Raport o dostępności: czy polskie podmioty publiczne stosują wymagane rozwiązania?

Podmioty publiczne spełniają mniej niż połowę wymaganych ustawą rozwiązań zapewniających dostępność architektoniczną, cyfrową oraz informacyjno-komunikacyjną osobom z niepełnosprawnościami – wynika z badania przeprowadzonego przez Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej.

Raport o stanie zapewniania dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami przez podmioty publiczne w Polsce według stanu na 1 stycznia 2021 r. przygotowano m.in. w oparciu o wyniki badania zrealizowanego przez Główny Urząd Statystyczny na zlecenie Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej.

Jak podaje resort, raport powstał w oparciu o analizy samospisu przeprowadzonego wśród ponad 57 tysięcy podmiotów – szkół, sądów, jednostek samorządu terytorialnego, przychodni – i dotyczył wielu różnych aspektów dostępności. Na podstawie odpowiedzi ankietowych stworzono indeks, gdzie zero oznacza kompletny brak dostępności, a 100 spełnienie wszystkich wymagań.

Według raportu, wskaźnik dostępności ogółem dla całego kraju wyniósł 0,41, co oznacza, że instytucje spełniają około 41 proc. postawionych im wymagań ze wszystkich obszarów zapewniania dostępności.

- Wyniki badania pokazują niestety, że większość podmiotów sektora publicznego nadal jest w dużej mierze niedostępna i niedostosowana do potrzeb osób o szczególnych potrzebach, a w szczególności osób z niepełnosprawnościami czy seniorów – mówiła podczas prezentacji raportu wiceminister funduszy i polityki regionalnej Małgorzata Jarosińska-Jedynak. Zauważyła, że zróżnicowanie pomiędzy regionami jest stosunkowo niewielkie.

W badaniu najlepiej wypadła dostępność cyfrowa stron podmiotów publicznych, np. dostostowanie wyglądu strony dla osób słabowidzących, umożliwienie nawigacji po stronie osobom niewidzącym czy zapewnienia opisów do multimediów dla osób niesłyszących. Wartość tego wskaźnika na poziomie 0,49 sugeruje, że podmioty publiczne zapewniają dostępność cyfrową w około 50 proc. w stosunku do nałożonych na nie wymagań. – Mimo wszystko należy określić ten poziom jako zdecydowanie niewystarczający i niedający gwarancji poszanowania praw osób ze szczególnymi potrzebami, a w szczególności osób z niepełnosprawnościami w dostępie do informacji czy usług świadczonych w sposób cyfrowy – zauważono w raporcie.

Z kolei średni wskaźnik dostępności architektonicznej, np. zapewniania podjazdów czy wind, wyniósł dla całego kraju 0,43, tym samym poziom dostępności architektonicznej podmiotów publicznych to ok. 43 proc. Jak wskazywała Jarosińska-Jedynak, większość instytucji publicznych mieści się w budynkach kilkudziesięcioletnich, czasem zabytkowych, gdzie wykonanie inwestycji w infrastrukturę poprawiających dostępność jest bardzo trudna, a czasem niemożliwa.

Badanie pokazało też, że największe problemy podmioty publiczne mają z zapewnieniem skutecznej informacji i komunikacji dla osób ze szczególnymi potrzebami, np. tłumacz języka migowego. Wymagania te realizowane są tylko w około 30 proc.

Według raportu największą dostępność architektoniczną zapewniają placówki ochrony zdrowia, dostępność cyfrową – podmioty kontroli i ochrony prawa, a informacyjno-komunikacyjną – administracji rządowej.

Jarosińska-Jedynak zapewniała, że jej resort prowadzi aktywne działania, by poprawić ten obraz, m.in. poprzez edukację oraz wspieranie wielu inicjatyw. – Nasze dotychczasowe działania to także istotny strumień wsparcia finansowego, który został skierowany do podmiotów publicznych w całym kraju. Mowa tutaj chociażby o Funduszu Dostępności – wskazała.

– Wychodzimy naprzeciw wyzwaniom wskazanym w raporcie i określonym w programie Dostępność Plus – zapewniała, informując, iż w ramach tego programu zainwestowano ponad 9 mld zł w działania poprawiające dostępność. Wskazała, że podjęte działania będą wspierane także dzięki środkom unijnym z przyszłej perspektywy finansowej. (PAP)