Warszawa: Na kogo nie chcemy patrzeć? Performans „PokaZ” Teatru 21 wraca do repertuaru

W performansie Teatru 21 „PokaZ ’w reżyserii Justyny Wielgus siedmioro performerów z Polski i Portugalii bada procesy wykluczania nienormatywnych ciał z przestrzeni publicznej. Spektakl będzie można zobaczyć 2 i 3 marca 2022 w warszawskim Centrum Kreatywności Targowa.

„Na kogo nie chcemy patrzeć w przestrzeni publicznej?" – takie pytanie zadane zostało grupie ankietowanych osób z Warszawy w badaniu socjologicznym zamówionym przez Teatr 21. Jego wyniki posłużyły twórcom i twórczyniom performansu „PokaZ” do stworzenia sytuacji scenicznej, w której widzowie mogą skonfrontować się z obrazami powszechnie odrzucanymi z przestrzeni wspólnej i poddać refleksji sam proces patrzenia na innych.

Gdzie są granice?

Performans „PokaZ” to spotkanie z osobami, które z różnych względów przyciągają intensywne spojrzenia i nie wpisują się we współczesną cielesną oraz społeczną normę. Siódemka artystów i artystek z obszaru teatru, tańca i performansu zaprosi widzów do stworzenia unikatowej sytuacji performatywnej. Napięcia będą wyznaczane przez relacje oparte na patrzeniu, na różnych sposobach interakcji oraz strategiach zachowań związanych z tym, jak widzimy siebie i innych. Przywołując dzieła sztuki tematyzujące spojrzenie, odwołując się do ujęcia naukowego, medycznego i konsumenckiego, artyści zadają pytania o to, co wyznacza granice ludzkiej różnorodności. Realizacji jakich obrazów oczekuje się od przedstawicieli określonych grup społecznych? Jakie widoki uznaje się za niedopuszczalne, a jakie jedynie za nietypowe? Jak wizualne oczekiwania realizują się w języku, którym się ze sobą porozumiewamy?

Jedną z performerek współtworzących performans jest portugalska artystka, tancerka i poetka Diana Bastos Niepce, która w Teatrze 21 realizowała swoją rezydencję artystyczną.

- Miałam okazję pracować z niesamowitymi polskimi artystami. Każdy i każda z nas z własną specyfiką i unikalnymi ciałami, pracowaliśmy razem, by zbadać, w jaki sposób ludzie są wykluczani ze społeczeństwa, jak przebiega marginalizacja i jakie wzorce zachowań wzmacniają te społeczne bariery. Chciałam stworzyć dzieło, która odzwierciedlałoby zarówno piękno, jak i przemoc ciał z marginesu oraz to, jak te wyjątkowe ciała mają kluczowe znaczenie dla kultury – wspomina pracę nad powstawaniem performansu „PokaZ” Diana Bastos Niepce.

Gdzie można obejrzeć wydarzenie?

Premiera „PokaZ-u” odbyła się w w grudniu 2019 w Zachęcie – Narodowej Galerii Sztuki, w ramach realizowanego przez Teatr 21 i Centrum Sztuki Włączającej sezonu „GAP SIĘ!”, który w całości poświęcony był refleksji związanej z widocznością osób z niepełnosprawnościami w przestrzeni publicznej. Ze względu na pandemię koronawirusa performans dopiero teraz może wrócić do repertuaru.

„PokaZ” zostanie zaprezentowany publiczności 2, 3 marca 2022 o godz. 19:00 w Centrum Kreatywności Targowa (ul. Targowa 56, Warszawa). Widzowie sami decydują o tym ile zapłacą za bilet na to wydarzenie (minimalna cena to 20 zł). Bilety można kupić na stronie teatr21.pl oraz na portalu ewejsciowki.pl. Wpływy z biletów przeznaczone zostaną na statutową działalność Teatru 21 oraz na remont jego pierwszej siedziby i otwarcie Centrum Sztuki Włączającej. Wydarzenie rekomendowane jest dla widzów od 16 roku życia. Na spektaklu 3 marca organizatorzy zapewniają tłumaczenie na polski język migowy (PJM).

Zaangażowani:

• performerzy: Diana Bastos Niepce, Maciej Kasprzak, Michał Pęszyński, Aleksandra Skotarek, Wojciech Stępień, Helena Urbańska, Katarzyna Żeglicka
• reżyseria, ruch sceniczny: Justyna Wielgus
• dramaturgia: Justyna Lipko-Konieczna
• teksty na podstawie improwizacji performerów
• scenografia, kostiumy: Wisła Nicieja
• wideo: Wojtek Kaniewski
• muzyka / wybór: Justyna Wielgus
• światło, dźwięk: Robert Romanowski
• producentka: Magdalena Grudziecka

Partnerem prezentacji w Warszawie jest Instytut Camõesa.

Teatr 21 – zespół teatralny, którego aktorami są głównie osoby z zespołem Downa i autyzmem. W ciągu 16 lat swojej działalności stworzył kilkanaście spektakli prezentowanych w teatrach i instytucjach w całej Polsce. Grupa występowała na festiwalach krajowych (m.in. Wrocław, Poznań, Gdańsk, Kraków) i zagranicznych (Praga, Berlin, Helsinki, Freiburg). Oprócz działalności artystycznej Teatr 21 zajmuje się również edukacją, pedagogiką teatru, działalnością wydawniczą, organizuje konferencje, wykłady i pracuje w międzynarodowych sieciach. W 2021 Teatr 21 został nagrodzony Paszportem POLITYKI w kategorii "Teatr".

Centrum Sztuki Włączającej – prowadzona przez Teatr 21 od 2020 roku społeczna instytucja kultury współfinansowana przez m.st. Warszawę, w całości poświęcona twórczości artystów z niepełnosprawnościami i włączaniu w pole sztuki, kultury i nauki różnorodnych grup społecznych. Centrum Sztuki Włączającej i Fundacja Teatr 21 planują otworzyć swoją siedzibę na warszawskiej Pradze Północ, jednak ciągle zbierane są fundusze na niezbędny remont tego miejsca