Studenci z dysfunkcją wzroku na studiach

Wg danych statystycznych GUS w 2005 roku w Polsce studiowało 1071 osób niewidomych lub słabowidzących, a dyplom uzyskało 113 osób. Co jest przyczyną tak małej liczby studentów i absolwentów z dysfunkcją wzroku?

Instytut Badań Marketingowych i Społecznych VRG Strategia na zlecenie Fundacji Instytut Rozwoju Regionalnego przeprowadził badanie wśród 54 studentów i absolwentów szkół wyższych z terenu Małopolski.

Ich wyniki zawarto w publikacji „Niewidomi i słabowidzący studenci uczelni wyższych w roku akademickim 2005/ 2006”. Broszura ta przedstawia problemy, z którymi spotyka się osoba niewidoma czy słabowidząca, zarówno podczas procesu rekrutacji, jak i w toku nauki.

Jak wskazują badania, trudności mogą pojawić się już w momencie ubiegania się o indeks. Wada wzroku często powoduje konieczność dostosowania formy egzaminu do potrzeb osoby niewidomej czy słabowidzącej.

Rozwiązaniem w takich przypadkach może być przykładowo odpowiednie powiększenie rozmiaru czcionki, użycie sprzętu komputerowego z oprogramowaniem powiększającym, egzamin ustny, lub też obecność asystenta, który będzie czytał pytania egzaminacyjne i zaznaczał odpowiedzi.

Większość osób z badanej grupy zdawało jednak egzamin wstępny w normalnym trybie, a możliwość zdawania egzaminu w formie ustnej miało jedynie 12,4% z nich.

Częstym powodem, poza brakiem zrozumienia ze strony uczelni, jest również to, że osoba słabowidząca nie przyznaje się do swojej wady wzroku z obawy przed reakcją otoczenia. Decydując się na zdawanie egzaminu w normalnym trybie, zmniejsza swoje szanse na powodzenie.

Jedną z poważniejszych barier w studiowaniu, zgłaszanych przez badanych studentów, jest brak wyposażenia uczelni w specjalistyczny sprzęt informatyczny.

Komputer to dla osoby niewidomej, czy słabowidzącej podstawowe narzędzie przetwarzania i przechowywania informacji: dzięki syntezatorowi mowy komputer „przeczyta” zeskanowaną książkę, a osobie słabowidzącej umożliwia dzięki specjalnemu programowi powiększenie czcionki nawet 30-krotne.

Jednakże, aby osoba z dysfunkcją wzroku mogła wykorzystać w pełni dobrodziejstwa nowoczesnych technologii, konieczne jest odpowiednie doposażenie komputera. Wiedza na ten temat jest niestety jeszcze dosyć rzadka.

Starając się o zmianę tej sytuacji Fundacja Instytut Rozwoju Regionalnego wydała, drugą w tej serii, publikację „Studenci niewidomi i słabowidzący – poradnik dla uczelni wyższych. Vademecum adaptacji stanowiska komputerowego.”

Publikacja informuje o sposobach przystosowywania stanowiska komputerowego do potrzeb studentów z dysfunkcją wzroku, oraz o zasadach dobierania odpowiedniego sprzętu i oprogramowania w zależności od stopnia uszkodzenia wzroku.

Liczba niepełnosprawnych studentów w ciągu ostatnich kilku lat znacznie wzrosła, nadal jednak daleko jej do średnich europejskich. Proces zmian organizacyjnych na uczelniach, choć coraz bardziej dynamiczny, powinien być wspierany przede wszystkich przez samych studentów, którzy najlepiej zdają sobie sprawę ze swoich specyficznych potrzeb.

Niektóre z nich zostały opisane w wyżej przedstawionych broszurach, które, być może, posłużą likwidacji barier napotykanych przez tą grupę studentów.
Broszury są częścią cyklu publikacji, zajmujących się problemami osób niewidomych i niedowidzących, wydanych przez Fundację Instytut Rozwoju Regionalnego.

Bliższych informacji udziela:
Ewa Szymkowska
ewa.szymkowska@firr.org.pl
Tel. 0 663 883 334
Fundacja Instytut Rozwoju Regionalnego