Czy wspólnoty mieszkaniowe powinny zapewnić dostępność mieszkańcom? Będzie dezyderat do premiera

Sejmowa Komisja ds. Petycji wystosuje dezyderat do premiera w sprawie petycji, gdzie składający ją domagają się zmian ustawowych, tak, aby wspólnoty mieszkaniowe miały obowiązek zapewnić dostępność architektoniczną swoim mieszkańcom.

Autorzy petycji zwrócili się do Sejmu z propozycją zmiany art. 3 ustawy o zapewnieniu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami. Artykuł ten obejmuje katalog instytucji, które są zobowiązane do zapewnienia dostępności. Składający petycję chcieliby, aby poszerzyć go o wspólnoty mieszkaniowe.

I problem, i wątpliwości 

W petycji podany jest przykład wymiany windy w jednym z bloków przez wspólnotę mieszkaniową. Podczas prac zamontowano płaski panel sterujący w windzie, który wyeliminował osoby z niepełnosprawnością wzroku z samodzielnego poruszania się dźwigiem.

Po interwencji, także Rzecznika Praw Obywatelskich, uruchomiono komunikaty głosowe w windzie, jednak nie rozwiązują one problemu, gdyż mieszkaniec z niepełnosprawnością wzroku nie ma możliwości wyboru piętra. Ostatnio RPO pisał w podobnej sprawie do ministerstwa rozwoju i technologii. 

- To oczywiste, że problem jest, wszyscy o tym wiemy. Jednak powstaje pewna wątpliwość, czy można dokonać zmian, które proponuje składający petycję, czy państwo może ingerować we wspólnoty mieszkaniowe, spółdzielnie. Wtedy też do tego katalogu trzeba by dopisać domy prywatne – wyrażał wątpliwości poseł Jacek Świat, przedstawiający petycję na posiedzeniu komisji.

Ostatecznie posłowie postanowili wystosować w tej sprawie dezyderat do premiera.

6 września 2021 r. weszły w życie przepisy ustawy o zapewnieniu dostępności, które dają możliwość złożenia skargi, jeśli podmiot publiczny nie zapewni dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami.

Udział środków publicznych

Jeden z naszych Czytelników zapytał, co w tej sytuacji z podmiotami, które realizują swoje zadania finansowane z udziałem środków publicznych, choć same podmiotami publicznymi nie są.

Podmiot taki pomimo tego, że nie jest przedsiębiorstwem publicznym, jest zobowiązany do zapewnienia dostępności, a tym samym podlega ustawie z dnia 19 lipca 2019 r. (art. 4 ust. 3).

Zapytaliśmy ministerstwo funduszy i polityki regionalnej czy wszystkie działania realizowane ze środków publicznych objęte są, zgodnie z intencją ustawodawcy, reżimem dostępności? I czy dotyczy to także spółdzielni mieszkaniowych i wspólnot mieszkaniowych?

- Spółdzielnie mieszkaniowe nie są podmiotami publicznymi w rozumieniu art. 3 ustawy o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami i nie podlegają obowiązkom w niej ujętym. Dla tych podmiotów przewidziano natomiast instrument finansowy w postaci Funduszu Dostępności, z którego środków mogą otrzymać wsparcie na poprawę dostępności np. instalację windy czy podjazdu – odpowiada nam przedstawiciel biura prasowego resortu.

Ważne warunki umowy

Podkreśla także, że przepisy art. 4 ust. 3 ustawy obligują podmiot, niebędący podmiotem publicznym i związanym umową z podmiotem publicznym, do spełnienia tylko tych warunków służących zapewnieniu dostępności, jakie podmiot publiczny wskazał w umowie. Cała działalność podmiotu niepublicznego, który zawarł taką umowę, nie musi więc być prowadzona zgodnie z wymogami ustawy, w tym art. 6.

- Podmiot publiczny powinien tak opisać warunki, aby były one adekwatne do realizowanego zadania i uwzględniały regulacje z art. 6. Przepis art. 4 ust 3 dotyczy tylko umów powierzenia zadań publicznych i realizacji zamówień publicznych, a więc nie wszystkich umów zawieranych przez podmioty publiczne z podmiotami innymi niż publiczne – wyjaśnia ministerstwo funduszy i polityki regionalnej.