Czy państwo daje przykład w zatrudnianiu?

Wymagany przez ustawę poziom zatrudnienia osób z niepełnosprawnościami to 6 procent. Tymczasem stanowią one zaledwie 3,4% pracowników korpusu służby cywilnej. Jeszcze gorzej jest w urzędach marszałkowskich (2,3%) oraz ministerstwach i urzędach centralnych (1,7%). By rozwiązać ten problem, Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych prowadziło działania w ramach projektu „Staż w administracji publicznej wsparciem aktywizacji społecznej i zawodowej osób niepełnosprawnych oraz budowaniem pozytywnego wizerunku osób niepełnosprawnych na rynku pracy", współfinansowanego ze środków unijnego programu Kapitał Ludzki.

Jego realizacją zajęły się PFRON i Fundacja Instytutu Rozwoju Regionalnego. Celem projektu było wspieranie osób z niepełnosprawnością w zdobywaniu zatrudnienia w organach administracji publicznej, a także kreowanie wizerunku tych osób jako wydajnych i rzetelnych pracowników. Podsumowanie działań odbyło się podczas konferencji „Zatrudnienie osób z niepełnosprawnościami w administracji publicznej”, która odbyła się 27 maja br. w Warszawie.

Przez staż do pracy

Głównym elementem trwającego od marca zeszłego roku projektu były staże rehabilitacyjne dla osób z niepełnosprawnościami realizowane w instytucjach publicznych, m.in. urzędach miast i gmin, prokuraturze czy ośrodkach pomocy społecznej, ale też w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów i Kancelarii Prezydenta RP. Beneficjentom zapewniono również wsparcie asystenta, trenera pracy i doradcy zawodowego.

Staże rehabilitacyjne udało się zorganizować dla 192 osób. Z tej grupy aż 31 beneficjentów podjęło pracę, a ponieważ część staży trwa nadal, liczba ta najprawdopodobniej wzrośnie do ponad czterdziestu.

Ze strony administracji publicznej 188 osób wzięło udział w spotkaniach świadomościowych, dzięki którym urzędnicy zdobyli wiedzę na temat niepełnosprawności.

Daleka droga do normalności

Zarówno uczestnicy projektu, jak i jego organizatorzy podkreślali, że ich wspólne działania to  zaledwie krok na drodze do zwiększenia zatrudnienia osób z niepełnosprawnościami w instytucjach publicznych.

- Raporty Najwyższej Izby Kontroli wskazują jednoznacznie, że w dalszym ciągu borykamy się z niewystarczającym poziomem zatrudnienia osób niepełnosprawnych w organach administracji państwowej – mówił Robert Jakubowski z PFRON, otwierając konferencję.

Jedna z beneficjentek Karolina Sternicka przyznała, że, gdy po odbyciu stażu wysłała swoje CV do jednego z urzędów, który w swoim ogłoszeniu umieścił informacje o gotowości zatrudnienia osoby z niepełnosprawnością, otrzymała odpowiedź zwrotną, że wcale nie poszukują niepełnosprawnych kandydatów, a taką informację zamieścili tylko ze względu na wymogi prawne.

Tego typu barier jest znacznie więcej. Wynikają one zarówno z ostrej konkurencji na rynku pracy, jak i braku odpowiedniej motywacji do zatrudniania osób z niepełnosprawnosciami. Ale przyczyna tkwi również w zdominowanym przez stereotypy myśleniu osób odpowiedzialnych za zatrudnianie w instytucjach publicznych.

Miejsce dla każdego

W trakcie konferencji odbył się panel dyskusyjny na temat poziomu zatrudnienia osób z niepełnosprawnością. Wziął w nim udział Bartosz Mioduszewski, prezes zarządu Fundacji Aktywizacja, i świeżo upieczony eurodeputowany Marek Plura.

- Brakuje zatem ciągle jeszcze tych dobrych praktyk, tego poczucia u wszystkich odpowiedzialnych, iż pracownik z niepełnosprawnością to ktoś, kto jest znakiem jakości pracy tej instytucji, i że zatrudnienie tej osoby świadczy o tym, że urząd wypełnia swoją rolę także w zakresie społecznym – tłumaczył europoseł. - Bo w administracji publicznej mamy do czynienia z kreowaniem bardzo wielu społecznych relacji. Często ten niepełnosprawny pracownik to także swoisty ambasador integracji, to ktoś, kto pokazuje innym, że w społeczeństwie jest miejsce dla każdego - stwierdził Plura.

Pozamerytoryczne kryteria

Podobnego zdania jest prezes Mioduszewski. - Wydaje mi się, że państwo może więcej - mowił Bartosz Mioduszwski. - Państwo to nie tylko administracja publiczna, ale też spółki skarbu państwa, które są jednymi z większych płatników i nie zatrudniają osób niepełnosprawnych, a także wiele innych instytucji, np. Poczta Polska; są różne stanowiska i nie wszystkie wymagają konkursów - dodał.

Prezes Fundacji Aktywizacja podkreślił również, że funkcjonujące w instytucjach państwowych procedury rekrutacyjne jego zdaniem wcale nie są nastawione na wybieranie najlepszych, tylko na to, by wybrani pracownicy spełniali odpowiednie, często pozamerytoryczne kryteria. Wedle Mioduszewskiego państwo powinno dawać przykład i zatrudniać więcej osób z niepełnosprawnosciami niż wymaga tego od firm prywatnych.