Ustanawianie normy. Wykład Lennarda J. Davisa w Warszawie

Wykład amerykańskiego badacza Lennarda J. Davisa, autora bestselerowej książki „Ustanawianie normy" („Enforcing Normalcy”), uznawanej za kamień milowy studiów o niepełnosprawności w Stanach Zjednoczonych, odbędzie się 25 kwietnia 2022 o godz. 18.00 na Wydziale Neofilologii Uniwersytetu Warszawskiego. Spotkanie to zapowiada polskie wydanie tej przełomowej książki w ramach serii wydawniczej Centrum Sztuki Włączającej / Teatru 21.

Żyjemy w świecie normy i każdy obszar naszego życia poddany jest normalizacji. Zastanawiamy się co przeciętna osoba powinna robić, ile powinna zarabiać, jak powinna mieszkać, co jeść, co myśleć i poświęcamy często całe życie, by to osiągnąć. Określamy poziom inteligencji, poziom cholesterolu, wagę, wzrost, wymiary ciała według sztucznie ustanowionej linii oddzielającej zwyczajne od nienormalnego. Nasze dzieci są obserwowane w szkołach i poddawane testom, by ocenić czy i jak mieszczą się na/w normalnej krzywej umiejętności uczenia się, ilorazu inteligencji. W ciągu naszego życia jesteśmy ważeni i mierzeni, by ocenić czy nasze ciała spełniają normę pod kątem określonych parametrów.

Wydaje się, że ludzie zawsze dążyli do porównywania się z innymi, tymczasem idea normy nie wynika z uwarunkowań naszej psychiki, jest natomiast cechą pewnego rodzaju społeczeństwa. Warto zacząć od tego, że słowa związane z normą, a zatem: normalność, średnia, nienormalność pojawiły się w językach europejskich stosunkowo niedawno.

Zrozumieć niepełnosprawność

Lennard J. Davis swoją książką „Ustanawianie normy” („Enforcing Normalcy”) dokonał przełomu w myśleniu o niepełnosprawności, pokazując, że, by zrozumieć niepełnosprawne ciało, musimy wrócić do konceptu normy, zrozumieć jego historię, w tym historię wyłonienia się pojęcia i obrazu „normalnego”, „zwyczajnego” ciała. Z błyskotliwością i pasją, będącą połączeniem badań akademickich i aktywizmu, dowodzi, że jeżeli chcemy zrozumieć konstrukcję niepełnosprawności, musimy zrozumieć konstrukcję normalności.

- To nie osoby z niepełnosprawnościami stanowią „problem”, lecz sposób, w jaki wyobrażenie normy kreuje „problem” niepełnosprawnej osoby – podkreśla Davis.

Lennard J. Davis pracuje na Wydziale Języka Angielskiego, Wydziale Niepełnosprawności i Rozwoju Człowieka, a także na Wydziale Edukacji Medycznej Uniwersytetu w Illinois. Jest autorem i redaktorem ponad 20 książek w tym jednej z pierwszych książek teoretycznych poświęconych niepełnosprawności „Enforcing Normalcy” („Ustanawianie normy”) zaliczanej dziś do klasyki studiów nad niepełnosprawnością. Laureat National Book Critics Circle Award i Nagrody Pulitzera. Stypendysta Fundacji Pamięci Johna Simona Guggenheima. Jego obecne zainteresowania obejmują zagadnienia związane z niepełnosprawnością, teorią literatury i kultury, genetyką, rasą, tożsamością i kwestiami biokulturowymi.

Dedykacja dla grupy Głuchych

Grupą społeczną, której Davis dedykuje znaczącą część swojej przełomowej pracy są Głusi. Badacz jest słyszącym dzieckiem niesłyszących rodziców, wzrastał więc w najbliższym otoczeniu Głuchych i ich kultura jest integralną częścią jego świata. Funkcjonując jednocześnie wśród osób sprawnych (szkoła), od najmłodszych lat widział uprzedzenia i fałszywe wyobrażenia na temat Głuchych, które powiela większość sprawnego społeczeństwa. „Ustanawianie normy” to osobisty manifest, który może mieć znaczenie wzmacniające dla społeczności Głuchych w Polsce.

Badacz, odwołując się do historii sztuki, literatury, nauki, analizuje wyłanianie się pojęcia normy, a na kartkach swojej książki pozwala spotkać się prozie Josepha Conrada, czy Mary Shelly z historią badań statystycznych, astronomią, historią rzeźby – w tym słynną Wenus z Milo. Dzięki temu „Ustanawianie normy” czyta się z zapartym tchem. Polskie tłumaczenie książki zostanie wydane na jesieni 2022 przez Centrum Sztuki Włączającej / Teatr 21 w ramach serii wydawniczej „Odzyskiwanie obecności”.

Spotkanie z Lennardem J. Davisem odbędzie się 25 kwietnia 2022 o godz. 18:00 na Wydziale Neofilologii UW (ul. Dobra 55, sala 1.007). Wstęp wolny. Wydarzenie odbędzie się w języku angielskim z tłumaczeniem symultanicznym na PJM i język polski. Aula wyposażona jest w pętlę indukcyjną i dostosowana jest dla osób poruszających się na wózkach. Organizatorami wykładu są Centrum Sztuki Włączającej / Teatr 21 oraz Instytut Anglistyki UW. Wykład jest częścią “Nie zostawiaj nikogo w tyle” – trzeciego sezonu Centrum Sztuki Włączającej / Teatr 21. Program Centrum Sztuki Włączającej / Teatr 21 jest współfinansowany przez m.st. Warszawę.