektonicznej. W 2019 roku Parlament Europejski przyjął Europejski Akt o Dostępności – dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE), w pracach nad którym brała udział Ewa Kuryłowicz. W latach 1996-2012 była konsultantem do spraw adaptacji obiektów Uniwersytetu Warszawskiego do potrzeb osób z niepełnosprawnością. W tym czasie skonsultowała i zweryfikowała około trzydziestu projektów wykonanych na zlecenie UW przez różnych architektów, pod kątem zgodności z przepisami obowiązującymi w Polsce, dotyczącymi uwzględniania potrzeb osób z niepełnosprawnością. Ekspert Architects’ Council of Europe ACE do spraw projektowania uniwersalnego w latach 2005-08. Sędzia SARP, jurorka w konkursach międzynarodowych i krajowych, członkini Izby Architektów RP. W 2021 roku została laureatką Honorowej Nagrody SARP. Realizacje prowadzonej przez prof. Ewę Kuryłowicz pracowni architektonicznej APA Kuryłowicz były wielokrotnie zauważone w poprzednich edycjach Konkursu „Lider Dostępności”.

Grand Prix 2022

Dom Pomocy Społecznej nr 1, Poznań

Projekt architektoniczny: Archimedia

Inwestor: Miasto Poznań

Bezprecedensowy przykład domu pomocy społecznej ze środków publicznych, który spełnia najwyższe standardy dostępności, praktyczności, wygody i estetyki. Dom o powierzchni 6000 m2 został przygotowany specjalnie dla osób w podeszłym wieku. Seniorzy mieszkają w dostosowanych do swoich potrzeb przestronnych i umeblowanych pokojach – każdy z dostępem do łazienki. Jednoosobowe pokoje mają powierzchnię 20, a dwuosobowe prawie 28 metrów2. Wszystkie pokoje na parterze mają wyjście na taras, a na pierwszym piętrze – na balkon. Wyposażone są w system alarmowy, dzięki któremu pensjonariusze mogą łatwo przywołać opiekunów. Dom jest w pełni dostosowany: ma miejsca postojowe dla osób z niepełnosprawnością na parkingu przy wjeździe, pochylnie zewnętrzne, przestronne pokoje z szerokimi wejściami, windy z możliwością transportu łóżek, łazienki dostosowane dla niepełnosprawnych na wózkach, spersonalizowane oznakowanie dla słabo widzących oraz osób z demencją. Program domu zakłada kompleksowe wsparcie, pielęgnację i aktywizację seniorów. Wyjątkową rolę odgrywa w domu przestrzeń, która została zaprojektowana tak, że korytarzami i windami przemieszcza się wygodnie nie tylko wózek, ale także łóżko. Dzięki temu pacjenci leżący na stałe w łóżkach są regularnie wożeni na leżakowanie na tarasach, uczestniczą w życiu kulturalnym i rozrywkach domu – przywożeni do sali spotkań na występy i przedstawienia organizowane dla wszystkich mieszkańców.

Przestrzeń publiczna – dwie nagrody ex aequo

Browary Warszawskie
Projekt architektoniczny: JEMS Architekci
Inwestor: Echo Investment
W 2015 roku biuro JEMS Architekci wygrało konkurs na zagospodarowanie dawnych browarów warszawskich, terenu o powierzchni 4,5 ha. Ideą przewodnią projektu stało się „przywrócenie miasta miastu” przy zachowaniu najwyższych standardów dostępności architektonicznej. Zabytkowe budynki lub ich pozostałości, mimo że stanowiły jedynie fragment zabudowy, stały się najbardziej wyeksponowanymi obiektami w nowej tkance ulic i placów. JEMS Architekci zamiast monokultury funkcjonalnej zaproponowali architekturę łączącą różne aktywności, sąsiednie centra biurowe i okoliczne osiedla mieszkaniowe. Atrakcją Browarów jest tak zwany ogród centralny z bujną zielenią i dostępnymi ścieżkami i ławkami. Wszędzie zadbano o ujednolicenie podłoża, brak stopni i krawężników, wypłaszczenia i podjazdy. Wszystkie budynki kompleksu mają dostępne windy, a wnętrza spełniają standardy dostępności. Integracyjny charakter Browarów podkreśla fakt, że są w naturalny sposób połączone z tkanką miasta, każdy może wejść czy wjechać na ich teren i korzystać z ogrodów, ławek, cienia, czy tzw. woonerfu – czyli pasażu pieszo-jezdnego otoczonego siecią miejsc usługowych i małą gastronomią.

