Eksperci w Sejmie: opieki onkologicznej nie poprawi się ustawą

Opieki onkologicznej w Polsce nie poprawi się ustawą – zaznaczyli eksperci, którzy w Sejmie dyskutowali o opiece onkologicznej w kontekście pilotażu Krajowej Sieci Onkologicznej i zapowiadanej regulacji w tej sprawie. Potrzebna jest odpowiednia organizacja tej opieki.

„Gdzie jest polityka państwa w tym obszarze?”

W Sejmie z inicjatywy klubu parlamentarnego Koalicji Obywatelskiej odbyło się w poniedziałek, 10 stycznia, wysłuchanie z udziałem ekspertów dotyczące stanu opieki onkologicznej w Polsce oraz planów dotyczących powołania Krajowej Sieci Onkologicznej w kontekście pilotażu, uruchomionego w 2019 roku i działającego w 4 województwach.

- Problemy polskiej onkologii nie załatwi się ustawą. To, czego brak w tych pierwszych krokach, to przede wszystkim organizacji – powiedział prof. Cezary Szczylik.

Zaznaczył, że w opiece nad pacjentami onkologicznymi, podobnie jak w leczeniu tych z COVID-19 brakuje konsensusu między ośrodkami, późno wybiera się grono specjalistów i nie słucha się ich głosu. Dochodzi też do „chaotycznych zakupów”. Ponadto projekt ustawy nie zawiera oceny dostępnych zasobów wykorzystywanych do diagnozowania i leczenia pacjenta onkologicznych, bo do pilotażu wyszły ośrodki dobrze wyposażone. Trudno nadal oszacować ile jest specjalistycznego sprzętu, specjalistów, a ośrodki akademickie zostały odstawione na bok.

- W województwie mazowieckim było chyba 49 miejsc rezydenckich na onkologię. Zgłosiło się 10. Gdzie jest polityka państwa w tym obszarze? – podsumował.

Czytaj także: Potrzebujemy poprawy dostępu do kompleksowej opieki onkologicznej

Coraz więcej pacjentów trafia z zaawansowanym nowotworem

Natomiast prof. Paweł Krawczyk, kierownik Pracowni Immunologii i Genetyki w Katedrze i Klinice Pneumonologii, Onkologii i Alergologii Uniwersytetu Medycznego w Lublinie zaznaczył, że w jego ośrodku leczy się zaawansowanego raka płuc, ale w momencie wejścia w życie ustawy, ośrodek znajdzie się na najniższym szczeblu finansowania. Zwrócił też uwagę, że ośrodki wybierane do sieci będą przez NFZ na podstawie posiadanych przez nie zasobów.

- To będzie rodziło chęć ich zwiększania. Jeżeli ośrodek je straci, to może z sieci wypaść i pacjenci będą przesuwani do innych – ostrzegł prof. Krawczyk.

Eksperci zaznaczyli również, że nie ma sprawozdania z pilotażu sieci onkologicznej, a powinien on być fundamentem dla założeń ustawy.

Z kolei prof. Rodryg Ramlau kierownik Katedry i Kliniki Onkologii Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu zwrócił uwagę, że zagrożenie nowotworami wzrasta dramatycznie. W skali roku jest ich 500 tys., a wskaźnik przeżycia pięcioletniego pacjentów jest bardzo niski w porównaniu z krajami UE. Wielu pacjentów nie ma dostępu do kompleksowego leczenia.

- Dostępność do onkologów w Polsce pogarsza się. Coraz więcej pacjentów trafia w bardziej w zaawansowanych procesach nowotworowych – powiedział prof. Ramlau.

Czytaj także: Minister Niedzielski: dzisiaj uruchamiamy fundamentalną reformę polskiego szpitalnictwa

Potrzebne „plany wdrożeniowe czy studia wykonalności”

Wyliczył, że w projekcie dotyczącym KSO nie ma opisu narzędzi, które byłyby w stanie ocenić bezpieczeństwo i jakość leczenia onkologicznego. Dokument w żaden sposób też, jak wskazał dalej, nie określa ścieżki pacjenta onkologicznego.

- Ustawa jest tylko skoncentrowana na placówkach, które mają uczestniczyć w tym projekcie. To, co jest niepokojące, wbrew temu, co dzieje się w krajach UE, projekt stara się scentralizować usługi onkologiczne – zaznaczył.

Nie ma też w nim mowy o powstaniu samodzielnych jednostek do skoordynowanej opieki nad pacjentami w poszczególnych grupach nowotworów, tzw. unitów.

Z kolei prof. Jacek Jassem kierownik Katedry i Kliniki Onkologii i Radioterapii Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, zastanawiał się, czy ustawa w ogóle jest potrzebna. Jego zdaniem w Polsce przyjęliśmy błędnie założenie, że akty prawne odmienią rzeczywistość. Najpierw powinny pojawiać się – stwierdził – plany wdrożeniowe czy studia wykonalności.

- Koncepcja sieci jest niewykonalna w obecnie postulowanej wersji. Wdrożenie ustawy wprowadzi wielki bałagan – podsumował.

Pod koniec października 2021 roku rozpoczął się etap uzgodnień, opiniowania i konsultacji publicznych projektu ustawy o Krajowej Sieci Onkologicznej.