Duda: nie ma tąpnięcia na rynku pracy

Niewielkie ruchy na rynku pracy osób z niepełnosprawnością, ale nie gwałtowne zmiany – ocenia sytuację dotyczącą zatrudniania osób z niepełnosprawnością minister Jarosław Duda. 22 maja w Senacie pełnomocnik rządu ds. osób niepełnosprawnych przedstawił informację o realizacji ustawy okołobudżetowej w obszarze zmian wprowadzonych przez nią do ustawy o rehabilitacji.

Ustawa okołobudżetowa z końca ubiegłego roku wprowadziła m.in. zmianę do ustawy o rehabilitacji, polegającą na ustaleniu nowych zasad dofinansowania do zatrudniania osób z niepełnosprawnością, które weszły w życie 1 kwietnia br. Od tego czasu obowiązują takie same kwoty dofinansowań do wynagrodzeń osób z niepełnosprawnością na rynkach pracy otwartym i chronionym: 1500 zł dla pracownika ze znacznym stopniem niepełnosprawności, 1125 zł – ze stopniem umiarkowanym oraz 450 zł – z lekkim. Pracodawcy zatrudniający osoby ze schorzeniami specjalnymi otrzymają dodatkowe dofinansowanie w wysokości 600 zł.

Minister Duda podkreślił w Senacie, że na razie ocena sytuacji opiera się głównie na opiniach pracodawców, gdyż jest jeszcze za wcześnie na precyzyjne dane statystyczne. – Dopiero w sierpniu, po II kwartale, będziemy mieć pełną wiedzę o tym, jak zmiany w ustawie wpłyną na rynek zatrudnieniowy i wskaźnik zatrudnienia osób z niepełnosprawnością w Polsce. Z lekkim niepokojem czekamy na sprawozdawczość, ale z rozmów z pracodawcami wiemy, że zmiana ta nie dokonała tąpnięcia, jak niektórzy przepowiadali – mówił pełnomocnik rządu.

System do przebudowy

W marcu br. w systemie SOD w PFRON było zarejestrowanych 245 tys. pracowników z niepełnosprawnością i – w ocenie ministra – zmieniło się niewiele. Minister Duda przypomniał, że zasady dofinansowania do zatrudnienia osób z niepełnosprawnością od 2010 r. zmieniły się trzy razy, ale zmiany te nie wpłynęły niekorzystnie na sytuację osób z niepełnosprawnością na rynku pracy.

– Współczynnik aktywności zawodowej i wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych w Polsce konsekwentnie rośnie. I tak w 2011 r. wynosił on średnio 22,2%, a w 2012 r. – 23%. I chcę powiedzieć, że odkąd ja mam zaszczyt pełnić funkcję pełnomocnika rządu, ten wskaźnik wzrósł o prawie 5 punktów procentowych – mówił minister. – Choć oczywiście chcemy, by był dużo wyższy – podkreślił.
Zwrócił także uwagę na to, że do tej pory zwiększanie środków na dofinansowanie do zatrudnienia nie przekłada się na zwiększenie liczby zatrudnionych osób.

– Dlatego konieczna jest przebudowana systemu, który dziś jest już nieco przestarzały, tak, by wesprzeć samą osobę niepełnosprawną, a nie pracodawcę – mówił pełnomocnik rządu.
W jego ocenie zbudowanie nowej ustawy o rehabilitacji i nowego porządku prawnego, a nie wprowadzenie kolejnej nowelizacji będzie możliwe w oparciu o stabilne prawo.

– Dzisiaj rano dowiedziałem się od naszego przedstawiciela w Brukseli, że Komisja Europejska uchwaliła rozporządzenie dotyczące pomocy publicznej z wyłączeniem obszaru niepełnosprawności, więc będziemy mogli w dalszym ciągu bez notyfikacji wspierać pracodawców i pracowników z niepełnosprawnością – tak, żeby mogli być oni konsekwentnie dofinansowywani. W jaki sposób? To już inne pytanie – mówił minister Duda.

Założenia nowej ustawy – w najbliższych miesiącach

Zapewnił także, że priorytetowo będą traktowane osoby z niepełnosprawnością znaczną i umiarkowaną oraz ze schorzeniami specjalnymi. – Chcielibyśmy w ciągu najbliższych miesięcy przedstawić założenia nowej, kompleksowej ustawy w obszarze wsparcia osób z niepełnosprawnością w Polsce – zapewnił pełnomocnik. Jednym z jej założeń ma być inny system wprowadzania na rynek pracy osób z niepełnosprawnością – nie przez urzędy pracy, ale przez wyspecjalizowane agencje oraz przy pomocy trenera pracy i asystenta osoby niepełnosprawnej.

16 czerwca wejdzie także w życie Karta Dużych Rodzin, która uwzględnia potrzeby rodzin wielodzietnych, w których często wychowywane są dzieci z niepełnosprawnością. – Opóźnienie w wejściu w obieg tej Karty było spowodowane także problemami tego obszaru związanego z niepełnosprawnością, którym się zajmuję, bo mieliśmy gorący czas dyskusji wsparcia opiekunów i rodzin z dziećmi niepełnosprawnymi – mówił minister.

PFRON zachowa osobowość prawną

Wśród kwestii podnoszonych przez senatorów podczas posiedzenia znalazła się m.in. konieczność uporządkowania stawek wynagrodzenia za godzinę pracy osób z niepełnosprawnością. – Rozwiązaniem byłoby uchwalenie stałej płacy minimalnej za godzinę, np. 10 zł. Chcielibyśmy, aby w obiegu było jak najmniej ustaw śmieciowych – zapewnił pełnomocnik. Podkreślił także, w odpowiedzi na pytanie senatora Krzysztofa Słonia, że PFRON zachowa swoją osobowość prawną. Obecnie trwają prace nad ustawą, która przypieczętuje jego status.

Senator Marek Borowski przypomniał swoją propozycję, przedstawioną podczas dyskusji nad ustawą okołobudżetową. Propozycja dotyczyła zmian w dofinansowaniu pracowników ze specjalnymi schorzeniami. Według niego kwota wsparcia mogłaby rosnąć schodowo – w zależności od stopnia niepełnosprawności osoby ze specjalnym schorzeniem. – Oszczędności mogłyby być przeznaczone dla organizacji pozarządowych, samorządów, które – można powiedzieć – przywracają ludzi do pracy; przywracają umiejętność pracy i możliwości pracy osobom niepełnosprawnym – mówił senator.

Minister Duda zapewnił, że trwają prace nad tą kwestią i w nowelizacji ustawy dotyczącej usytuowania PFRON i ta sprawa zostanie uwzględniona.