Trasa Turystyczna od Kopy do Równi pod Śnieżką

Projekt architektoniczny: Usługi Projektowo-Budowlane Józef Zadorożny
Inwestor: montaż finansowy, łączący środki: PFRON, Urzędu Marszałkowskiego
Województwa Dolnośląskiego, Banku Ochrony Środowiska, Karkonoskiego
Parku Narodowego
Jedyny w Polsce wysokogórski szlak dostępny dla osób z niepełnosprawnością znajduje się w Karkonoszach pod Śnieżką i prowadzi od górnej stacji wyciągu na Kopę do Domu Śląskiego. Szlak wznosi się na wysokości powyżej 1400 m n.p.m. i ma długość około 1250 m. Pomysłodawcą szlaku było środowisko zrzeszone w Karkonoskim Sejmiku Osób Niepełnosprawnych w Jeleniej Górze. Szlak ma wyprofilowany podjazd do schroniska Dom Śląski, który umożliwia przejazd wózkiem. Równocześnie wzdłuż szlaku zamocowano bariery z rur ocynkowanych z podwójnym pochwytem dostosowane wysokością i funkcjonalnością do potrzeb osób z niepełnosprawnością. Szlak jest dostępny także dzięki utwardzonej i wyrównanej nawierzchni. Liczbę osób z niepełnosprawnością, która korzysta z tej infrastruktury w rejonie Domu Śląskiego, jego właściciel, czyli Karkonoski Park Narodowy, szacuje na ponad 500 osób rocznie, ale z wypłaszczonego szlaku z barierką korzystają tłumnie rodziny z dziećmi i osoby starsze, dla których regularny szlak wysokogórski jest przeszkodą nie do pokonania.

Duży obiekt użyteczności publicznej

Środowiskowa Biblioteka Nauk Ścisłych i Technicznych Politechniki Wrocławskiej

Projekt architektoniczny: Spółka Heinle Wischer und Partner Freie Architekten Polswiss – Projekt Sp. z o.o. S.C.

Inwestor: Politechnika Wrocławska – dofinansowanie Unii Europejskiej z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego

Biblioteka środowiskowa oznacza, że obiekt służy nie tylko społeczności akademickiej Politechniki Wrocławskiej, ale również badaczom i naukowcom z Dolnego Śląska i całej Polski. Teren wokół obiektu wraz ze strefą wejściową wolny jest od barier urbanistycznych i architektonicznych (obniżone krawężniki, brak stopni, główne ciągi komunikacyjne wolne od elementów małej architektury, odpowiednie szerokości drzwi, kontrastowe elementy graficzne na szklanych drzwiach i witrynach). Budynek zwraca uwagę przemyślaną nawigacją: mamy tu informację dotykową w formie tyflomapy, informację wizualną – tablice ze spisem pomieszczeń (dwujęzyczne, wzbogacone o oznaczenia graficzne w formie piktogramów) oraz tablice kierunkowe, informację głosową – głośniki systemu naprowadzającego TOTUPOINT (beacony). Przestrzeń komunikacji poziomej i pionowej, ogólnodostępne strefy oraz pomieszczenia przeznaczone na pobyt użytkowników i pracowników wolne są od barier architektonicznych, a szerokości korytarzy i przejść mają odpowiednie parametry. Dodatkowym walorem i równocześnie atrakcją tego obiektu jest tzw. laboratorium tyfloinformatyczne, czyli przestrzeń, która łączy w sobie kilka funkcji: pracownię druku 3D (druk tyflomap oraz innych pomocy dla osób z niepełnosprawnością wzroku), druku wypukłego – w tym tekstów w alfabecie Braille’a, wypożyczalnię sprzętów ułatwiających naukę osobom z niepełnosprawnością wzroku np. linijki brajlowskie, powiększalniki i czytniki tekstu.

Dworzec autobusowy w Kielcach

Projekt architektoniczny: Kamiński Bojarowicz Architekci

Inwestor: Gmina Kielce

Dworzec w Kielcach to jeden z najciekawszych przykładów polskiej architektury lat 70. i 80. Jego przebudowa miała za zadanie zachowanie pierwotnych walorów budynku przy rozwinięciu jego funkcji również w kierunku dostępności. W nowym Centrum Komunikacyjnym zostały zaprojektowane miejsca postojowe dla osób z niepełnosprawnością, wyrównano poziomy wokół budynku, przygotowano podjazdy i windy dla osób z niepełnosprawnością. Dobrze rozwiązano problem informacji pasażerskiej: mamy tu przekaz graficzny, dźwiękowy oraz dotykowy. Kasy są dostosowane dla osób poruszających się na wózkach, wyposażono je także w pętle indukcyjne oraz usługę tłumacza języka migowego. Dla osób niewidomych i niedowidzących przygotowano mapy dotykowe oraz oznaczenia pomieszczeń w alfabecie Braille’a. Na każdej kondygnacji są toalety dostosowane do potrzeb osób o ograniczonej mobilności.

Obiekt usług lokalnych

Szkoła Podstawowa nr 400 w Wilanowie
Projekt architektoniczny: Piotr Bujnowski, Martyna Rowicka, Karina Jędrak-Kościesza
Inwestor: Miasto Stołeczne Warszawa, Dzielnica Wilanów

Ten wzorcowy kompleks szkolny składa się z kilku obiektów położonych przy Osi Królewskiej w Miasteczku Wilanów. Budynek szkoły jest dwupiętrowym sześcianem, w środku którego powstało duże, zielone patio. Tuż obok znajduje się wielofunkcyjna sala sportowa i otwarte, wzniesione nad poziom terenu, w pełni dostępne boisko, pod którym mieści się parking. Obiekt powstał w latach 2019-2020 i ma pełen zestaw rozwiązań dostępnych: zadaszone miejsca parkingowe dla osób z niepełnosprawnością, dojazd do budynku dzięki utwardzonym chodnikom pozbawionym przeszkód i nadmiernego pochylenia, bezprogowe wejścia, dostęp do wszystkich kondygnacji przystosowanymi windami. Klatki schodowe o zróżnicowanych kolorystycznie biegach z oznaczeniami kontrastowymi na krawędziach stopni oraz korytarze pozbawione przeszkód i różnic wysokości wychodzą naprzeciw potrzebom osób z niepełnosprawnością i poprawiają bezpieczeństwo wszystkich poruszających się. Na każdym piętrze znajdują się dostępne toalety.

Obiekt biurowo-handlowy

Centrum Południe, Wrocław
Projekt architektoniczny: APA Wojciechowski
Inwestor: Skanska

Kompleks składa się z pięciu biurowców z funkcją handlowo-usługową. Biegnące na zewnątrz budynków ścieżki są dostępne dla osób niedowidzących i niewidomych, część ławek na terenie ogólnodostępnym ma oparcia i podłokietniki. Przy drzwiach obrotowych zostały zamontowane drzwi z automatycznym otwieraniem. Drzwi i przejścia mają odpowiednią szerokość, klamki są na odpowiedniej wysokości. Windy wyposażono w funkcję głosową i odpowiedniej wielkości panele oznaczone w alfabecie Braille’a. Widoczna recepcja przy wejściu do budynku ma obniżoną ladę. Toalety ogólnodostępne są dostosowane dla osób z niepełnosprawnością.

Obiekt mieszkalny/hotelowy

Dom Pomocy Społecznej nr 1 w Poznaniu

Projekt architektoniczny: Archimedia

Inwestor: Miasto Poznań

To kolejna, po Grand Prix, nagroda dla Domu Pomocy Społecznej nr 1 w Poznaniu. Obiekt ten wygrał też w kategorii Obiekt mieszkalny/hotelowy jakością rozwiązań mieszkalnych. Przestronne pokoje, szerokie korytarze, duże łazienki, w których swobodnie manewruje nie tylko wózek, ale także łóżko, to tylko niektóre rozwiązania podnoszące jakość życia mieszkańców i pracowników domu. Dzięki współpracy architektów z zarządzającymi ośrodkiem i z jego mieszkańcami już na etapie koncepcji wypracowano rozwiązania „szyte na miarę”, takie jak zgrupowanie pokoi w siedem familii, czyli zespołów mieszkańców sąsiadujących ze sobą, wspólnie jedzących i wspólnie spędzających czas. Każda familia jest oznaczona osobnym kolorem, co ułatwia seniorom orientację w przestrzeni placówki, ma również osobne wejście z zewnątrz, z którego mogą korzystać odwiedzający DPS goście. Również w procesie projektowym wypracowano koncepcję wspólnego dwukondygnacyjnego salonu dziennego, nazywanego przez mieszkańców „rynkiem”, gdzie można przyjmować osoby z zewnątrz, gdzie odbywają się spotkania, koncerty czy przedstawienia. Domową atmosferę udaje się uzyskać w dużej mierze dzięki architekturze, która sprzyja integracji, równocześnie dając każdemu z mieszkańców intymność i możliwość kontaktu z naturą (tarasy, ogródki) przy zachowaniu wszystkich zasad bezpieczeństwa.

Zespół budynków wielorodzinnych w Toruniu, ul. Okólna

Projekt architektoniczny: S.A.M.I Architekci Sp. z o.o

Inwestor: osiedle zrealizowane ze środków Funduszu Mieszkań dla Rozwoju, zarządzanego przez PFR Nieruchomości S.A.

Inwestycja zaprojektowana w ramach rządowego programu mieszkań na wynajem dla osób o różnej strukturze wiekowej, zawodowej, społecznej. Osiem budynków wielorodzinnych z miejscami parkingowymi naziemnymi, układem dróg i ciągów pieszych zostało uzupełnione terenami zielonymi i rekreacyjnymi: placem osiedlowym i placem zabaw. Wszystkie przejścia dla pieszych mają wtopione krawężniki. Na parterach w każdym budynku są przygotowane po dwa mieszkania dostosowane dla osób z niepełnosprawnością. Wszystkie poziomy w budynkach są skomunikowane dostępnymi windami. Nigdzie nie ma progów powyżej 20 milimetrów ani przewężeń czy przeszkód utrudniających poruszanie się osób na wózkach. Domofony i skrzynki na listy są na wysokościach ułatwiających korzystanie z nich przez osoby na wózkach, niskorosłe czy przez dzieci.

Wyróżnienie

Przebudowa strefy wejścia w bloku z lat 80., Jelenia Góra

Projekt architektoniczny: Jacek Roman

Inwestor: Jeleniogórska Spółdzielnia Mieszkaniowa, bezzwrotne dofinansowanie z PFRON

Mała–wielka zmiana i przykład, że zastane rozwiązania architektoniczne można przeprojektować i przebudować, tak, by były dostępne. Wielkopłytowy blok 1985 roku wyposażono w nową klatkę schodową i nową kabinę windową dostępną zaraz od wejścia. To chyba jedyny blok wielkopłytowy w Polsce, w którym do windy można wejść/wjechać z poziomu ulicy. Dziś mieszkańcy bloku w większości to osoby starsze, które nie były w stanie pokonać nawet kilku schodów dzielących ich od windy. Nowa kabina windowa z automatycznie otwieranymi drzwiami jest wyposażona w oznakowanie w alfabecie Braille’a i system głosowy wypowiadający numery pięter.

Obiekt zabytkowy

Teatr Baj

Projekt architektoniczny rewitalizacji: FS&P Arcus

Inwestor: Urząd m.st. Warszawy

Budynek przy ul. Jagiellońskiej 28 w Warszawie powstał w latach 1911-1914 jako Zakład Wychowawczy Warszawskiej Gminy Starozakonnych im. Michała Bergsona. Teatr Baj mieści się tu od roku 1954. W latach 2018-2021 budynek przeszedł rewitalizację. Prace remontowe wykonano, łącząc zasady projektowania uniwersalnego z dbałością o zachowanie historycznego charakteru obiektu. Dziś Teatr Baj jest zabytkiem dostępnym: ma szerokie i pozbawione przeszkód przestrzenie komunikacyjne oraz dwa dźwigi windowe o parametrach technicznych i wyposażeniu dostosowanym do transportu osób na wózku. W budynku znajduje się dostępna toaleta. Przygotowano też pokój wyciszenia dla dzieci ze spektrum autyzmu. Teatr jest w kontakcie z Ośrodkiem dla Dzieci Niewidomych w Laskach, które są regularnymi widzami Baja. Każde przedstawienie ma audiodeskrypcję: przygotowano kabinę dla czytającego ją lektora oraz zestaw słuchawek dla widzów niewidomych i słabowidzących. Dla widzów słabo słyszących jest pętla indukcyjna obejmująca całą widownię dużej sceny.

Kamienica Wielopokoleniowa

Projekt architektoniczny przebudowy: Sawa-Tech Sp. z o.o.

Inwestor: Urząd m.st. Warszawy

Przebudowa zabytkowej praskiej kamienicy z roku 1915 polegała na przekształceniu jej w wielopokoleniowy dom mieszkalny z 12 lokalami mieszkalnymi przyjaznymi dla osób starszych, z mieszkaniami dla studentów oraz lokalem rodzinnej placówki opiekuńczo-wychowawczej. Modernizację przeprowadzono zgodnie z zasadami projektowania uniwersalnego: chodniki są pozbawione przeszkód i nadmiernego nachylenia. Klatka schodowa ma zróżnicowane kolorystycznie biegi i spoczniki, wykonano też oznaczenia na krawędziach stopni. W mieszkaniach dla seniorów zapewniono przestrzenie manewrowe i dostosowano wnętrza łazienek. Zaplanowana jako element całości założenia Klubokawiarnia, prowadzona przez Centrum Aktywności Międzypokoleniowej Nowolipie, stała się miejscem integracji wszystkich mieszkańców kamienicy i lokalnego środowiska.

Zakład Ubezpieczeń Społecznyc h

W tym roku w Konkursie „Lider Dostępności” po raz pierwszy pojawiły się zgłoszenia z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. I to w imponującej liczbie, bo aż z 39 oddziałów w całej Polsce. W każdym ze zgłoszonych oddziałów dokonano zmian w kierunku udostepnienia architektury, bez względu na zastane warunki. Na przykład we Wrocławiu oddział na ul. Pretficza mieści się w zabytkowym, poniemieckim urzędzie finansowym z roku 1926. Do budynku dodano pochylnię, zamontowano system automatycznego otwierania ciężkich, stylowych drzwi, korytarze pozbawiono progów, obniżono lady, dodano pętle indukcyjne i plany tyflograficzne. Z kolei oddział ZUS w Szczecinie przy ul. Matejki to budynek współczesny, jeden z przykładów późnego postmodernizmu – niestety, wybudowany bez refleksji nad dostępnością i wymagający niemal tak jak wrocławski zabytek wprowadzenia „od nowa” pełnego programu dostępności architektonicznej. W szczecińskim oddziale ZUS osoby z niepełnosprawnością mogą dostać się do budynku wejściem z poziomu chodnika przez automatycznie otwierające się drzwi. Nawierzchnia przed wejściami do budynku jest utwardzona i wypłaszczona. Na parterze w głównym holu naprzeciwko wind znajduje się toaleta dla osób z niepełnosprawnościami. Im nowszy budynek, tym łatwiej wprowadzać zmiany architektoniczne, takim przykładem jest oddział ZUS w Łodzi przy ul. Lipiec Reymontowskich. Wybudowany w roku 2015 dziś ma wszystkie trzy wejścia do budynku w pełni dostępne, windę z panelem oznaczonym alfabetem Braille’a, stanowiska obsługi wyposażone w pętle indukcyjne i usługę wideotłumacza. Zakład Ubezpieczeń Społecznych został doceniony przez jury konkursu jako instytucja konsekwentnie prowadząca politykę dostępności architektonicznej. Zwrócono uwagę, że często dostępne oddziały ZUS w mniejszych miejscowościach wyznaczają nowy standard obsługi klienta. Podkreślono, że imponująca jest praca ZUS-u nad dostępnością otoczenia budynków: przystanków autobusowch, przejść dla pieszych i chodników.

Organizator

Współorganizator

Honorowy Patronat Prezydenta RP Andrzeja Dudy

Partner instytucjonalny

Patroni medialni